szukaj w portalu Rynek i Sztuka MENU
Galeria Stalowa „Fragments of Reality” Bożenna Biskupska

Z cyklu techniki malarskie – akwarela

04.09.2012

Techniki malarskie i rysunkowe

Albrecht Dürer, Young Hare, 1502, watercolor and body color, Albertina, Vienna

Albrecht Dürer, Young Hare, 1502, akwarela, Albertina, Vienna

Każdy z nas wielokrotnie miał styczność z akwarelą. Ale czy mamy świadomość czym akwarela jest oraz jak należy się nią posługiwać?

Otóż akwarela jest jedną z technik malarskich, w której  wykorzystuje się farby akwarelowe – będące farbami wodnymi. Z punktu widzenia artystycznego, eteryczna i świetlista, z punktu kolekcjonerskiego – jeśli jest dziełem klasyków – równie atrakcyjna. Przez pozorną łatwość, niestety technika ta jest bardzo często kaleczona, warto więc wiedzieć czym akwarela jest, a także jakich błędów należy się wystrzegać – zarówno tworząc, jak i kolekcjonując.

Jako podłoże najczęściej stosuje się papier, zazwyczaj specjalistyczny, fakturowy. Malowanie polega na stopniowym nakładaniu cienkich, niemalże transparentnych warstw farby, przez które przebija podłoże. Jest to technika uważana za jedną z trudniejszych, gdyż wymaga niesamowitej precyzji i dokładności w nakładaniu farb na papier, który ze względu na swoje właściwości sprawia problemy w nanoszeniu poprawek. Farba akwarelowa powstaje w wyniku mieszania, a następnie ucierania sproszkowanego pigmentu ze specjalnym spoiwem, który jest rozpuszczalny w wodzie. Zwyczajowo jako tego spoiwa używało się gumy arabskiej, będącej niczym innym jak sokiem z drzewa akacjowego występującego w Afryce.  Dziś jednak często gumę arabską zastępuje się innymi spoiwami, które posiadają podobne właściwości – np. gumę Kordofan.

Kolejnym zagadnieniem wartym omówienia jest nasycenie farb akwarelowych, które za pomocą odrobiny wody swobodnie możemy różnicować. Trzeba pamiętać o tym, że kładąc farbę na tak delikatne podłoże jak papier, należy być pewnym koloru – gdyż wszelkie korekty czy nawet drobne błędy będą niezwykle trudne do skorygowania. Warto więc wcześniej sprawdzić uzyskany odcień barwy na palecie.

Farby akwarelowe w zależności od producenta mają większą lub mniejszą gęstość i przechowywane są w różnych opakowaniach – tubki, kasetki, buteleczki. Warto więc wiedzieć, że w zależności od sposobu przechowywania farby te mogą znacząco różnić się od siebie:

  • Tuba – konsystencja pasty, podobnej do farby olejnej. Charakteryzuje ją łatwość użycia i duża rozpuszczalność.
  • Kasetka/Kostka/Guziczki –  najczęściej będące pojemnikami z mokrymi farbami, które zawierają dodatek gliceryny i miodu. Poprzez swoje właściwości przeznaczone są przede wszystkim dla wprawionych akwarelistów.
  • Buteleczka –  w ten sposób przechowuje się akwarelę o płynnej konsystencji, która rzadko stosowana jest do malarstwa sensu stricte. Zazwyczaj farby te służą do tworzenia dokładnych projektów lub ilustracji.Jeśli chodzi o kolorystykę, która stosowana jest w akwarelach, to można wyszczególnić grupę barw najczęściej stosowanych. Są to:
  • Żółcień cytrynowa
  • Żółcień kadmowa cytrynowa
  • Ugier
  • Sjena naturalna
  • Sjena palona
  • Czerwień kadmowa
  • Róż permanentny
  • Kraplak
  • Umbra naturalna
  • Zieleń permanentna
  • Zieleń szmaragdowa
  • Zieleń Winsora
  • Błękit kobaltowy
  • Błękit pruski
  • Ultramaryna francuska
  • Czerń Payne’a
  • Czerń kostna

W przypadku techniki akwarelowej bardzo ważne jest rozeznanie w specjalistycznym papierze o zróżnicowanej fakturowości, który przystosowany jest do malarstwa akwarelowego. Warto wiedzieć, że to właśnie od rodzaju podłoża oraz jego absorpcji – a więc w tym przypadku papieru – zależy intensywność użytych przez nas barw i tym samym ostateczny efekt pracy.

Wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje papieru:

  • Szorstki (Rough) – dzielony jest na: szorstki i uzyskiwany  na gorąco bez prasowania wysoko ceniony  przez profesjonalistów, aczkolwiek amatorom sprawia wiele trudności. Wolno schnie.
  • Bardzo gładki – prasowany na gorąco (HP-Hot-pressed) – papier ten stosowany jest głównie do precyzyjnych działań jak rysunek tuszem, piórkiem, lawowanie akwarelą, wykonywanie ilustracji i projektów. A wiec wszędzie tam, gdzie istotne jest aby warstwa farby rozłożyła się równomiernie na podłożu.
  • Pośredni/Fakturowy  (prasowany na zimno) – chyba najbardziej popularny papier, gdyż nadaje się do każdego rodzaju malowania i co ważne, nie przysparza trudności malarzom, nawet amatorom.

Należy widzieć także, że słabo klejone papiery mają większą chłonność, co powoduje, że plamy farby pozostają na nich takie, jak za pierwszym pociągnięciem pędzla, bez możliwości dokonywania późniejszych poprawek. Papiery, przy których produkcji użyto dużo kleju mają powierzchnię twardą i mniej chłonną. Warto też pamiętać o odczynie papieru – przy akwarelach najlepiej stosować papier o odczynie neutralnym PH. Kwaśny odczyn może spowodować w przyszłości nieodwracalne ciemnienie kolorów na obrazie. Jakość i grubość papieru determinowana jest także przez jego gramaturę – powszechnie uważa się, że im grubszy papier tym odporniejszy na uszkodzenia fizyczne. Najczęściej do malowania akwarelą stosuje się więc  gramatury: 185g, 300r i 640g. Warto zwrócić także uwagę na spoistość używanego przez nas papieru, gdyż wpływa ona na rozchodzenie się farby i jej łączenie z innymi kolorami.

Ważnym etapem – chociaż bardzo często pomijanym – jest faza przygotowania papieru – jeśli nie przygotujemy papieru odpowiednio to po nałożeniu farb może się okazać, że nasza praca zacznie się marszczyć i zawijać. Konieczne jest więc namoczenie powierzchni papieru za pomocą gąbki lub po prostu pod strumieniem wody. Nasączony w ten sposób arkusz papieru należy rozciągnąć na płaskiej desce i przykleić do niej po bokach – przy mniejszych formatach można też arkusz przypiąć pinezkami lub szpilkami. Po wyparowaniu wilgoci  nasza karta będzie nieco skurczona, dzięki czemu zyska też większe naprężenie – unikniemy w ten sposób efektów marszczenia się czy zwijania.  Niektórzy wykonują ten zabieg tylko wtedy, gdy gramatura papieru jest niższa niż 300 g.

Akwareliści mają zazwyczaj  do wyboru dużą ilość pędzli, jednak najczęściej stosuje się pędzle miękkie, zatrzymujące wodę, które wykonane z naturalnego materiału: szczecina, włosie, ale także o wiele tańsza mieszanka naturalnych materiałów z syntetycznymi imitującymi naturalne. Profesjonaliści najczęściej używają pędzli wykonanych z włosia sobolowego, norek, z ogonów łasic, kun, wiewiórek, wydr.

 

Kama Wróbel
Portal Rynek i Sztuka

 

 

 

szukaj wpisów które mogą Cię jeszcze zainteresować:

Jeden komentarz do “Z cyklu techniki malarskie – akwarela”

  1. […] Akwarela to idealny wybór do analizy zwiastuna „Krainy lodu 2”. Disney prezentuje poziom zbliżony do Pixara, a „Kraina lodu 2” to film animowany wyprodukowany przez słynnego Walta Disneya. Zdjęcie na papierze, kraj lodu. […]

Dodaj komentarz:

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Magazyn

Kursy online

Odwiedź sklep Rynku i Sztuki

Zobacz nasze kursy Zobacz konsultacje dla artystów

Zapisz się do naszego newslettera

Zapisując się na newsletter zgadzasz się z regulaminem portalu rynekisztuka.pl Administratorem danych osobowych jest Media&Work Agencja Komunikacji Medialnej (ul. Buforowa 4e, p. 1, p-2-5, 52-131 Wrocław). Podanie danych jest dobrowolne. Zgoda na otrzymywanie informacji handlowych może zostać wycofana w każdym czasie. Więcej informacji na temat danych osobowych znajduje się w Polityce prywatności.