Halina Eysymont i Aleksandra Jachtoma w Muzeum Narodowym we Wrocławiu

Na wystawie pokazane zostaną prace podarowane Muzeum Narodowemu we Wrocławiu przez dwie polskie artystki współczesne. Halina Eysymont przekazała 14 obrazów – głównie pejzaży – z lat 1970-2008. Od Aleksandry Jachtomy Muzeum otrzymało 17 obrazów i 16 gwaszy z lat 1967-2012. To prace abstrakcyjne wyrażające zainteresowanie artystki kolorem i światłem. „Postanowiliśmy pokazać prace tych dwóch artystek na jednej wystawie, ponieważ po pierwsze ich dary dla naszego muzeum zbiegły się w czasie, po drugie malarki wywodzą się z tego samego pokolenia artystycznego i działały razem w grupie artystycznej „Rekonesans” – wyjaśnia Mariusz Hermansdorfer, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

Halina Eysymont urodziła się 24 maja 1932 roku w Kosowie Poleskim. Wojnę przeżyła w Warszawie, ucząc się na tajnych kompletach. Tu także zdała maturę w Państwowym Liceum Artystycznym. W latach 1953-1958 studiowała w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem profesorów Stanisława Czajkowskiego i Aleksandra Kobzdeja. Zadebiutowała na początku lat sześćdziesiątych, w okresie tzw. „limitowanej nowoczesności”, od tego czasu poszukując własnej koncepcji obrazu w dialogu z różnymi nurtami sztuki współczesnej. W połowie lat sześćdziesiątych analizowała malarstwo materii i abstrakcję. W okresie kolejnych ponad dwóch dekad Halina Eysymont łączyła sztukę z życiem w podwójnym wymiarze – artystycznym i społecznym – najpierw adaptując w swej twórczości formułę hiperrealizmu, a następnie włączając się aktywnie w ruch sztuki niezależnej okresu stanu wojennego w Polsce. Od początku lat dziewięćdziesiątych poświęciła się malarstwu pejzażowemu, które było wątkiem stale przewijającym się w jej twórczości. W okresie stanu wojennego wraz z mężem, Januszem Eysymontem, współpracowała z Duszpasterstwem Środowisk Twórczych Archidiecezji Warszawskiej, uczestniczyła w niezależnych wystawach sztuki organizowanych w całej Polsce.

Aleksandra Jachtoma – ur. w 1932 r, po śmierci rodziców została oddana pod opiekę sióstr Franciszkanek. Wbrew swojej woli została skierowana na naukę do Liceum Pedagogicznego, po maturze z nakazu pracy otrzymała posadę nauczycielki w szkole podstawowej w Lublinie. Po roku pracy udało jej się uwolnić od nakazu i podjąć studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. M. Kopernika, po roku przeniosła się na krakowską ASP, następnie na warszawską ASP. Jak sama mówi na początku na jej twórczość ogromny wpływ miał Julian Przyboś, który zapoznał młodą artystkę z „Teorią widzenia” Strzemińskiego oraz twórczością Picassa, Miró, Klee. Duże znaczenie miały też dla malarki podróże do Algieru, na Saharę, gdzie zetknęła się z nieprawdopodobnym światłem, które wpłynęło na rozświetlenie koloru w jej malarstwie. „Nie widzę w moim malowaniu jakichś radykalnych przejść z jednej konwencji do drugiej, natomiast codzienny trud przechodzenia, od bardzo bogatej faktury gęstej materii malarskiej, z niezidentyfikowanej formy okresu postudyjnego, do konsekwentnego upraszczania formy koloru, poszukiwania form jak najprostszych, czasem wręcz geometrycznych (lata 80-te), czasem jednak jak obecnie, od nich odbiegających”.

Bibliografia:
Ilkosz B., Pejzaże Haliny Eysymont, Wydawnictwo Muzeum Narodowego we Wrocławiu, 2013
Jachtoma A., Spojrzenie na twórczość, W: Kowalska B., W poszukiwaniu ładu. Artyści o sztuce, Galeria Sztuki Współczesnej BWA Katowice, 2001
Szafkowska M., Czyste malarstwo Aleksandry Jachtomy, Wydawnictwo Muzeum Narodowego we Wrocławiu, 2013