Ranking najdroższych sprzedaży dzieł z lat 40. po raz kolejny udowadnia jak duży potencjał posiada współczesny rynek sztuki. Wspomniane aukcyjne transakcje, zawarte na przestrzeni ostatnich 8 lat, ustawiły poprzeczkę nieco wyżej niż prace mistrzów z lat 50. Nastroje artystów w latach 40. były przepełnione niepokojem spowodowanym niepewną sytuacją polityczną. Świat, który wkroczył na drogę wojenną, bardzo często znajdował swoje odzwierciedlenie w dziełach twórczych z tamtego okresu.
Można zauważyć jednak pewną analogie do opublikowanego wcześniej rankingu (dzieł z lat 50.), kilka nazwisk pojawia się po raz kolejny m.in. Giacometti. Tym, który zdecydowanie zdominował statystykę jest Picasso. Zajmuje on trzy pozycje włącznie z pierwszą, na którą wyprowadziła go sprzedaż kubistycznego obrazu „Dora Maar au chat” za kwotę 85 mln dolarów.
| Lp. | Artysta | Cena | Dzieło | Sprzedaż |
| 1 | Pablo Picasso | $85 000 000 | Dora Maar au chat (1941) | 03/05/2006 (Sotheby’s New York NY) |
| 2 | Clyfford Still | $55 000 000 | „1949-A-No. 1” (1949) | 09/11/2011 (Sotheby’s New York NY) |
| 3 | Jackson Pollock | $52 000 000 | Number 19, 1948 (1948) | 15/05/2013 (Christie’s New York NY) |
| 4 | San Yu | $30 077 280 | Flower (1940) | 28/10/2013 (Shandong Chungiu International) |
| 5 | Jackson Pollock | $29 000 000 | Number 16, 1949 (1949) | 12/11/2013 (Christie’s New York NY) |
| 6 | Clyfford Still | $28 000 000 | 1947-Y-No. 2 (1947) | 09/11/2011 (Sotheby’s New York NY) |
| 7 | Pablo Picasso | $26 000 000 | Femme assise dans un fauteuil (1941) | 02/05/2012 (Sotheby’s New York NY) |
| 8 | Pablo Picasso | $26 000 000 | Tête de Femme, Dora Maar (1941) | 07/11/2007 (Sotheby’s New York NY) |
| 9 | Alberto Giacometti | $23 000 000 | La Main (1947) | 04/05/2010 (Christie’s New York NY) |
| 10 | Zhang Daqian | $21 845 000 | „Lotus and Mandarin Ducks” (1947) | 31/05/2011 (Christie’s New York NY) |
źródło: artprice.com
Twórczość Pabla Picassa z lat 40. jest unikalna ze względu na swój ponury charakter. Artysta po okresach zwanych niebieskim i różowym postanowił zupełnie zmienić własną koncepcję malarstwa. Zerwał z naturalnością stawiając na nowy, nieznany i kontrowersyjny nurt, później nazywany kubizmem. „Dora Maar au chat” w 2006 roku był najdroższym obrazem dostępnym na światowym rynku aukcyjnym. Jest niekwestionowanym liderem tego rankingu, lecz znajduje się dopiero na trzecim miejscu listy najlepiej sprzedanych dzieł Picassa. Kolejne dzieła tego autora znajdują się na 6. i 7. miejscu. „Tête de Femme, Dora Maar” oraz “Femme assise dans un fauteuil” wylicytowane za łączną kwotę 52 mln. dolarów są bezpośrednio związane z postacią Dory Maar, wieloletniej muzy Picassa.
Czterech twórców ujętych w zestawieniu ma europejskie korzenie. Kolejna czwórka to artyści amerykańscy, których sukces związanych jest bezpośrednio z popularnością ekspresjonizmu abstrakcyjnego. Obraz Clyfforda Stilla „1949-A-No. 1” z 1949 roku zajmuje drugą pozycję z kwotą 55 mln dolarów, która znacząco przebiła szacunki Sotheby’s określone na poziomie 20 mln. dolarów. Na rynku sztuki znajduje się stosunkowo niewiele prac jego autorstwa. Ponad 700 płócien przetrzymywanych jest w magazynie w Maryland, ponieważ Still zastrzegł w testamencie, że mogą być one wystawiane w muzeum zbudowanym wyłącznie w tym celu. Jedynie 35 prac zostało wylicytowanych aukcjach od 1980 roku, co znacząco wpłynęło na zwyżkowanie cen.
Dzieła Pollocka, usytuowane w pierwszej piątce rankingu, są nawiązaniem do fali uznania dla artystów abstrakcyjnych. Jeden z najbardziej popularnych twórców zza oceanu ustanowił swój nowy rekord w maju 2013 roku za obraz „Number 19”, którego cena wyniosła 52 mln. dolarów. „Number 16” kosztował anonimowego inwestora 29 mln. dolarów. Obrazy z wcześniejszego okresu twórczości Pollocka zostały bardziej docenione na aukcjach niż dzieła Rothko, czy Newmana.
Dzieła San Yu, który w zestawieniu zajmuje 4. pozycję, w ostatniej dekadzie zwiększyły swoją wartość o blisko 413%. Przyjaciel Matisse’a tworzył we Francji lecz jego dzieła są przede wszystkim cenione na kontynencie azjatyckim. Aukcja, na której sprzedano wart ponad 30 mln dolarów obraz odbyła się w 2013 roku. Zhang Daqian uzyskał miano jednego z najbardziej rozchwytywanych artystów świata po roku 2010. Wtedy właśnie sprzedano „Lotus i Mandarin Ducks” za równowartość 21,8 mln. dolarów. Artysta od 1984 roku złamał magiczną barierę miliona dolarów 278 razy. Jednocześnie w ostatnim roku łączne zyski ze sprzedaży jego prac przekroczyły zsumowane wyniki Bacona, Lichtensteina i Richtera.
Katarzyna Grzemska
fot. góra: Zhang Daqian, fragment „Lotus and Mandarin Ducks” , źródło: Christie’s
Portal Rynek i Sztuka
