Louis Marcoussis – polski twórca kubizmu. Wystawa w Domu Aukcyjnym Libra

Kubizm uznawany jest za jeden z ważniejszych przełomów artystycznych w historii sztuki. Ludwik Kazimierz Markus – przez Guillaume Apollinaire’a okrzyknięty Louis Marcousissem, obok Pabla Picassa i Georges’a Braque współtworzył nowy nurt w sztuce nadając mu jego ikoniczny, syntetyczny charakter. Wystawa prac Marcoussisa w Domu Aukcyjnym Libra to niepowtarzalna okazja, aby  na własne oczy obejrzeć dzieła dojrzałego kubizmu – od momentu kształtowania się stylu po jego oryginalną redakcję.

Louis Marcoussis, Studium do obrazu „Lorelei”, 1932; źr. Libra Dom Aukcyjny

Marcoussis w Paryżu znalazł się w 1903 roku. Osiedlił się na Montparnassie – dzielnicy skupiającej bohemę artystyczną, szczególnie lubianej przez twórców polskiego pochodzenia. Na emigracji zmagał się z kryzysem twórczym przewartościowując wiedzę zdobytą podczas krótkiej nauki w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1910 roku, w cyrku na skraju Montmartre’u, Marcoussis poznał poetę  i teoretyka sztuki Guillaume Apollinaire’a. To dzięki temu spotkaniu wpadł w krąg artystów poszukujących nowej drogi obrazowania. Wkrótce, wraz z Picassem i Braque’em należał do ścisłego grona twórców nowego awangardowego nurtu – kubizmu.

Na wystawie zaprezentowane zostaną staranie wyselekcjonowane dzieła pochodzące z prywatnej kolekcji. Ekspozycja obejmie prace z okresu między 1912 a 1930 rokiem. Eksponaty o szczególnej wartości stanowią obiekty datowane na lata 20. Jest to czas dojrzałej fazy autorskiej redakcji kubizmu, kiedy artysta wyraźnie zaznaczył oryginalność twórczych poszukiwań. W tym okresie Marcoussis tworzył gwasze i obrazy olejne poddając je kubistycznej metodzie malarskiej analizy. Podobnie jak  u Picassa czy Braque’a rekwizyty jego prac stanowiły przedmioty codziennego użytku: karty do gry, gazety, naczynia oraz instrumenty muzyczne, które zgodnie z metodą kubizmu analitycznego, artysta „rozbierał” na części składowe, ukazując je z różnych perspektyw.

Louis Marcoussis, Figure et Ancre Marine, 1930; źr. Libra Dom Aukcyjny

To co stanowi o oryginalności stylu Marcoussisa to szczególne użycie koloru – klasyczny kubizm na ogół operował zgaszoną paletą barw, Marcoussis natomiast w swoich pracach chętnie wykorzystywał jasne, jaskrawe kolory, wibrujące w oku dzięki kontrastowym odcieniom. Eksperymenty malarza polegały także na wprowadzaniu do kompozycji dynamiki oraz budowaniu wrażenia ruchu. Służyła temu zróżnicowana faktura, którą artysta uzyskiwał uzupełniając podłoże malarskie o takie elementy jak skóra czy piasek, a także używając papieru o wyraźniej strukturze.

W polskich muzeach razi brak kubistycznych dzieł Marcoussisa. Za granicą prace artysty można oglądać w takich instytucjach jak Peggy Guggenheim Collection w Wenecji, MOMA w Nowym Jorku czy Tate Museum w Londynie oraz w wielu innych prestiżowych galeriach.

il. góra: Louis Marcoussis, Gitara, 1920; źr. Libra Dom Aukcyjny