Wczoraj zrobiliśmy małe wprowadzenie do dzisiejszej dawki informacji o światowym rynku sztuki, które w dużej mierze zebrane zostały w niedawno wydanym raporcie przez artprice.com. Dzisiaj w sposób szczegółowy postaramy się streścić obszerną lekturę, tak aby każdy, kto interesuje się aktualnymi trendami mógł dowiedzieć się wszystkiego, co najważniejsze w sezonie 2011/2012.
Na samym początku należy zaznaczyć, że w tym sezonie najwyższe rekordy aukcyjne, które zostały uzyskane w Europie należą do artystów amerykańskich i angielskich, podczas gdy w przypadku rynku azjatyckiego, najlepiej sprzedający artyści pochodzą z Chin. Wśród najwyższych rekordów aukcyjnych w Europie, tylko jeden nie został ustanowiony w Londynie. Chodzi tu oczywiście o paryską aukcje, która odbyła się 6 grudnia 2011 roku w Artcurial, gdzie Jean-Michel Basquiat ze swoją pracą Santo uzyskał kwotę 2,35 mln euro, co pozwoliło mu zająć 10 lokatę w rankingu artystów europejskich. Praca Santo wygenerowała najlepszy wynik we Francji, co stanowi mniej, niż jedną trzecią rocznego przychodu domu aukcyjnego Artcurial, który wynosi 6,4 mln euro w okresie lipiec 2011 – czerwiec 2012. Sam dom aukcyjny zajmuje 15 lokatę w światowym rankingu, tuż za DuoYunXuan w Szanghaju (6,85 mln euro) i przed angielskim Bonhams (5,68 mln euro).
Lider aukcyjny we Francji nie organizuje wiele wysokiej klasy licytacji sztuki współczesnej, ale warto zaznaczyć, że Artcurial specjalizuje się w organizacji sprzedaży specjalistycznych, takich jak: sztuki orientalnej, vintage sales, street art, a szczególnie komiksów.
źródło: CONTEMPORARY ARTMARKET 2011/2012
Robiąc porównanie francuskiego domu aukcyjnego z wiodącymi gigantami można uznać, że dochód Artcurial jest minimalny i niemalże niezauważalny – wynosi bowiem ledwie 1/10 dochodów Sothby’s.
CHRISTIE’S 88,0mln euro
SOTHEBY’S 65,1 mln euro
ARTCURIAL 6,4 mln euro
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że obydwa największe domy aukcyjne – Christie’s i Sotheby’s – przystosowały się także do lokalnego popytu w Hong Kongu, dzięki czemu udało im uzyskać się siedem z ich dziesięciu najlepszych wyników sprzedażowych sztuki współczesnej w Azji. 10 najlepszych wyników dla współczesnych artystów azjatyckich w tym roku należy do:
Zhang Xiaogang
Zhou Yang Feiyun
Zhao Bandi
Chunya
Yue Minjun
Zeng Fanzhi
Fang Lijun
Warto zaznaczyć, że Christie’s i Sotheby’s, razem z Ravenel, jakiś czas temu rozpoczęły także aktywną promocję mającą na celu spopularyzowanie europejskich artystów w Hong Kongu, przygotowując – poprzez wystawy, konferencje i szkolenia – azjatyckich inwestorów i kolekcjonerów do nabywania sztuki zachodniej. Na chwilę obecną jednak kolekcjonerzy ci w dalszym ciągu – bardziej niż sztukę najnowszą – preferują bezpieczną i dobrze ugruntowaną już sztukę modernizmu i powojenną (Picasso, Braque, Renoir czy Warhol).
źródło: CONTEMPORARY ARTMARKET 2011/2012
Niezależnie jednak od tego, jak bardzo współczesne rynki ewoluują, to w dalszym ciągu zauważalna spora przepaść pomiędzy Europą, a Ameryką. Problem ten został uwidoczniony głównie za sprawą sprzedaży prac Jeana-Michela Basquiata – obecnie najbardziej dochodowego amerykańskiego artysty – którego roczne dochody aukcyjne mają przybliżoną równowartość rocznego obrotu aukcyjnego najlepszych europejskich artystów włączając także Damiena Hirsta. Pomiędzy lipcem 2011, a czerwcem 2012 sprzedaże Basquiata wyniosły 80 mln euro, podczas gdy najlepsi europejscy artyści w tym samym okresie wygenerowali 83 mln euro.
I na przykład pod względem przychodów dziesiątka najlepiej radzących sobie na rynku sztuki francuskich artystów reprezentuje zaledwie dziesiątą część dochodów uzyskanych przez dziesięciu najlepiej sprzedających się artystów niemieckich. Na dodatek TOP 10 sztuki francuskiej nie równa się z rocznym dochodem amerykańskiego artysty Paula McCarthy’ego, który aktualnie zajmuje dziesiątą lokatę w rankingu najlepiej sprzedających twórców w tym sezonie.
Być może jest to wina głębokiego, ekonomicznego kryzysu, który panuje aktualnie w Europie, choć zauważa się także, że nie jest to jedyna przeszkoda. Oczywistym wydaje się fakt, że europejscy artyści nie są w stanie uzyskać dostępu do głównych, międzynarodowych wystaw. Ponadto francuskie galerie – ale też galerie w innych krajach europejskich – nie są skłonne do wspierania młodych talentów na rynku aukcyjnym. I oczywiście nie od dziś wiadomo, że artyści z większości krajów – w zasadzie wyłączając twórców angielskich i chińskich – emigrujący do Ameryki, znacznie zwiększają swoje szanse na rynku.
W przypadku sztuki francuskiej w dalszym ciągu prym wiedzie niezrównana Louise Bourgeois, której prace są nieustannie należą do lepiej sprzedających się na światowym rynku sztuki. Artystka ta swoją wielkość przypieczętowała rekordowym wynikiem aukcyjnym wysokości 6,9 mln euro za sprzedaż monumentalnego pająka -Spider (Christie’s)- która miała miejsce w listopadzie 2011.
Najwyżej wycenianym artystą francuskim w sezonie 2011/2012 Robert Combas, którego całkowity dochód wynosi 1.15 mln euro (lipiec 2011-czerwiec 2012) i wynik ten daje mu jedynie 23 pozycję w europejskim rankingu. Jego wskaźnik cen wzrósł o prawie 200% od 1998 roku. Warto tu wspomnieć, że na jednej z listopadowych, nowojorskich aukcji Phillips de Pury w 2007 roku jego Couple D’eunuques admirant Les Fleurs uzyskało 100 tys. dolaarów (68 tys. euro).
Drugim najlepiej sprzedającym sie francuskim artystą jest Philippe Pasqua, który stosunkowo dobrze wstrzelił się w rynek amerykański w 2010 roku.
New Auction Records for Contemporary Artists – Painting Top 10 Hammer Prices ( 01 July 2011/30 June 2012)źródło: CONTEMPORARY ARTMARKET 2011/2012
Dziś jego dwie aukcyjne rekordy wynoszą równoważność 90 tys. euro, które uzyskał na aukcjach w Paryżu i Nowym Jorku. Należy wspomnieć tu także, że Philippe Pasqua na chwile obecną uzyskuje lepsze ceny na rynku amerykańskim, francuskim. Na szóstym miejscu znajduje się Sophie Calle, której instalacja Sleepers została sprzedana za kwotę 180 tys. dolarów w Christie’s w 2011 roku.
Roczne rekordy
W roku tym po raz kolejny mieliśmy okazje śledzić imponujące wzrosty notowań i rekordy aukcyjne, które czasem wydają się wręcz nieprawdopodobne.
Tym razem rekord aukcyjny Jean-Michela Basquiata w porównaniu do poprzedniego roku wzrosł o 4,7 mln euro. Inne znaczące wydarzenia to: Glenn Brown, który pobił swój poprzedni rekord, uzyskując 4,2 mln euro, Cady Noland z 3,2 mln euro, Yang Feiyun z 2,7 mln euro oraz Zhou Chunya i Paul McCarthy z 2 mln euro, podczas gdy Jeff Wall i Christopher Wool uzyskali 1,7 mln euro.
W następnym omówieniu zajmiemy się nowymi rekordami ustalonymi dla fotografii oraz rzeźby i instalacji.
Opracowane na podstawie: CONTEMPORARY ARTMARKET 2011/2012
Opr. Kama Wróbel
Portal Rynek i Sztuka
