szukaj w portalu Rynek i Sztuka MENU
Galeria Stalowa „Fragments of Reality” Bożenna Biskupska

Rekordowy rok 2012 w kulturze

21.12.2012

Magazyn

Rok 2012 r. to przede wszystkim najwyższy w historii, rekordowy budżet. Łączne środki w dyspozycji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w tym roku wyniosły 3,5 mld zł. To aż o 656 mln więcej niż w roku 2011. Przy zachowaniu obecnej dynamiki wzrostu nakładów na kulturę, postulowany 1% budżetu na kulturę zostanie osiągnięty już w 2015 r.

Inwestycje

Największe prowadzone przez MKiDN inwestycje finansowane są ze środków unijnych Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Wysokość dofinansowania projektów z tego źródła przekroczyła już kwotę 2 mld zł, a wartość wszystkich realizowanych inwestycji to ponad 3,96 mld zł.

W tym roku Ministerstwo Kultury prowadzi 200 inwestycji o wartości 800 mln zł. Podpisano umowy o dofinansowaniu: Zespołu Pałacowo-Parkowego w Rogalinie, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Teatru Wielkiego Opery Narodowej. Projekty budowy Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku i siedziby NOSPR w Katowicach uzyskały akceptację Komisji Europejskiej. Pod siedzibę NOSPR wmurowano kamień węgielny.

W 2012 r. zakończono realizację 14 projektów dotowanych w ramach POIiŚ: Ośrodka Kultury Morskiej w Gdańsku (26.04), Opery Leśnej w Sopocie (28.07), Filharmonii Świętokrzyskiej (18.01), Filharmonii Opolskiej (07.09), Teatru Starego w Lublinie (11.03), Teatru Witkacego w Zakopanem (08.12), Centrum Kultury Zamek w Poznaniu (14.12), Parku w Wilanowie (12.11), Warszawskich Piwnic Staromiejskich (27.04), ASP we Wrocławiu (01.10), Szkół Muzycznych w Białymstoku (04.06) i Suwałkach, Szkoły Plastycznej w Częstochowie (19.04).  Największy z zakończonych projektów  to Opera i Filharmonia Podlaska otwarta 28 września. Jest to drugi z pięciu „dużych” projektów realizowanych z funduszy europejskich dofinansowany kwotą ponad 100 mln zł w ramach POIiŚ.

W 2012 r. przeprowadzony został nowy nabór do POIiŚ. Dotację w wysokości 176,5 mln zł przyznano 13 nowym projektów. 10 z nich dotyczy infrastruktury szkolnictwa artystycznego, a 3- rozwoju oraz poprawy stanu infrastruktury kultury o znaczeniu ponadregionalnym.

Wśród dofinansowanych projektów znalazły się: szkoły muzyczne w Gdyni, Zbąszyniu, Łodzi, Białymstoku, Warszawie, Krakowie, Elblągu; Szkoła Plastyczna w Częstochowie, Uniwersytet Muzyczny w Poznaniu, ASP w Krakowie, Teatr Muzyczny i Filharmonia w Lublinie, Muzeum „Manggha” w Krakowie, opolskiego Teatr Lalki i Aktora. Decyzję o dofinansowaniu otrzymał również projekt z listy kluczowej dotyczący budowy siedziby Narodowego Instytutu Audiowizualnego.

Oprócz Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, środki europejskie na inwestycje pochodzą także z Mechanizmu Finansowego EOG. W 2012 r. rozpoczął się nowy okres wdrażania środków z tego żródła. Jeden z jego 2 programów umożliwiających dofinansowanie projektów z zakresu kultury, dotyczy projektów inwestycyjnych: Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego, na którego realizację przeznaczono 60 mln €

Wydatki na infrastrukturę instytucji kultury pochodzą także ze środków budżetowych MKiDN. Najważniejsze z nich, zrealizowane w 2012 r. to:

  • Muzeum Narodowe w Warszawie ponownie otwarte 17.05- Projekt sfinansowany został przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które na ten cel przekazało 15 mln zł
  • Kino Iluzjon FN w Warszawie, otwarte 12.11- w 2008 roku budynek zakupiony przez FN ze środków MKiDN za ok. 18 mln zł brutto.  Jego modernizacja trwał od maja 2011 r. sfinansowana została przez MKiDN kwotą prawie 15 mln zł. Dodatkowo z budżetu resortu zagwarantowano 4,6 mln zł

Upowszechnianie zasobów dziedzictwa narodowego i zwiększanie uczestnictwa w kulturze

Ważnym elementem ochrony dziedzictwa jest digitalizacja zbiorów. Procesem digitalizacji w Polsce zajmują się cztery wyznaczone przez ministra Centra Kompetencji: Narodowe Archiwum Cyfrowe, Biblioteka Narodowa, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Narodowy Instytut Audiowizualny.

Trwa już drugi rok realizacji priorytetu „Digitalizacja”, będącego częścią Programu Wieloletniego Kultura +. W jego ramach zdigitalizowano już ponad 10 mln stron dokumentów tekstowych, ponad 600 tys. fotografii, ponad 2 tys. nagrań dźwiękowych i ponad 300 filmów. Także największe polskie muzea udostępniły w Internecie część swoich zasobów (m.in. Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Śląskie w Katowicach) . Dostępne są tysiące cyfrowych reprodukcji dzieł sztuki. Rośnie także liczba książek, które można przeczytać w Internecie. Największa polska biblioteka internetowa Polona liczy już 40 tys. tytułów.

21 marca otwarto serwis Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej, który prezentuje działania Filmoteki w domenie cyfrowej. W serwisie prezentowane są fragmenty powojennych filmów fabularnych, filmy przedwojenne, materiały filmowe z Polskiej Kroniki Filmowej, kroniki Polskiej Agencji Telegraficznej i animacje.

W 2012 r. zrealizowano drugi nabór do priorytetu Digitalizacja WPR KULTURA+. Wybrano 40 Projektów, które otrzymają dofinansowanie na łączną kwotę przekraczającą 18 mln zł. Wśród dofinansowanych instytucji filmowych znalazły się: Filmoteka Narodowa, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych oraz Studia Filmowe: TOR, Zebra i KADR. Instytucje te zdigitalizują m.in. filmy : „Bez końca” Krzysztofa Kieślowskiego, „Dreszcze” Wojciecha Marczewskiego , „Struktura kryształu” Krzysztofa Zanussiego, „Bez znieczulenia” Andrzeja Wajdy, „Potem nastąpi cisza” Janusza Morgensterna, „Śmierć prezydenta” Jerzego Kawalerowicza oraz „Aktorzy prowincjonalni” Agnieszki Holland.

Aby umożliwiać dostęp do kultury, MKiDN zainicjowało po raz pierwszy akcję „Darmowy listopad” w rezydencjach królewskich. Wolny wstęp do Zamku Królewskiego w Warszawie, na Wawel oraz do Łazienek Królewskich i Pałacu w Wilanowie przyciągnął  265 tys. zwiedzających. To  3,5 razy więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Taki sam cel miała przeprowadzana przez MKiDN po raz drugi  inicjatywa „60+kultura”, która umożliwiła seniorom w całym kraju bezpłatnie lub za symboliczną opłatą korzystanie z oferty instytucji kulturalnych w pierwszy weekend jesieni.

Odzyskane i pozyskane dobra kultury

2012 r. to kolejne sukcesy resortu kultury na polu odzyskiwania zaginionych dzieł sztuki. W bazie danych prowadzonej przez Ministerstwo zarejestrowanych jest obecnie ok. 60 tys. obiektów. Dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2012 r:

  • Odzyskano z USA obraz Witolda Wojtkiewicza „Orszak”
  • Odzyskany z Niemiec obraz „Murzynka” Anny Bilińskiej- Bohdanowiczowej został przekazany do MNW
  • Odzyskano z USA obraz Józefa Brandta „Czaty” i przekazano do MNW
  • Odzyskano z Niemiec obraz szkoły flamandzkiej „Szewc” i przekazano do zbiorów Muzeum w Wilanowie
  • Odzyskano z Niemiec XVII-wieczną monstrancję z kościoła w Sadłowie
  • Zakończono renowację odzyskanego w 2010 r. obrazu Aleksandra Gierymskiego „Pomarańczarka”

Obecnie MKiDN prowadzi starania o zwrot 28 obiektów (Rosja-18 obiektów, Niemcy–1 obiekt , USA–4 obiekty, USA/Rosja–1 obiekt, USA/Włochy–1 obiekt, USA/Wielka Brytania–2 obiekty, Polska–1 obiekt). W ostatnim czasie przygotowano również kolejne 7 wniosków restytucyjnych do Rosji.

MKiDN dokłada wszelkich starań, aby wiedza o utraconych dziełach była popularyzowana jak najszerzej. Temu celowi służy projekt Ministerstwa „Muzeum Utracone” w formie wirtualnej wystawy, który w 2012 r. miał już trzecią edycję podczas Nocy Muzeów w Warszawie.

Najważniejsze wydarzenia w kulturze

  • Wystawa prac Aliny Szapocznikow w Muzeum of Modern Art. w Nowym Jorku „Sculpture Undone, 1955-1972” przygotowana przy współpracy z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. To pierwsza tak wielka prezentacja twórczości polskiego artysty w tym muzeum. To także pierwsza tak znacząca współpraca MoMA z polskim muzeum.
  • Wspólny koncert w Barbican Hall Krzysztofa Pendereckiego i Jonny’ego Greenwooda z Radiohead, przygotowany z okazji Polskiej Prezydencji, który miał premierę podczas Europejskiego Kongresu Kultury we Wrocławiu
  • Polska Arts in Edinburgh 2012- Tegoroczna prezentacja polskiej kultury była największą w Edynburgu, odbyła się w ramach 4 festiwali i obejmowała ponad 180 wydarzeń promowanych podczas 5 tygodni: koncerty muzyki poważnej, jazzowej i aktualnej, spektakle teatralne, performance, taniec współczesny, pokazy filmowe, spotkania, wystawy, instalacje.
  • Wystawa w Pawilonie Polskim „Making The Walls Quake as if They Were Dilating with the Secret Knowledge of Great Powers” projektu artystki Katarzyny Krakowiak otrzymała specjalne wyróżnienie na 13. Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji – Common Ground.
  • Artur Żmijewski kuratorem 7. Biennale Sztuki Współczesnej w Berlinie
  • Opery „Lulu” w Brukseli oraz „Poppea i Neron” w Madrycie w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego
  • Premiera przedstawienia „Król Roger” w reżyserii Michała Znanieckiego w operze  ABAO-OLBE w Bilbao
  • Kontrakt fonograficzny Piotra Beczały z Deutsche Grammophon. Pierwszy krążek nagrany przez polskiego tenora dla niemieckiej wytwórni będzie hołdem dla zmarłego przed 65 laty Richarda Taubera. Album ma się ukazać w maju 2013 roku w nowym cyklu Deutsche Grammophon “150 lat operetki”
  • Jubileusz 150-lecia Muzeum Narodowego w Warszawie, które po trwającej prawie rok modernizacji zostało 17 maja ponownie otwarte dla publiczności. Projekt sfinansowany został przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które na ten cel przekazało ok. 15 mln zł.
  • Prezentacja odrestaurowanej „Bitwy pod Grunwaldem” Jana Matejki. Renowacja obrazu trwała ponad dwa lata. Podczas konserwacji zastosowano najnowszą aparaturę do badań w promieniach podczerwonych i rentgenowskich. Prace konserwatorskie sfinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które przekazało na ten cel ponad 900 tys. zł.
  • Dwudziesta druga edycja Malta Festiwal Poznań. W tegorocznym programie Festiwalu znalazła się światowa premiera opery Slow Man w reżyserii Mai Kleczewskiej oraz cykl projektów poświęconych zagadnieniom związanym ze stykiem kultury krajów Azji i Europy
  • Międzynarodowy Festiwal Filmu i Muzyki Transatlantyk, który zgromadził legendarnych i nowych twórców, przedstawiciele wszelkich zawodów filmowych i muzycznych, obfitował w setki pokazów, a liczne koncerty, pokazy światowego kina i muzyki.
  • 8. Międzynarodowy Festiwal Muzyczny Chopin i jego Europa- w zagranicznych rozgłośniach to obok Warszawskiej Jesieni najbardziej znana impreza muzyczna w Polsce. Oprócz dzieł tytułowych bohaterów – Bacha, Chopina, Debussy’ego, Kilara- zaprezentowano utwory Beethovena, Brahmsa, Griega, Liszta, Mozarta, Paderewskiego, Ravela, Schumanna.
  • Festiwal muzyki dawnej „Misteria Paschalia”
  • Festiwal „Sacrum Profanum”
  • XVI Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena
  • Polsko-ukraiński projekt stworzony w kontekście Mistrzostw Europy – „Europejski Stadion Kultury” . Ideą jest prezentacja Polski i Ukrainy w odniesieniu do ogromnego międzynarodowego przedsięwzięcia sportowego, którego byli gospodarzami. Poprzez kulturę, stanowiącą niezbędny element wyróżniający oba kraje na tle Europy, wzmocniony zostanie wizerunek obu krajów, pokazując ich innowacyjność, wyjątkowość i otwartość na współpracę.
  • Polska edycja międzynarodowej  wystawy „Europa Jagellonica 1386-1572. Sztuka i kultura w Europie Środkowej za panowania Jagiellonów” zawierającej zbiory zabytków malarstwa, rzeźby, grafiki i złotnictwa ze wszystkich ziem Europy Jagiellońskiej – od Litwy, Polski, Czech, Węgier, Niemiec po Chorwację, odbyła się w Warszawie. Podczas polskiej odsłony otwarte zostały dwie uzupełniające wystawy – w Muzeum Narodowym i w Zamku Królewskim. Wystawa współfinansowana została ze środków MKiDN kwotą 352 tys. zł.
  • Spektakl „Burza” Williama Shakespeare’a w reżyserii Mai Kleczewskiej w Teatrze Polskim w Bydgoszczy
  • Spektakl „Aktor” Cypriana Kamila Norwida w reżyserii Michał Zadara w Teatrze Narodowym
  • Spektakl „Nieskończona historia” Artura Pałygi, w reżyserii Piotra Cieplaka w Teatrze Powszechnym im. Zygmunta Hübnera w Warszawie (zwycięzca 18. Konkursu na Wystawienie polskiej Sztuki Współczesnej)
  • Sztuka „Nietoperz” Kornela Mundruczó w Teatrze Rozmaitości
  • Spektakl muzyczny „Korczak” Chrisa Williamsa w reżyserii Roberto Skolmowskiego zaprezentowany podczas otwarcia Opery i Filharmonii Podlaskiej
  • Sztuka „Natan mędrzec” Gotholda Ephraima Lessinga w reżyserii Natalii Korczakowskiej w Teatrze Narodowym
  • Sztuka „Danuta W.” w reżyserii Janusza Zaorskiego, z Krystyną Jandą w roli głównej w Teatrze Polonia
  • Powrót Jerzego Stuhra w „32 omdleniach” w Teatrze Polonia
  • Balet „Echa czasu” z choreografią Krzysztofa Pastora w Teatrze Wielkim Operze Narodowej
  • Wielokrotnie nagradzany w kraju i za granicą film „Róża” Wojciecha Smarzowskiego
  • Nagrodzona Srebrnymi Lwami na Gdynia Film Festival „Obława” Marcina Krzyształowicza
  • Film „Pokłosie” Władysława Pasikowskiego
  • Wystawa „Amen” Maurizio Cattelana w CSW Zamek Ujazdowski
  • Wystawa „Sztuka wszędzie. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie 1904-1944” w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki
  • Ekspozycja dzieła Leonarda da Vinci Dama z gronostajem na Wawelu
  • Wystawa „Turner – malarz żywiołów” w Muzeum Narodowe w Krakowie
  • wystawa „Wywyższeni – od faraona do Lady Gagi” w Muzeum Narodowe w Warszawie
  • 50 – lecie Muzeum Stutthof w Sztutowie
  • obchody 70. rocznicy „Aktion Reinhardt” Państwowe Muzeum na Majdanku

Najbardziej prestiżowe odznaczenie przyznawane przez Ministra Kultury Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis w 2012 r. zostało przyznane 215 razy: 20 złotych Glorii, 89- srebrnych i 109- brązowych. Wśród laureatów znaleźli się m.in.: Jacek Sempoliński, Grzegorz Kowalski, Andrzej Zarycki, prof. Piotr Skubiszewski, Richard Demarco.

Odeszli ludzie kultury

2012 r. ma także smutny wymiar dla polskiej kultury. Odeszło wielu znamienitych ludzi sztuki m.in. Wisława Szymborska,  Erwin Axer, Henryk Bereza, Andrzej Łapicki, Jerzy Jarocki, Stefan Stuligrosz, Przemysław Gintrowski, Maria Fołtyn, Andrzej Czeczot, Bogusław Mec i wielu innych, którzy na zawsze pozostaną częścią polskiego dziedzictwa kulturowego.

Źródło:  Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

szukaj wpisów które mogą Cię jeszcze zainteresować:

Dodaj komentarz:

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Magazyn

Kursy online

Odwiedź sklep Rynku i Sztuki

Zobacz nasze kursy Zobacz konsultacje dla artystów

Zapisz się do naszego newslettera

Zapisując się na newsletter zgadzasz się z regulaminem portalu rynekisztuka.pl Administratorem danych osobowych jest Media&Work Agencja Komunikacji Medialnej (ul. Buforowa 4e, p. 1, p-2-5, 52-131 Wrocław). Podanie danych jest dobrowolne. Zgoda na otrzymywanie informacji handlowych może zostać wycofana w każdym czasie. Więcej informacji na temat danych osobowych znajduje się w Polityce prywatności.