Salon Wystawowy Marchand organizuje wystawę prac Jana Berdyszaka, jednego z najbardziej wszechstronnych polskich artystów współczesnych. Jego twórczość należy niewątpliwie do tych bardziej wymagających, głównie ze względu na swój teoretyczny, naukowy i analityczny charakter. Poszukiwania artysty nie ograniczają się jednak do jednego medium. Wykorzystuje on różne środki wyrazu, począwszy od szkiców, prac malarskich, grafik, poprzez rzeźby, instalacje, obiekty przestrzenne i scenografię, które często wzajemnie się przenikają.

Realizacje artystyczne Berdyszaka obejmują szeroki wachlarz dziedzin i technik. Analityczna postawa, naukowy charakter prac i konsekwentnie realizowana koncepcja stanowią wyróżniki jego twórczości. Artysta zamyka swoje poszukiwania i realizacje w cykle, w obrębie których rozważa różne warianty danego zagadnienia. Podejmowane wątki niekiedy opracowuje na nowo i znajduje dla nich rozwinięcie w kolejnych seriach. Berdyszak koncentruje się wokół zagadnień przestrzeni, określanej przez niego jako byt pierwszy, ale również gęstości, ciemności, pustki, przezroczystości i potencjalności.

Prezentowane prace pozwalają zaobserwować jak w tej twórczości tradycyjny obraz stopniowo zostawał poddawany w wątpliwość, zachwiana zostawała konwencjonalna relacja pomiędzy przedstawieniem a tłem, przekraczana granica pomiędzy wnętrzem a zewnętrzem, a artysta zaczynał operować fragmentem zamiast całości. Powstałe na przestrzeni trzydziestu lat obiekty pokazują zmiany w koncepcji artystycznej, która stale oscylowała wokół oszczędnego języka geometrii w różnych momentach odmiennie operując wycinkiem, resztką, wydartym fragmentem, czy pozytywem/negatywem. Niewielkie prace często o charakterze kolorowych szkiców stanowią wizualne notatki do bogatych teoretycznych rozważań artysty oraz wstęp do większych przestrzennych realizacji.

Jan Berdyszak Koło podwójne Xiii, 1962 rok, olej, płótno 178×97 cm, Źródło: muzeum-lodz.pl

Eksponowane dzieła pochodzą z kilku cyklów, takich jak: Szkice z lat 60-tych i 70-tych, Kompozycje kół (1963-67, 1966-71), Koła podwójne (1962-64, 1967-71), Ani… ani… ani… (1980-81), Studia po (1979-83), Projekty wyobrażeń (1990-93) i Aprés Passe-par-tout (od 2000 r.).

Jan Berdyszak ma na swoim koncie liczne wystawy w kraju i za granicą. Ponadto prace artysty znajdują się w wielu zbiorach muzealnych i kolekcjach prywatnych, m.in. w Muzeach Narodowych: w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu; Muzeum Sztuki w Łodzi, Staatliches Museum w Berlinie, zbiorach Unesco w Paryżu, The Kościuszko Fundation w Nowym Jorku, Museum of Fine Art w Bostonie, Muzeum Puszkina w Moskwie. Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień. W 1960 r. otrzymał Nagrodę Artystyczną Klubu „Od Nowa” w Poznaniu za debiut w dziedzinie malarstwa i rysunku. Następnie w 1979 r. otrzymał nagrodę na Międzynarodowym Quadriennale Praskim, a w 1992 r. nagrodę na Międzynarodowym Triennale Rysunku we Wrocławiu. W 1994 uhonorowany został Nagrodą artystyczną Miasta Poznania, a w 1995 r. został laureatem jednej z nagród na Międzynarodowym Triennale Grafiki w Fredrikstadt. W dowód zasług dla kultury został wyróżniony m.in. Nagrodą im. Jana Cybisa (1978), Krzyżem Kawalerskim (1988) i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2001) oraz Doktoratem Honoris Causa Akademii Sztuk Pięknych w Bratysławie (1999).

Ekspozycja stanowi swoisty kontrast do poprzedzającej ją wystawy Aleksandra Kobzdeja oraz nadchodzącej Jana Lebensteina, artystów dla których materia stanowiła nadrzędną rolę. Pozwala to stałym bywalcom Salonu Wystawowego Marchand jeszcze bardziej docenić „oszczędność” i ascetyczny charakter wypowiedzi artystycznej Jana Berdyszaka.

Jan Berdyszak

(ur. 1934 r., Zawory) – rzeźbiarz, malarz, grafik, scenograf, autor instalacji, pedagog, teoretyk sztuki.

W latach 1952-1958 studiował rzeźbę w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu, równolegle podejmując samodzielne próby malarskie i graficzne. Od 1965 r. wykłada w macierzystej uczelni (od 1996 w Akademii Sztuk Pięknych). Ponadto od 1990 r. przewodniczy Radzie Programowej Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku i zasiada w zespole programowym Międzynarodowego Triennale Grafiki w Krakowie.

Wystawę można oglądać od 17 października do 9 listopada 2013 r. w godzinach: 11-19 (pon.-pt) i 11 -16 (sob.) w Salonie Wystawowym Marchand DESA Unicum w Warszawie. 

Fot. Jan Berdyszak, rysunek z cyklu „Projekty wyobrażeń”, 1978, fot. materiały prasowe MNWr

Źródło: info. prasowa