Z Florencji do Moskwy – wędrówka dzieł renesansowego mistrza, Rafaela Santi

Prace renesansowego mistrza Rafaela Santi odbyły rzadką podróż z jednej z najlepszych włoskich galerii sztuki Uffizi we Florencji do moskiewskiego Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina. Czasowe przeniesienie arcydzieł do Rosji zainicjowane zostało na potrzeby wystawy „Rafael. Poezja obrazu: Prace z Uffizi i innych włoskich muzeów”, która będzie trwała do 11 grudnia bieżącego roku.

Rafael Santi, Portret Magdaleny Doni, ok. 1506

Ekspozycja „Rafael. Poezja obrazu” obejmuje 8 dzieł malarskich oraz 3 rysunki słynnego włoskiego mistrza, Rafaela Santi, skupiając się w szczególności na portretach jego autorstwa. Wystawa bowiem ma na celu zaakcentowanie faktu, kreowania przez artystę nowego rodzaju renesansowego portretu, w którym zarówno obdarza on obiekt indywidualnymi, specyficznymi dla niego cechami wyglądu i charakteru, ale też przedstawia ogólny obraz społeczeństwa swojej epoki.

Zestawienie prac w moskiewskim muzeum pokazuje jednak, że to innowacyjne jak na owe czasy potraktowanie ludzkiego wizerunku było wynikiem obserwacji współczesnych mu twórców. Widoczne jest to na przykład w portach kupca i jego żony autorstwa Rafaela, które na co dzień znajduje się w Palazzo Pitti we Florencji. Oba z nich wykazują potężne wpływy ówcześnie działających artystów. „Portret Magdaleny Doni”, datowany na około 1506 rok, mimo iż pozbawiony enigmatycznego komentarza, w swojej pozie i tle przypomina na przykład ikoniczną „Mona Lisę” Leonarda da Vinci. Jednakże, w przeciwieństwie do tego ostatniego, Rafael, zamiast próby uchwycenia ponadczasowego, ulotnego piękna, kierował się raczej pragnieniem pokazania za pomocą wizerunku specyfiki historycznego momentu, w którym przyszło mu tworzyć.

Rafael Santi, Autoportret, 1506

Santi walczył również przeciw tradycjom własnego czasu, co doskonale uwidacznia „Autoportret” z 1506 roku. Podczas gdy da Vinci i Michał Anioł, za pomocą majestatycznych póz i imponujących bród, eksponowali w swoich obrazach własną dojrzałość, Rafael podążał w innym kierunku. Skupiał się bowiem na młodości, próbując pokazać siebie jako cudowne dziecko włoskiej sztuki, o czym można przekonać się patrząc na, eksponowany obecnie na moskiewskiej wystawie, autoportret renesansowego mistrza.

Ekspozycja „Rafael. Poezja obrazu: Prace z Uffizi i innych włoskich muzeów” prezentowana od 13 września w Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina, trwać będzie do 11 grudnia bieżącego roku.

Fot. (góra) Rafael Santi, Szkoła Ateńska, 1509-1510.

Katarzyna Zahorska 

Rynekisztuka.pl