Podczas zakończonej niedawno „Aukcji Rzeźby” przeprowadzonej w warszawskim domu aukcyjnym DESA Unicum praca Aliny Szapocznikow „Ptak” została sprzedana za 1 958 000 zł anonimowemu kolekcjonerowi. Kwota ustanowiła nowy rekord aukcyjny za sprzedaż rzeźby w Polsce.
Rzeźba „Ptak” Aliny Szapocznikow (1926-1973), o której pisaliśmy pod koniec marca br., na aukcję w DESIE Unicum trafiła w kilka miesięcy po jej niespodziewanym odnalezieniu w mieszkaniu amerykańskiego kolekcjonera sztuki. Praca w zbiorach Amerykanina od lat pozostawała dziełem niezidentyfikowanym, umieszczonym w osobnym pomieszczeniu gospodarczym m.in. przez wzgląd na nieznaną proweniencję oraz pokaźny rozmiar. Mierzącą 160 cm wysokości realizację rozpoznali Juliusz Windorbski i Małgorzata Słomska z DESA Unicum, którzy w lipcu ubiegłego roku odwiedzali dom kolekcjonera w stanie Nowy Jork.
„Ptak” powstał w 1959 roku w warszawskiej pracowni Szapocznikow przy ul. Królewskiej i po raz ostatni prezentowany był podczas „Polish Painting and Sculpture” w Gres Gallery w Waszyngtonie w 1961 roku. Praca należy do serii rzeźb inspirowanych światem przyrody, które artystka wykonała na kilka lat przed swoim wyjazdem do Paryża w 1963 r. Podczas aukcji w DESIE Unicum, przeprowadzonej 7 kwietnia, drugą rzeźbą z tego cyklu była realizacja zatytułowana „Ludzie – Drzewo III” z 1957 r., która od „Ptaka” różni się rozmiarem i techniką wykonania, jest ona bowiem formą ceramiczną o wymiarach 26 x 12 x 11 cm.
Alina Szapocznikow, Ludzie-Drzewa III, 1957, źródło: DESA Unicum
Szacowane ceny wystawionych dzieł wynosiły odpowiednio: 900 tys – 1,4 mln zł za rzeźbę „Ptak” oraz 60-80 tys zł za „Ludzi – Drzewo”.
Kwota jaką anonimowy kolekcjoner z Polski wylicytował za „Ptaka”, będącego najcenniejszym obiektem oferowanym na licytacji, to 1 958 000 zł. Jest to nowy rekord za sprzedaż rzeźby w Polsce. Z kolei, dla przywołanej wyżej ceramicznej figury, która do tej pory znajdowała się w zbiorach rodziny Jana Styczyńskiego udało się uzyskać cenę 120 tys zł.
Praca „Ptak” jest dziełem w twórczości Szapocznikow wyjątkowym przez wzgląd na to, iż wyznacza początek jej zainteresowania eksperymentem z formą rzeźbiarką. Od końca lat 50. artystka nadal wykonywała realizacje w ciężkich, klasycznie rzeźbiarskich materiałach, charakteryzujących się jednak dużo lżejszą, swobodniejszą i naturalniejszą kompozycją.
Szapocznikow uznawana obecnie za jedną z najważniejszych polskich rzeźbiarek przez lata pozostawała artystką mało znaną, a jej prace doceniane były jedynie w wąskim kręgu historyków sztuki. Na szersze zainteresowanie jej twórczością wpłynęły w ostatnim czasie ważne wystawy w zagranicznych ośrodkach artystycznych, pochylające się nad wybitnym i nowatorskim dorobkiem Polki. Dużą rolę w tej międzynarodowej promocji sztuki Szapocznikow odegrała objazdowa retrospektywa „Sculpture Undone 1955-1972” z 2012/13 r., prezentowana w Centrum Sztuki Współczesnej WIELS w Brukseli, Hammer Museum w Los Angeles i na koniec w nowojorskim MoMA.
Podczas zorganizowanej przez warszawską DESĘ Unicum aukcji, obok dzieł Szapocznikow, pojawiły się prace innych wybitnych przedstawicieli polskiej rzeźby, w tym m.in.: Magdaleny Abakanowicz, Mirosława Bałki, Marii Jaremy, Jerzego Beresia, Krzysztofa M. Bednarskiego czy Władysława Hasiora.
Całościowy obrót z aukcji sztuki wyniósł 3 456 978 zł.
Fotografia (góra): Alina Szapocznikow, Ptak, 1959, źródło: DESA Unicum
