Trzeci kwartał na rynku sztuki w porównaniu z poprzednim upłynął dużo spokojniej. Co prawda również obfitował w ważne wydarzenia artystyczne, jednak nie przyniósł tak spektakularnej ilości aukcyjnych rekordów, jak okres pomiędzy kwietniem a czerwcem. Najwięcej emocji osobom uważnie śledzącym rynek sztuki zapewnił miesiąc wrzesień, który stanowił niejako wstęp do bardzo intensywnego sezonu zimowego.
Wydarzenia świat
Relacja z otwarcia targów sztuki Vienna Contemporary, źródło:http://www.viennacontemporary.at/en/
Wśród najważniejszych wydarzeń trzeciego kwartału 2016 roku z pewnością warto wspomnieć czerwcową 6 już edycję plenerowej imprezy „Rzeźba w mieście”, podczas której w najstarszej londyńskiej dzielnicy miejskiej Square Mile wyeksponowano 17 dzieł takich cenionych twórców, jak Anthony Caro, Gavin Turk, Sara Lucas, czy też Giuseppe Penones. Natomiast odbywające się pod koniec września międzynarodowe targi sztuki Vienna Contemporary w Austrii, uznawane obecnie za jedno z najbardziej znaczących wydarzeń artystycznych w Europie, w świetnym stylu rozpoczęły sezon na tego typu komercyjne przedsięwzięcia w sztuce, których ogromne natężenie publiczność może obserwować w miesiącach jesiennych. W tym roku Vienna Contemporary zgromadziły w wiedeńskiej Marx Halle 112 galerii z 28 krajów, pokazując ponad 1000 prac blisko 500 zarówno znanych i cenionych w świecie sztuki artystów, jak i niedawno debiutujących, dobrze zapowiadających się twórców.
Jasper Johns, Flag, 1983, źródło: Sotheby’s
Spośród wystaw na uwagę z pewnością zasługuje duża retrospektywa niezwykle ważnego twórcy współczesności, Jaspera Johnsa, odbywająca się od września w Royal Academy of Arts w Londynie. Ekspozycja uchodzącego dziś na prekursora pop-artu i minimalizmu artysty skupia się na prezentacji dzieł ze wszystkich okresów jego aktywności na polu sztuki, a tym samym prześledzeniu twórczego rozwoju Johnsa. Innym wartym uwagi wydarzeniem okazała się zakończona 30 października retrospektywna prezentacja twórczości Georgii O’Keffee w londyńskim Tate Modern, amerykańskiej malarki, która tematy zaczerpnięte z przyrody, takie jak przedstawienia kwiatów, muszli, czy skał, przekształcała w abstrakcyjne realizacje. W trzecim kwartale bieżącego roku publiczność mogła oglądać także w Royal Academy of Arts w Londynie ekspozycję składającą się z portretów autorstwa Davida Hockney’a. Wystawa w swojej roli okazała się ważnym elementem dokumentującym dorobek ciągle tworzącego angielskiego malarza.
Wśród istotnych przekrojowych prezentacji trzeciego kwartału należy natomiast wspomnieć wystawę w londyńskiej National Gallery dotykającej ciekawego tematu prywatnych kolekcji dzieł sztuki wielkich artystów, takich, jak Mattise, Degas, czy Freud.
Aukcje świat
Peter Paul Rubens, Lot z córkami, ok. 1613-14, źródło: Christie’s
Wielkim zaskoczeniem tego letniego sezonu była licytacja dzieł dawnych mistrzów w londyńskim domu aukcyjnym Bonhams, gdzie padł nowy światowy rekord za pracę XVII-wiecznego angielskiego portrecisty Williama Dobsona. Szacowany na kwotę około 200-300 tysięcy funtów obraz osiągnął sumę 1,1 miliona funtów, pięciokrotnie przewyższając swoją pierwotną estymację. Również w stolicy Wielkiej Brytanii, lecz tym razem w siedzibie Christie’s, ustanowiony został sprzedażowy rekord Petera Paula Rubensa. Obraz „Lot z córkami”, datowany na lata 1613-1614 uzyskał bowiem spektakularny wynik 44,8 miliona funtów.
Wydarzenia Polska
Andy Warhol, Erich Marx, 1978, źródło: materiały prasowe organizatora
W Polsce letni sezon na rynku sztuki upłynął pod znakiem ważnych wystaw. Szczególnie wiele do zaoferowania w tej kwestii, jako Europejska Stolica Kultury 2016, miało miasto Wrocław, które stało się tymczasowym miejscem stacjonowania ważnych zbiorów niemieckich kolekcjonerów. Od sierpnia w Pawilonie Czterech Kopuł prezentowana jest bowiem kolekcja Ericha Marxa, gromadząca dzieła tak wybitnych twórców, jak Andy Warhol, Cy Twombly, Anselm Kiefer, Robert Rauschenberg, czy Dan Flavin. Z kolei w Muzeum Miejskim Wrocławia od połowy września trwa prezentacja zbiorów Joachima Wagenera, pochodzących z epoki romantyzmu. Inną ważną ekspozycją okazała się „Wrocławska Europa”, mający miejsce we wrocławskim Muzeum Narodowym pokaz sztuki na Śląsku wytwarzanej oraz na Śląsk importowanej. Podstawowym celem wystawy jest zapoznanie publiczności z postacią, XVII-wiecznego wrocławskiego malarza, Bartłomieja Strobla, a także przypomnienie sylwetki biskupa Karola Ferdynanda Wazy, ważnego dla ówczesnego obrazu kulturalnego Śląska, mecenasa sztuki. Ciekawe ekspozycje w trzecim kwartale roku zaoferowały publiczności także takie instytucje, jak Muzeum Narodowe w Warszawie oraz Muzeum Narodowe w Krakowie. Pierwsza z nich, realizując wystawę „Brescia. Renesans na północy Włoch”, zaprezentowała ponad 60 płócien północnowłoskich mistrzów epoki odrodzenia, w tym dzieła Rafaela Santi, Tycjana, Lorenzo Lotto, Moretto da Brescia. Krakowskie Muzeum Narodowe natomiast pochyliło się nad wizerunkiem Marii Matki Miłosierdzia zobrazowanym w ponad 100 przedstawieniach, w tym autorstwa Albrechta Dürera, El Greco, Donatello oraz Giotto.
Ważną inicjatywą z punktu widzenia promocji polskiej sztuki współczesnej za granicą okazała się prezentacja twórczości wybranych artystów drugiej połowy XX wieku oraz początku XXI wieku w Muzeum Narodowym im. Tarasa Szewczenki w Kijowie. Ukraińskiej publiczności została ukazana twórczość m.in. Tomasza Ciecierskiego, Edwarda Dwurnika, Wojciecha Fangora, Bartosza Kokosińskiego, Roberta Maciejuka, Jarosława Modzelewskiego, Wilhelma Sasnala.
Aukcje Polska
Sandra Arabska, Bez tytułu, 2016, źródło: DESA Unicum
Trzeci kwartał roku na rodzimym rynku sztuki nie obfitował w rekordy sprzedażowe. Ważnym wydarzeniem na 4 Aukcji Sztuki XXI w domu aukcyjnym DESA Unicum było ponad 25-krotne powielenie ceny wywoławczej aktu autorstwa Sandry Arabskiej. Wyceniony pierwotnie na kwotę 1,5 tysiąca złotych obraz ostatecznie został sprzedany za 40 tysięcy złotych, ustanawiając tym samym aukcyjny rekord młodej artystki. Dobrymi wynikami sprzedażowymi w trakcie sierpniowej Aukcji Dzieł Sztuki mógł poszczycić się Sopocki Dom Aukcyjny. Obraz Jerzego Kossaka pt. „Odwrót spod Moskwy” potroił bowiem swoją pierwotną wycenę osiągając sumę 42 tysięcy złotych. Suma tego rzędu została ustanowiona także dla rzeźby Igora Mitoraja „Asklepios”, zaś praca „Portret dziewczyny” Meli Muter znalazł nabywcę gotowego zapłacić 90 tysięcy złotych. Po wysokich cenach wywoławczych sprzedano wówczas także „Brzask” Wojciecha Gersona (180 tysięcy złotych), „Kozaka z ogarem i sokołem” Juliusza Kossaka (68 tysięcy złotych), a także „Przesiewaczkę” Apoloniusza Kędzierskiego (125 tysięcy złotych).
Jak wynika z powyższego zestawienia, letni sezon zarówno na polu światowej, jak i rodzimej twórczości okazał się niezbyt dynamicznym okresem w rozwoju rynku sztuki. W Polsce swoistym centrum artystycznym okazał się Wrocław, na świecie natomiast – Londyn, obfitujący w trzecim kwartale roku w interesujące wystawy oraz ważne licytacje. Wydaje się jednak, że dość dynamiczny wrzesień stał się zapowiedzią bardzo intensywnego sezonu zimowego.
Katarzyna Zahorska
Rynekisztuka.pl
