Był wybitną postacią polskiej sceny artystycznej, wieloletnim pracownikiem i profesorem Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Wyrażając szacunek do jego dokonań, redakcja portalu Rynekisztuka.pl pragnie z wielkim żalem złożyć kondolencje Rodzinie, Przyjaciołom i Współpracownikom. Prosimy przyjąć wyrazy naszego współczucia.
„Nie umiera ten, kto trwa w sercach i pamięci naszej”
Jan Berdyszak urodził się w 15 czerwca 1934 roku we wsi Zawory w Wielkopolsce. Profesjonalną edukację artystyczną otrzymał na Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu w latach 50. w pracowni prof. Bazylego Wojtowicza.
Pierwszą ważną nagrodę przyznano artyście w 1956 r. na Ogólnopolskiej międzyuczelnianej wystawie grafiki i rysunku kół naukowych – III nagrodę za gipsoryt dedykowany szwajcarskiemu kompozytorowi Arhurowi Honeggenowi. W połowie lat 60. podjął pracę naukową na tej uczelni. Praca dydaktyczna nie kolidowała z twórczością, która początkowo oscylowała wokół pojęcia przestrzeni. Eksperymentował z wymiarami rzeczywistości, poprzez wycinanie otworów w płótnach, dzięki czemu obrazy uzyskiwały efekt realnej trójwymiarowości.
Jego twórczość zamykała się w cykle, stanowiące swoiste naukowe doświadczenia przeprowadzane w materii sztuk plastycznych. Dowodził w ten sposób swoich tez i weryfikował te postawione błędnie. Artystę cechowała autentyczna pasja, która mobilizowała go do nieustannych poszukiwań nowych sensów i nowych form wyrazu. Do znanych „wizualnych” rozważań można zaliczyć serię Koła podwójne z lat 60., dzięki którym autor burzy dotychczasowy nawyk postrzegania sztuki poprzez prostokąty i kwadraty, u niego obrazy zyskiwały kształt połączonych ze sobą kół. Operował w ten sposób iluzorycznym wrażeniem głębi obrazu. W 1969 roku uczestniczył w Biennale de Paris i w International Festival Exhibition w stolicy Szkocji – Edynburgu.
W latach 70. zwrócił się ku metafizycznym rozważaniom z zakresu czasoprzestrzeni, transcendencji i pojęciu nieskończoności. W tym obrębie powstały cykle jak Przezroczyste (w latach1970-1979) stanowiące efekt zainteresowania szkłem jako materiałem rzeźbiarskim, Milczenie, (w latach 1972-1975) czy Nieskończoność (w latach 1975-1977). W latach 80. Jan Berdyszak objął stanowiska prorektora na uczelni, mimo wielu obowiązków administracyjnych i pedagogicznych ciągle zajmował się pracą twórczą. Rok 1989 otwiera kolejny cykl Belki, rok później pojawiają się pierwsze prace z cyklu Passe-par-tout będący cyklem obiektów, instalacji i grafik, a w 1992 roku reinstalacje fotograficzne, dla których punktem wyjścia są fotografie własnych instalacji. W ciągu ostatniej dekady pracował nad kolejnym projektem Reszty reszt.
Obecnie prace Jana Berdyszaka można było oglądać na wystawie pt. Horyzonty Grafiki w Muzeum Narodowym w Poznaniu. W tę niedzielę ma otworzyć się specjalna wystawa artysty zatytułowana Poza iluzje w ramach Mediations Biennale. Jan Berdyszak miał na niej otrzymać nagrodę za całokształt twórczości. Nie dane mu było jej odebrać, zmarł pod wieczór 18 września 2014 roku.
Był wybitnym polskim malarzem, grafikiem, autorem instalacji, rzeźbiarzem, scenografem oraz utalentowanym teoretykiem sztuki, pedagogiem i wykładowcą, znanym i szanowanym nie tylko w Polsce, ale również i środowisku międzynarodowym.
Pogrzeb odbędzie się w środę 24 września 2014 roku o godzinie 12:00
na Cmentarzu Miłostowo od strony ul. Warszawskiej.
Tego samego dnia o godzinie 10.00 obędzie się Msza święta w Kościele p.w. Chrystusa Odkupiciela
przy ul. Czerniejewskiej w Poznaniu.
Fot. Zdzisław Orłowski, prof. Jan Berdyszak, 2003, dzięki uprzejmości Uniwersytetu Artystycznego Poznań
Karolina Przybylińska
Portal Rynek i Sztuka
