Portret Wyspiańskiego sprzedany za 1 mln 150 tys. zł
16.10.2011
Aukcje, Domy aukcyjne w Polsce, Rekordy aukcyjne

„Portret Lizy Pareńskiej (wśród pelargonii)” Stanisława Wyspiańskiego został sprzedany za 1 mln 150 tys. zł podczas niedzielnej aukcji organizowanej przez Dom Aukcyjny Agra-Art w Warszawie. Nowym właścicielem dzieła został prywatny kolekcjoner. Cena wywoławcza wynosiła 430 tys. zł.
Obraz przedstawiający dziewczynę wśród kwitnących pelargonii Wyspiański wykonał pastelami, techniką przeważającą w jego malarstwie. Dzieło ma wymiary 65,5 cm na 48,5 cm. Obok wystawionego na sprzedaż, jeden z 1905 roku jest własnością rodziny Leszczyńskich, a drugi, należy do zbiorów Muzeum Narodowego w Kielcach.
Sprzedawcą dzieła jest anonimowy kolekcjoner ze Szwecji. Wiadomo, że przed lub w czasie wojny „Portret Lizy Pareńskiej (wśród pelargonii)” trafił do prywatnych zbiorów w Częstochowie, ostatecznie do Szwecji.
Czytaj więcej
Rodzina Pareńskich
Sportretowana wśród kwitnących pelargonii kilkunastoletnia panienka, Eliza Pareńska, zwana Lizą lub Lizką (późniejsza Edwardowa Leszczyńska), była najmłodszym z czworga dzieci doktora Stanisława Pareńskiego i Elizy z Mühleisenów.
Jej siostrami były – Maria (Maryna), późniejsza Raczyńska-Jasieńska-Grekowa oraz Zofia, później żona Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Jan, brat panien Pareńskich, zginął śmiercią lotnika podczas walk polsko-ukraińskich w 1919 roku.
Z rodziną państwa Pareńskich Wyspiański był blisko zaprzyjaźniony.
Od roku 1896 bywał w ich gościnnym domu, znajdując tam życzliwość i zrozumienie. Pani Eliza Pareńska, którą – z uwagi na jej wykształcenie i kulturę – nazywano „krakowską Aspazją”, była też częstokroć pierwszą słuchaczką wierszy i dramatów poety, odczytywanych w jej salonie.
Wyspiański znalazł w niej tak wielbicielkę swoich talentów, jak i oddaną przyjaciółkę, gotową zawsze śpieszyć z pomocą jemu i jego rodzinie. Państwo Pareńscy zamawiali, kupowali i kolekcjonowali obrazy artysty, a pani Eliza często dyskretnie pomagała w ich sprzedaży. Wyspiański kilkakrotnie i w różnych ujęciach portretował urocze panny Pareńskie. Warto przypomnieć także, że Maria-Maryna i Zosia były pierwowzorami postaci z Wesela (premiera 1901).
Modelką artysty była też Liza, najmłodsza z panien Pareńskich; oprócz Portretu z pelargoniami, Wyspiański namalował też jej Portret podwójny (1905; obraz zaginiony podczas wojny). W obu powtarza się motyw kwiatów – tu pelargonii, tam róż.
Źródło: Dom Aukcyjny Agra-Art
Stanisław Wyspiański (1869-1907), jeden z najwybitniejszych przedstawicieli Młodej Polski, był artystą wszechstronnym. Zajmował się malarstwem i grafiką, napisał blisko dwadzieścia dramatów, tworzył poezję, projektował meble i wnętrza. Jego twórczość plastyczna skupiała się na przedstawieniach ludzi, głównie jego bliskich i przyjaciół. Wyspiański stworzył serię portretów młodych dziewcząt. Malował najczęściej pastelami, tworzył także obrazy olejne. Na obrazach wykonywanych pastelami charakterystyczne są plamy barw zamkniętych wyraźnym konturem.