W Tate Liverpool otwarta została właśnie wystawa „Niewidzialne pokoje: Francis Bacon” – największa ekspozycja, jaka dotychczas została poświecona artyście w tej części Anglii. Jedną z kuratorek wystawy jest pracująca w Tate Modern Polka Katarzyna Redzisz.
Francis Bacon (1909 – 1992) to czołowy przedstawiciel malarstwa figuratywnego, uważany za jedną z głównych postaci na arenie XX – wiecznej sztuki. Artysta zasłynął z malowania wyizolowanych, samotnych postaci, ulegających często teatralnej ekspresji i deformacji. Sylwetki te malarz umieszczał w charakterystycznych dla jego twórczości, przestrzennych klatkach, które to stały się przedmiotem badań i stanowią trzon nowo otwartej wystawy.
Ekspozycja złożona jest z około 30 prac malarskich, wzbogaconych o rzadko publikowane rysunki i dokumenty, prezentujące różnorodne rozwiązania kompozycyjne, skupione wokół architektonicznej konstrukcji. Pojawiające się od lat. 30. XX wieku sześcienne lub eliptyczne klatki otaczające figury Bacona, eksponowały i potęgowały dramatyzm kompozycji. Tytułowe „Niewidzialne pokoje” podkreślają izolację prezentowanych postaci oraz zwracają uwagę na ich kondycję psychiczną. Klaustrofobiczna przestrzeń otaczająca sylwetki wskazuje na złożoność skomplikowanych ludzkich emocji, które, choć odczuwalne, są dla oczu niewidoczne.
Wystawa pozwala prześledzić rozwój przestrzennego motywu, który Bacon stosował przez całą swoją karierę, począwszy od pierwszych oznak sugerowania wnętrza pokoju w „Trzech Studiach Postaci” na podstawie Ukrzyżowania z 1944, przez umieszczonego w klatce, niczym w zoo, „Mężczyznę w Niebieskim IV” z 1954, „Szympansa” 1955, aż po późniejsze prace, gdzie sześcienne klatki zostały przekształcone w teatralne przestrzenie. Ostatnie zjawisko prezentowane jest na wystawie m.in. na przykładzie tryptyku z 1967 roku, inspirowanego wierszem Thomsa Sternsa Eliota „Sweeney Agonistes”.
Pojawiające się na niemal każdej, głównej aukcji sztuki współczesnej, prace Francisa Bacona osiągają zawsze milionowe, czasami wręcz rekordowe kwoty. Jego podwójny autoportret „Two Studies For a Self-Portrait” z 1970 roku, znajdujący się w rękach prywatnych od samego powstania, w zeszłym tygodniu został sprzedany na aukcji Stoheby’s za 35 mln dolarów. W przyszłym miesiącu, podczas obchodów 250-lecia domu aukcyjnego Christine’s w Londynie planowana jest sprzedaż obrazu Version no. 2 of Lying Figure With Hypodermic Syringe z 1968 roku. Jego cena szacowana jest na 20 mln funtów.
Wystawa w Tate Liverpool trwać będzie do 18 września 2016 roku.
Justyna Stasiek – Harabin
Fotografia (góra): Francis Bacon, fragment dzieła „Study for Portrait on Folding Bad, 1963, Oil paint on canvas, Estate of Francis Bacon, źródło: materiały prasowe Tate Modern