Czy Michał Anioł ukrył feministyczne motywy na suficie Kaplicy Sykstyńskiej?

Zespół badaczy z Federalnego Uniwersytetu Nauk o Zdrowiu z Porto Alegre w Brazylii opublikował w sierpniu tego roku w uznanym czasopiśmie naukowym, „Clinical Anatomy”, artykuł pt. „Ukryte symbole kobiecej anatomii na suficie Kaplicy Sykstyńskiej”. Według ich twierdzeń, Michał Anioł Buonarotti, autor słynnych fresków, umieścił w ich treści ukryte bluźniercze i feministyczne motywy.

Jacopino del Conte, Portret Michała Anioła w wieku 60 lat, po 1535

Naukowcy utrzymują, że Michał Anioł często w swoich dziełach ukrywał odwołania do ludzkiej seksualności, a także zamieszczał obraźliwe wobec swoich patronów treści, których oni nie byli świadomi. Takie działania artysty były też powodem jego częstych konfliktów z przedstawicielami władzy Watykanu.

Badacze twierdzą, iż specyficzne przedstawienia, takie jak osiem baranich czaszek rozsianych na suficie, mogą stanowić odwołanie do żeńskiego układu rozrodczego. Podobne znaczenie naukowcy dostrzegają w motywach odwróconych trójkątów. Tych z kolei w obrębie fresków Kaplicy Sykstyńskiej jest tak duża ilość, iż badacze skłonni są wysnuć teorię, że Michał Anioł w ten sposób potajemnie wspierał kobiety. Jednakże trójkąty, poza feministycznymi nawiązaniami, są również jednym z podstawowych symboli geometrii, która miała dla renesansowego artysty potężne znaczenie.

Michał Anioł, sufit Kaplicy Sykstyńskiej

Profesorowie historii sztuki utrzymują, że umięśnione ciało kobiece w przedstawieniach Michała Anioła jest wynikiem tego, że autor studiował ludzką anatomię wyłącznie na modelach męskich. Kobiety natomiast malował, wzbogacając męską sylwetkę piersiami i długimi włosami. Jednakże, według teorii badaczy z Brazylii, taki sposób obrazowania żeńskiego ciała był celowym zabiegiem artysty, który miał na celu ukazanie siły kobiet.

W każdym razie, faktem jest, że istnieje co najmniej jedna Kaplica Sykstyńska obfitująca w feministyczne symbole, choć nie pochodzi on z epoki renesansu. W 1978 roku Ilise Greenstein wraz z dwunastoma współpracującymi z nią artystkami stworzyła Kaplicę Siostry. Instalacja ukazuje 13 przedstawień ważnych kobiecych postaci zarówno reprezentantek sztuki współczesnej, jak i bohaterek historycznych. Wśród nich występuje między innymi Joanna d’Arc, Frida Kahlo czy Bella Abzug.

Fot. (góra) Michał Anioł, Stworzenie Adama, Kaplica Sykstyńska, 1511

Katarzyna Zahorska 

Rynekisztuka.pl