Po ośmiu latach intensywnego badania dzieła „Saul i David”, Mauritshuis Muzeum w Hadze uznało obraz za dzieło Rembrandta. Wcześniej dużego wysiłku, który miał ostatecznie potwierdzić autentyczność obrazu podjęli się eksperci z takich instytucji jak: Delft University of Technology, the National Gallery of Art in Washington, the Netherlands Institute for Art History. Płótno w całości odrestaurowano i już dzisiaj trafi na wystawę „Rembrand? Przypadek „Saula i Dawida”. Wystawa organizowana przez Muzeum Mauritshuis w Hadze będzie czynna do 13 września 2015 roku.
Emilie Gordenker, dyrektorka muzeum, a także kuratorka wystawy jest bardzo zadowolona z efektu ciężkiej pracy. Jak sama powiedziała: „W badaniu autentyczności dzieła korzystaliśmy z najnowszych technologii. W rezultacie w naszych zbiorach znajduje się dziś jedno z najpopularniejszych dzieł Rembrandta. Dlatego też zorganizowaliśmy wystawę, w której dzielimy się naszym odkryciem. Mamy nadzieję, że zwiedzający nie przyjdą tylko po to, by obejrzeć samo dzieło, ale z wielkim zaangażowaniem będą śledzić fascynującą historię związaną z tym obrazem.”
Obraz „Saul i Dawid” pierwszy raz pojawił się na aukcji w Paryżu w 1830 r. Później przez długi czas pozostawał w tzw. obiegu galeryjnym na rynku dzieł sztuki. W 1898 r. nabył nowym właścicielem obrazu został Abraham Bredius, który wraz z nabyciem dzieła, był przekonany do autentyczności dzieła. Po śmieci Briediusa w 1946 roku obraz, zgodnie z wolą kolekcjonera, trafił do Muzeum Mauritshuis w Hadze. Płótno „Sual i Dawid” w szybkim czasie stało się najpopularniejszym dziełem sztuki z muzeum.
W latach 60-tych i 70-tych XX wieku na nowo zainteresowano się dziełami Rembrandta. Horst Gerson, ekspert i znawca twórczości, postawił w wątpliwość fakt, czy „Saul i Dawid” wyszedł spod pędzla holenderskiego malarza.
Znawca zasugerował, że to nie Rembrandt, a być może jeden z jego uczniów mógł namalować ten obraz. Hipoteza Gersona wywołała spore poruszenie w samym muzeum. Stanowiło to podstawę do rozpoczęcia nowych badań nad pierwowzorem, które ruszyły w 2007 roku. Z niemal profesorską dokładnością i z wykorzystaniem najnowszych technologii, przebadano wszelkie próbki farb, których używał malarz w swoim warsztacie. Przyjrzano się pozostałym pracom malarza.
Abraham Bredius, kolekcjoner dzieł Rembrandta, źródło: mauritshuis.nl
Wynik analizy okazał się dość zaskakujący. Jak się okazało, obraz składa się z 15 strzępków rozmaitych płócien. Dwa podstawowe to Saul i Dawid, reszta zaś jest starsza. Obraz był wielokrotnie przemalowywany i modyfikowany. Część obrazu tworzą fragmenty kopii płótna na którym sportretowano Anthony’ego van Dycka. Odkryto wtedy również, że płótno posiadało znacznie większe rozmiary. Co więcej, w ciągu blisko 40 lat (od 1830 r. do 1869 roku) pracę Rembrandta podzielono na dwie cześci, by później ponownie je połączyć.
W trakcie badawczego „śledztwa” pojawiła się opinia o tym, że Rembrandt umarł w trakcie pracy. To sprowokowało do postawienia kolejnej opinii, że obraz dokończył jeden z uczniów Rembrandta. Takie fragmenty pracy jak twarz Saula oraz inne kluczowe motywy płótna nie wyszły już spod ręki mistrza. Brakowało jednak wystarczających dowodów na potwierdzenie tych hipotez. Eksperci zgodnie jednak orzekli, że obraz powstawał wieloetapowo: w latach 50-tych XVII wieku oraz w II połowie XVII wieku
Dziś problem z określeniem ilości „Rembrandtów” na rynku sztuki jest dość poważny. Wciąż pojawiają się nowe teorie, co rodzi kolejne wątpliwości. Na wystawie w haskim muzeum zwiedzający otrzymają wgląd w pasjonujący braz tego, jak przebiega proces konserwacji wybitnego dzieła.
Wystawa organizowana przez Muzeum Mauritshuis w Hadze będzie czynna do 13 września 2015 roku.
Więcej szczegółów wystawy na stronie internetowej muzeum.
Lara Malan Woodgate, red.
Fot.: (góra): Konserwatorzy przy renowacji dzieła, źródło: mauritshuis.nl
Portal Rynekisztuka.pl
