Grafika – klasa w dobrej cenie

Poszukując koncepcji na unikalną ozdobę gabinetu lub prezent z klasą warto pomyśleć o nabyciu dzieła sztuki. Jednak gdy mamy obawy, że będzie to zbyt drogie, można zainteresować się grafiką, która jest powielana w limitowanych edycjach i tym samym jej ceny nie są wygórowane.

Grafika jest techniką artystyczną o wiekowej tradycji. Kto spróbuje bliżej zapoznać się procesem tworzenia w tej technice, zorientuje się, że jest to zajęcie niezwykle pracochłonne, wymagające od artysty talentu i ogromnej biegłości warsztatowej. Czas poświęcony na przygotowanie grafiki z pewnością starczyłby na namalowanie niejednego obrazu. Dobrze jest mieć to na uwadze, gdyż przystępność cenowa grafiki jest daleka od jej wartości artystycznej i wysiłku włożonego w jej powstanie.

Pojęcie „grafika” pochodzi od greckiego „grafis”, co oznaczało rylec lub dłutko. Grafika to sztuka  polegająca na wykonywaniu określonej liczby odbitek, głównie na papierze graficznym, z matrycy – rysunku wyciętego w linoleum, drewnie, płytce metalowej, który następnie jest poddawany pracochłonnej obróbce. Matryca to rodzaj negatywu i artysta z góry musi wiedzieć, jaki efekt chce osiągnąć. Każda odbitka z matrycy jest oryginalnym dziełem sztuki. Grafiki zwykle są czarno-białe, ale też mogą być barwne – te wymagają jeszcze większego nakładu pracy.

Grafika warsztatowa od początku do końca jest dziełem artysty, który samodzielnie przygotowuje matryce, a następnie odbitki. Dodatkowo jej wartość wyznacza ograniczony nakład i sygnatura artysty.

Podział technik graficznych wynika z rodzaju użytej matrycy – materiału, z jakiego jest wykonana oraz sposób jej obróbki. Trzy główne grupy to:

– techniki druku wypukłego – polegają na żłobieniu na płaszczyźnie linii i obszarów, które mają pozostać niezadrukowane – na odbitce ślad pozostawiają elementy wypukłe – są to m.in. drzeworyt, linoryt, gipsoryt;

– techniki druku wklęsłego – polegają na żłobieniu lub trawieniu kwasem linii i obszarów, które mają odbić się na papierze. Tutaj mamy do czynienia z technikami suchymi, np. miedzioryt, suchoryt, sucha igła, mezzotinta oraz z technikami trawionymi, np. akwaforta, akwatinta, miękki werniks, odprysk;

– techniki druku płaskiego – polegają na takim przygotowaniu matrycy, aby część nie pokryta rysunkiem nie zostawiała śladu, np. litografia, monotypia.

Dodatkowo istnieje również serigrafia (sitodruk), gdzie farba drukarska przetłaczana jest przez specjalną matrycę oraz druk cyfrowy (grafika cyfrowa), gdzie artysta nie przygotowuje matrycy.

Często artyści łączą różne techniki graficzne osiągając bardzo ciekawe rezultaty i wówczas mamy do czynienia z mianem „technika mieszana”.

Ilość odbitek zależy od zastosowanej techniki oraz decyzji artysty. Generalnie przyjmuje się nakład do 100 sztuk. Aby zapewnić nieprzekraczalność założonego nakładu, zdarza się, że artyści osobiście niszczą matryce. Ważne są sygnatury umieszczone na papierze tuż pod odbitką: tytuł pracy; opis techniki graficznej (np. akwaforta, litografia); numeracja (np. 3/50, gdzie pierwsza cyfra oznacza numer odbitki, a druga to całkowita ilość odbitek wykonanych z danej matrycy); podpis artysty, rok powstania dzieła. Sygnatury zawsze wykonywane są ołówkiem, co jest gwarancją ich autentyczności – ołówek odróżnia się od druku i nie można go powielić.

Dodatkowo w przypadku odbitek wykonanych tradycyjnymi metodami, obrazek jest wklęsły, co wyraźnie można poczuć dotykając papier.

Format pracy podawany jest w kolejności wysokość x podstawa. W przypadku grafik podaje się wymiar matrycy, ale czasem także format papieru, na którym została wykonana odbitka.

Grafika warsztatowa sprzedawana jest przez wiele galerii – jedną z nich jest galeria internetowa artpower.pl – pod tym adresem dostępne są grafiki wykonane w technikach graficznych z wielowiekową tradycją, tj. akwaforta, akwatinta, linoryt, czy litografia, ale również i w tych nowszych, tj. serigrafia, grafika cyfrowa.

Grafiki to dzieła, którym można zapewnić bezproblemową wysyłkę, a ich ceny kształtują się już od 80 zł, więc zakup za pośrednictwem internetu nie stanowi w tym przypadku praktycznie żadnego ryzyka. To sposób, by niewielkim nakładem zostać właścicielem unikalnego obiektu, który będzie cieszył oczy.

Gabriela Gancarz-Stasiak, artpower.pl