Palec gigantycznej statuy Konstantyna Wielkiego odkryty w Luwrze

Znaleziony w Luwrze palec z brązu okazał się palcem wskazującym monumentalnej, brązowej statuy cesarza Konstantyna Wielkiego, której fragmenty znajdują się obecnie w Muzeach Kapitolińskich w Rzymie.

Oprócz odnalezionego niedawno palca wskazującego do zachowanych elementów 12-metrowego, zrealizowanego w początkach IV wieku kolosa należy ogromna głowa, kula, lewe przedramię i pozbawiona palców ręka, która trzymała kulę oraz część środkowego palca dłoni. Archiwalia z XII wieku wspominają również olbrzymich rozmiarów koronę, która zaginęła. Wszystkie spośród znanych dotąd fragmentów statuy znajdowały się wśród najcenniejszych brązów w kolekcji Muzeów Kapitolińskich.

Pierwotnie, zanim Sykstus IV przeniósł elementy gigantycznej rzeźby do Muzeów Kapitolińskich w 1471 roku, przechowywane one były wraz z innymi cennymi brązami, takimi jak Wilczyca Kapitolińska w papieskiej kolekcji na Piazza di Laterano. Choć większość ekspertów jest zgodna, co do tego, że statua przedstawiała cesarza Konstantyna Wielkiego, nieliczni uczeni wierzą, że portretowała ona jego najstarszego syna i spadkobiercę, Konstantyna II, który był bardzo podobny do ojca. Miejsce, w którym pierwotnie stać miała brązowa rzeźba po dziś dzień pozostaje tajemnicą.

Oprócz tego, że odnaleziony wskazujący palec cesarza przeniesiony został do Luwru w latach 60. XIX wieku wraz z innymi obiektami pochodzącymi z kolekcji włoskiego markiza, Giampietro Campana, niewiele wiadomo o jego historii. W 1913 roku zarejestrowany on został w paryskim muzeum jako „rzymski palec u stopy” i oznaczony numerem referencyjnym BR78.

Niedawno Aurelia Azema, która pracuje w laboratorium Narodowych Muzeów Francuskich, ze względu na realizację doktoratu o starożytnych technikach spawalniczych przy produkcji ogromnych, brązowych rzeźb, zaczęła studiować obiekt. Szybko zauważyła, że ma do czynienia nie z palcem u stopy, lecz ze wskazującym palcem dłoni i że jego długość, która wynosi 38 centymetrów, pasowałaby do stojącej figury mierzącej 12 metrów. Spostrzeżenia te doprowadziły do narodzin teorii, która mówiła, że obiekt najprawdopodobniej pochodzi z brązowej statuy Konstantyna Wielkiego. Palec, który posiada cienką metalową ściankę (ok. 4,5 mm) wydaje się być pustym odlewem zrealizowanym zgodnie z pośrednim procesem odlewania wosku. Zdradza on również duże podobieństwa stylistyczne z zachowanymi elementami brązowego kolosa.

Benoît Mille, pracujący w laboratorium Narodowych Muzeów Francuskich znawca starożytnej metalurgii oraz promotor pracy doktoranckiej Azemy, z powodu organizowanej w listopadzie w Luwrze wystawy zbiorów Campany wznowił badania nad odnalezionym palcem. Pokaz odwiedzi również Ermitaż w Sankt Petersburgu. Ta unikalna kolekcja obrazów, rzeźb, biżuterii i antyków została sprzedana Wielkiej Brytanii, Rosji i Francji po ogłoszeniu bankructwa markiza w 1858 roku w Rzymie. Napoleon III zakupił dla Luwru część zbioru, w której znajdowało się 10 tysięcy obiektów starożytnych.

Archeolog, Nicolas Melard, wykorzystał proces modelowania 3D, aby stworzyć replikę odnalezionego palca figury Konstantyna Wielkiego. 17 maja została ona wysłana do rzymskich Muzeów Kapitolińskich i okazała się idealnie pasować do dłoni statuy.

K. Z. 

fot. (góra) Fragmenty brązowej statuy Konstantyna Wielkiego, IV w., Muzea Kapitolińskie w Rzymie

Rynekisztuka.pl