Stanisław Wyspiański, „Portret Lizy Pareńskiej (wśród pelargonii)”, Źródło: agraart.pl
Portret Lizy Pareńskiej wśród kwiatów pelargonii Stanisława Wyspiańskiego będzie można kupić podczas aukcji organizowanej w niedzielę przez Dom Aukcyjny Agra-Art w Warszawie. Cena wywoławcza dzieła to 430 tys. zł.
Sprzedawcą obrazu jest kolekcjoner z zagranicy. Dzieło jest opatrzone datą „1904”. Wyspiański namalował trzy wersje „Portretu Lizy Pareńskiej (wśród pelargonii)”. Obok wystawionego na sprzedaż, jeden z 1905 roku jest własnością rodziny Leszczyńskich, a drugi, należy do zbiorów Muzeum Narodowego w Kielcach.
Prezentowany obraz – zapomniana i szerzej w naszych czasach nieznana wersja Portretu Lizy Pareńskiej wśród kwiatów pelargonii jest „niewątpliwie oryginalną pracą Stanisława Wyspiańskiego /…/ i należy do jego wybitnych dzieł malarskich powstałych w latach 1904-1905, a przy tym utrzymana jest w ulubionych i stosowanych w tym okresie przez artystę kolorach. /…/” (cyt. za opinią p. Marty Romanowskiej)
Jak zauważa autorka przywołanej wyżej opinii – „warto wspomnieć o wyróżniających ten portret cechach stylistycznych i formalnych. Portrety w ujęciu do pasa malował artysta często. Szczególnie wyróżniają się tu portrety młodych dziewcząt, zamyślonych, skupionych na sobie, które są doskonałym przykładem zdolności błyskawicznego uchwycenia psychiki modela, studiowanego i utrwalonego zazwyczaj w krótkim czasie – od kilku godzin, do dwóch posiedzeń.
W tym portrecie, zestawienie bujnie kwitnącej rośliny z przedstawieniem młodziutkiej, pięknie rozkwitającej dziewczynki nadaje kompozycji wymiar natury uniwersalnej. Zamyślona twarzyczka i zaciśnięta piąstka dziewczynki pozwalają domyślać się jakiejś skrywanej tajemnicy, a być może zawstydzenia.
Kompozycja jest bardzo powściągliwa formalnie. Dynamizują ją długie, wijące się włosy modelki z szafirowymi refleksami wśród rudych pasm. Pewność ręki artysty widać szczególnie w subtelnym modelunku twarzy i włosów.
Charakterystyczna dla Wyspiańskiego giętka, konturowa linia pojawia się w rysunku wstążki i fałd rękawa. W kolorystyce dominują szafiry, zielenie i cyklamen, łagodzone karnacją ciała i bielą wstążki. Szafirowe, gęsto założone pastelem, tło zostało potraktowane tak samo jak w kilku innych obrazach artysty z lat 1904-1905, m.in. w jednej z wersji Portretu Helenki Sternbachówny czy w Autoportrecie z żoną.”1
Obraz przedstawiający dziewczynę wśród kwitnących pelargonii artysta wykonał pastelami, swoją ulubioną techniką. Praca ma 65,5 cm na 48,5 cm. Według Szukalskiego, tej klasy obraz Wyspiańskiego pojawia się na aukcjach dzieł sztuki rzadko, co kilka lat.
Informacje o obrazie:
Technika/wymiary: pastel, papier typu INGRES / 65,5x 48,5 cm
Sygnowany p.d. : SW | 1904
Stan zachowania: idealny
Dokumentacja: ekspertyza Marty Romanowskiej, ekspertyza porównawcza pigmentów LABOZ Kraków,
Obraz może być wywieziony za granicę (art.59.1 ust.4 ust. o ochronie zabytków)
Przypis:
1. S. Przybyszewski, T. Żuk-Skarszewski, S. Świerz, Stanisław Wyspiański. Dzieła malarskie, Biblioteka Polska, Kraków, Warszawa, Bydgoszcz 1925, tabl. LXVI oraz il. na s. 62 (dalej cyt. Dzieła malarskie…).
Informacja pochodzi ze strony Domu Aukcyjnego Agra-Art
