szukaj w portalu Rynek i Sztuka MENU
Galeria Stalowa „Fragments of Reality” Bożenna Biskupska

Rynek sztuki pod lupą: Zdzisław Beksiński

23.06.2014

Analiza rynku sztuki, Domy aukcyjne w Polsce, Trendy inwestycyjne

W ubiegłym tygodniu głośno było o decyzji władz Warszawy o nieprzyjęciu 50 obrazów Zdzisława Beksińskiego, które bezpłatnie oferował były marszand artysty Piotr Dmochowski. Miasto tłumaczy się brakiem funduszy na utrzymanie kolekcji, a wielbiciele twórczości malarza są oburzeni. My natomiast przyjrzymy się, czy rzeczywiście budzące skrajne emocje prace Beksińskiego na rynku aukcyjnym mają się tak słabo, jak to mogłoby się wydawać.

lista 1

oprac.: rynekisztuka.pl

Patrząc na liczbę prac Zdzisława Beksińskiego sprzedawanych na aukcjach w Polsce w ostatnich 22 lat, trudno znaleźć jakąś wyraźną prawidłowość. Wprawdzie w latach 90. na aukcjach nie pojawiało się zbyt dużo prac tego artysty, jednak nie oznacza to, że nie był on popularny w tym okresie na rynku galeryjnym. W wydanym w 1999 r. „Przewodniku po rynku malarstwa” autorstwa Piotra Sarzyńskiego autor wskazuje na duże zainteresowanie pracami zarówno Beksińskiego, jak i innych artystów tworzących w podobnym do niego stylu (m.in. Wojciecha Siudmiaka) na początku lat 90. Jednocześnie stwierdza, że pod koniec owej dekady zainteresowanie to mocno osłabło, a kupujący skupili swoją uwagę na innych obszarach współczesnego polskiego malarstwa.

W ostatnich latach liczba prac Beksińskiego jest stosunkowo duża, jednak patrząc na cały okres 1991-2013 rzadko kiedy (jedynie dwa razy) sprzedało się więcej niż 10 prac. Na uwadze trzeba mieć fakt, iż sama analiza liczby sprzedanych prac nie mówi nam wszystkiego o popularności artysty w danym momencie. Niektórzy wskazują, że wiele z wystawianych na aukcjach prac Beksińskiego zostaje niesprzedanych. W rzeczywistości, np. w Desie Unicum w ubiegłym roku z 11 oferowanych prac sprzedały się jedynie 4. Jednak w tym samym roku Agra-Art sprzedała wszystkie, oprócz jednego obiektu. Dlatego mimo, że już od dawna Beksiński nie zależy do czołówki „najgorętszych” nazwisk na polskim rynku sztuki, to zbyt pochopne jest definitywne przekreślanie jego szans na dobre wyniki na rynku aukcyjnym. Wciąż istnieje bowiem grupa entuzjastów jego twórczości, która skłonna jest płacić ok. 50-60 tys. złotych za obrazy malarza. Wydaje się, że ceny będą dość stabilne, jednak na rekordy, ani zawrotne stopy zwrotu raczej nie ma co liczyć.

lista 2

oprac.: rynekisztuka.pl

W latach 1991-2013 łączna wartość sprzedaży Beksińskiego na aukcjach wyniosła 3,386 mln złotych. Co ważne, wartość prac była mocno skorelowana z ich liczbą w poszczególnych latach. Dlatego również tutaj zaobserwować można było dużą zmienność. Absolutnie rekordowy okazał się rok 2008, kiedy sprzedano obiekty za 508 tys. złotych. W ostatnich dwóch latach wyniki zbliżały się do tego rezultatu – 467 tys. w 2012 r. i 499, 5 tys. złotych w 2013 r.

Podobnie jak w przypadku większości analizowanych wcześniej artystów, największa liczba prac Zdzisława Beksińskiego sprzedana została za pośrednictwem domu aukcyjnego Agra-Art. Ze 109 obiektów, które zmieniły właściciela w latach 1991-2013 prawie połowa była oferowana przez tego właśnie pośrednika. Prawie o połowę mniej prac sprzedało się w Desie Unicum (29). Pozostałe dwa duże warszawskie domy sprzedały odpowiednio jedenaście (Rempex) i pięć (Polswiss Art) prac. Pojedyncze obiekty sprzedawały się również w takich miejscach jak Ostoya, łódzki Rynek Sztuki, czy krakowski Nautilus.

lista 3

oprac.: rynekisztuka.pl

Pod względem wartości sprzedanych prac Agra-Art również wyprzedza swoich konkurentów. W latach 1991-2013 sprzedała prace za ponad 1,7 mln złotych, czyli dokładnie 51% łącznej wartości prac Beksińskiego wylicytowanych w tym okresie. Desa Unicum z wynikiem 939,1 tys. złotych odpowiadała za 27,7% rynku, a trzeci Rempex z 420,1 tys. złotych miał w nim 12,4 % udziałów. Warto też zwrócić uwagę na Polswiss, który wprawdzie sprzedał jedynie 5 prac, jednak były one stosunkowo drogie (dwie prace za ponad 70 tys., dwie po 19 tys. i jedna za 35 tys.).

lista 5

oprac.: rynekisztuka.pl

Ceny najdroższych prac Zdzisława Beksińskiego wahają się między 70-100 tys. złotych. Wyraźnie największym zainteresowaniem cieszą się prace z lat 70-tych, kiedy to artysta malował najbardziej charakterystyczne dla swojej twórczości wizyjne obrazy o mrocznej atmosferze. Rekordowe ceny osiągały jednak nie tylko obrazy, ale także powstałe na przełomie lat 50. i 60. płaskorzeźby (dwie tego typu prace zostały wylicytowane za około 100 tys. złotych). Aż 7 z 10 najdroższych obiektów sprzedano w domu aukcyjnym Agra-Art. Co ciekawe w zestawieniu tym nie znalazła się żadna z prac sprzedanych w Desie Unicum, mimo iż dom ten zarówno pod względem liczby jak i wartości sprzedanych prac plasował się na drugim miejscu. W ostatnich latach rekordowe ceny padają raczej rzadko – najwięcej, bo sześć, tego typu transakcji zawarto w latach 2007-2008. Paradoksalnie to właśnie wtedy Beksiński w rankingu „Kompas Sztuki” znajdował się na najniższych miejscach. Trzeba jednak pamiętać, że ranking sporządzany jest na podstawie opinii galerii komercyjnych i niekomercyjnych, a nie domów aukcyjnych. W ostatnich latach jednak wzrost wartości sprzedanych na aukcjach prac szedł w parze z lepszymi niż dotychczas miejscami w Rankingu.

lista 6

oprac.: rynekisztuka.pl

fot. (góra) Zdzisław Beksiński, Oczekiwanie 1971, źródło: Agra-Art.

Michał Barcik

Portal Rynek i Sztuka

Rynek i Sztuka - logotyp

szukaj wpisów które mogą Cię jeszcze zainteresować:

Dodaj komentarz:

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Magazyn

Kursy online

Odwiedź sklep Rynku i Sztuki

Zobacz nasze kursy Zobacz konsultacje dla artystów

Zapisz się do naszego newslettera

Zapisując się na newsletter zgadzasz się z regulaminem portalu rynekisztuka.pl Administratorem danych osobowych jest Media&Work Agencja Komunikacji Medialnej (ul. Buforowa 4e, p. 1, p-2-5, 52-131 Wrocław). Podanie danych jest dobrowolne. Zgoda na otrzymywanie informacji handlowych może zostać wycofana w każdym czasie. Więcej informacji na temat danych osobowych znajduje się w Polityce prywatności.