25 listopada 2013 r. w Londynie odbyła się pierwsza w historii aukcja Sotheby’s „Contemporary East”, poświęcona wyłącznie sztuce współczesnej Europy Wschodniej. Z 90 prac artystów z Rosji, Ukrainy, Polski i innych krajów, sprzedano 57 (63,3%). Całkowity zysk aukcji wyniósł 3,9 mln dolarów.
Liderem sprzedaży, zresztą bardzo oczekiwanie, stał figuratywny obraz z elementami soc-artu rosyjskiego konceptualisty Ilyi Kabakova „Wakacje 6”, za który zapłacono 1, 56 mln. dolarów. Jednak nie jest to rekord dla „wakacji” Kabakova, ponieważ inną pracę z tej samej serii – „Wakacje 10” – kupiono w kwietniu 2011 roku w Phillips de Pury prawie za 2,45 mln.
Sukcesywnie sprzedały się również dzieła dwóch znanych rosyjskich non-konformistów: „Złamane drzewo” Olega Vasilieva (142 tys.dolarów) oraz ” „Fraternal Kiss” Dmitrij Vrubla (74 tys.dolarów). Absolutną niespodzianką stały wyniki sprzedaży trzech prac Rosjanina Georgij Guryanova, który był bardzo mało znany na rynku sztuki (poprzednio tylko jedno uczestnictwo w aukcji). Nie mniej jednak doskonale znają artystę fani legendarnego rosyjskiego zespołu „Kino”, w którym Guryanov był perkusistą. Może dlatego jego praca „Portret Victora Tsoya” (lidera zespołu „Kino”) przekroczyła cenę wywoławczą czterokrotnie i znalazła nowego właściciela za 210 tys. dolarów. A swój rekord cenowy Guryanov osiągnął dzięki pracy „Wioślarz Sergey „, którą wylicytowano za 308 tys.dolarów.
Drugie miejsce za Rosją według ilości sprzedanych prac zajmują Ukraińcy. Największą sumę oddano za zimowy pejzaż najdroższego ukraińskiego artysty Anatolia Kryvolapa – 60,7 tys. dolarów, co przekroczyło wstępną ocenę prawie podwójnie. Praca Ukraińca Olega Tistola „Chińczyk III” z serii „Obcy” została sprzedana za 36.4 tys. dolarów. Wysokie ceny osiągnęły także pracy Wiktora Sidorenko „Bez tytułu” (26,3tys. dolarów) oraz Aleksandra Zhyvotkova „Zadanie numer 1” (22,2 tys. dolarów).
Dobrze poszło też Czechom. Abstrakcyjny obraz „Bez tytułu”(Zachód słońca) czeskiego malarza Vaclava Bostika szczęśliwy kolekcjoner nabył za 55 tys. dolarów. A zdjęcia czeskiego fotografa Józefa Sudka, należącego do neo-romantycznego nurtu, kupiono za ponad 10 tys.dolarów każde.
Wśród drogo sprzedanych obiektów należy wymienić pracę jednego z najbardziej znanych współczesnych azerbejdżańskich malarzy Javada Mirajadova. Jego kolorowa „Podróż do Mekki” kosztowała aż 152 tys.dolarów.
Jeśli chodzi o polskich przedstawicieli na aukcji, to za 13 tys. dolarów sprzedało się foto „Srebro” pochodzącej z polski Roksany Ciurysek-Gedir. Praca innego Polaka – Szymona Urbańskiego- niestety nie została wylicytowana.
Podsumowując wyniki aukcji, ekspert Sotheby’s ze współczesnej sztuki Europy Wschodniej Suad Garayeva skomentowała: „Wiele dzieł sprzedano zgodnie z oczekiwaniami lub nawet przekraczają nasze oczekiwania. To udowadnia, że sztuka byłych krajów WNP i Europy Wschodniej pozostaje stabilnym trendem na rynku i nasi klienci chętnie w nią inwestują.”
Ganna Melnyk
fot. Javad Mirjavadov – Podróż do Mekki (1985-86), źródło: sothebys.com