Warte 3 mln dolarów dzieło Caravaggia zdaje się być przeceną w porównaniu do 82 mln dolarów, które zapłacił kolekcjoner za pracę Andy’ego Warhola? W Nowym Jorku już za chwilę rozpocznie się tydzień sztuki Dawnych Mistrzów, do którego warto się lepiej przygotować.
Do końca lat 80. dzieła Dawnych Mistrzów były najwyżej cenione, dzisiaj stanowią znikomą część globalnego rynku, a przywrócenie zainteresowania kolekcjonerom może być nie lada wyzwaniem. W 2013 roku – jak twierdzi European Fine Art Foundation – wartość rynku dzieł sztuki Dawnych Mistrzów wynosiła niewiele ponad 1 mld euro, czyli zaledwie 10% całości. Wielu zauważa, że pomiędzy sztuką dawną, a sztuką współczesną nie istnieje żaden pomost łączący – to dwie zupełnie inne dziedziny, które jedynie funkcjonują pod wspólną nazwą „sztuka”.
Niemniej jednak żaden dom aukcyjny nie zniechęca się i regularnie oferuje swoim klientom Dawnych Mistrzów. W tym tygodniu Christie’s proponuje portret wykonany przez Agnola Bronzina z XVI wieku, którego wartość szacuje się pomiędzy 8-12 mln dolarów. Ma to być najdroższe dzieło tej aukcji, choć warto zaznaczyć, że w 2013 roku nie znalazło kupca. W tym roku eksperci Christie’s przygotowali porównania klasycznej pracy do dzieł sztuki współczesnej. I tak na przykład 16-wieczna martwa natura – wazon z kwiatami autorstwa niemieckiego artysty Ludgera Toma Ringa II porównany został do rzeźby Jeffa Koonsa Mały wazon z kwiatami powstałej w 1991 roku. Pierwsza z nich wyceniana jest na maksymalnie 600 tys. dolarów, podczas gdy druga sprzedała się w 2005 roku za ponad 2 mln dolarów. Niektórzy podchodzą jednak sceptycznie do tego pomysłu, twierdząc że rozbieżność pomiędzy sztuką Dawnych Mistrzów, a sztuką powojenną jest zbyt duża. Przykładem może być chociażby najnowszy rekord za prace Andy’ego Warhola, które sprzedały się w nowojorskich salonach Christie’s w listopadzie ubiegłego roku – za „potrójnego Elvisa Presleya” i „poczwórnego Marlona Brando” zapłacono łącznie 152 mln dolarów.
Jan Breughel Starszy, PARADISE LANDSCAPE WITH THE ANIMALS ENTERING NOAH’S ARK, źródło: Sotheby’s
Tydzień Dawnych Mistrzów będzie zdecydowanie należał do Sotheby’s. Dom aukcyjny przygotował aż 16 prac wycenianych powyżej 1 mln dolarów. W ofercie znajdzie się aż ponad 700 prac, których wartość waha się od 74 mln do 106 mln dolarów. Co ważne, 17 z nich pochodzi z kolekcji Jacquiego Safry – m.in. producenta filmów Woody’ego Allena. Będzie to m.in. XVIII-wieczny obraz przedstawiający Panteon w wykonaniu Giovanniego Paola Paniniego wyceniany nawet do 5 mln dolarów, a także St. James Park w Londynie Canaletta szacowany do 6 mln dolarów. Wiele emocji wzbudzi również dzieło Jana Brueghela starszego z 1596 roku przedstawiające zwierzęta wchodzące do Arki Noego, które po raz ostatni wystawiano w 1998 roku w Amsterdamie. Spodziewa się, że dzieło sprzeda się za 4,5 mln dolarów.
Christie’s oferuje swoim klientom znacznie mniej obiektów w porównaniu do Sotheby’s, bo tylko 475, co wycenia się na od 63 do 95 mln dolarów. Pojawią się też rzeźby z brązu oraz zabytkowe zegary z kolekcji Petera Guggenheima. Jeśli chodzi o prace malarskie, do najważniejszych zalicza się portret młodzieńca obierającego owoce autorstwa wielkiego Caravaggia, który może osiągnąć nawet 5 mln dolarów.
Powodów, dla którego wielkie dzieła sprzedają się za ceny niemal promocyjne, może być kilka. Przede wszystkim dotyczy to proweniencji obrazu, historii ich posiadania, a czasem nawet w grę wchodzi niepewność odnośnie autorstwa. Ponadto dzieła klasyczne nie są modne wśród ludzi biznesu. Trudno sobie nawet wyobrazić XVI-wieczną madonnę w złotej ramie w modernistycznych loftach w luksusowych dzielnicach światowych metropolii.
Skupiając się jednak na faktach, można powoli wysuwać wnioski, że rynek aukcyjny Dawnych Mistrzów ruszył z miejsca. W grudniu 2014 roku Sotheby’s zarobiło 54 mln funtów w tej kategorii, podczas gdy przewidywano jedynie 45 mln. Stało się to częściowo za sprawą turneromanii, czyli wielkiej popularności Williama Turnera, którego obraz Rzym ze wzgórza Aventine sprzedał się za 30 mln funtów. Jeśli chodzi o kolekcjonerów zainteresowani są głównie Europejczycy i Amerykanie. Chińczycy i Rosjanie nadal nie przejawiają chęci inwestowania w sztukę dawną.
Fot. Caravaggio, Chłopiec obierający owoce, 1591, źródło: Christie’s
Portal Rynek i Sztuka
