10 najbardziej wpływowych kobiet świata sztuki

Specjalnie na weekend przygotowaliśmy dla Was listę najbardziej wpływowych kobiet w świecie sztuki. Lista jest subiektywna, a wyróżnione tam nazwiska od lat zmieniają sposób patrzenia na sztukę, zaskakują, a jednocześnie na wielu polach deklasują wielu mężczyzn. 

Marina Abramović – artystka

Marina Abramowicz urodzona w 1946 roku w Belgradzie w ówczesnej Jugosławii, jest bezsprzecznie najbardziej wpływową artystką naszych czasów. Początki jej kariery sięgają końca lat 60., kiedy studiowała w Akademii Sztuk Pięknych w Belgradzie. Rozpoczynała od malarstwa, ale skupiła się na performansie, jako formie sztuki wizualnej. Jej własne ciało stanowiło zarówno temat jak i środek przekazu dla sztuki. Odkrywała fizyczne i duchowe granice jestestwa w poszukiwaniu emocjonalnej i duchowej przemiany.

Najbardziej radykalne prace związane były z bólem, obrzydzeniem, reakcjami ciała na ingerencje fizyczne. W wyniku jednego z nich omal nie straciła życia. W 2010 roku w Museum of Modern Art w Nowym Jorku odbyła się jej pierwsza retrospektywa. „The Artist Is Present” był najdłuższym performancem artystki, trwającym od 14 marca do 31 maja 2010 roku, w trakcie którego Abramowić siedziała nieruchomo przy stole. W 2012 roku Matthew Akers wyreżyserował film biograficzny „Marina Abramović: artystka obecna”. Pełnometrażowy dokument zabiera widza do świata artystki, która pokazuje najważniejsze momenty swojego życia.

Sheikha Al-Mayassa – przewodnicząca Muzeum Kataru

Sheikha Al-Mayassa, źródło: Qatar Museums

Urodzona w 1983 roku w Katarze patronka artystów, pisarzy i filmowców, najmłodsza i najbardziej postępowa osoba zmierzająca do uczynienia Kataru środkowo-wschodnią stolicą sztuki i kultury. Jako przewodnicząca Muzeum Kataru (Qatar Museum), wykorzystuje bogatą historię swego kraju do prowadzenia działań edukacyjnych i interakcji międzykulturowej. Flagowym projektem QMA jest Muzeum Sztuki Islamskiej, instytucja stworzona, by służyć jako światowe centrum edukacji i informacji na temat sztuki w świecie muzułmańskim. Jednak misją Muzeum jest nie tylko gromadzenie i dokumentowanie ogromnej różnorodności sztuki islamu, ale również stworzenie przyjaznego miejsca dla społeczności międzynarodowej, w którym można dowiedzieć się więcej o często upraszczanej kulturze.

„Nie chcemy być tacy sami, ale chcemy się wzajemnie rozumieć”, mówi Sheikha Al Mayassa promując różnorodność.

Jest także przewodniczącą Reach Out to Asia (ROTA), organizacji, która stara się zapewnić dostęp do edukacji dla zaniedbywanych populacji w całej Azji, niezależnie od płci czy wieku. Ona sama kontynuuje własną edukację realizując wyższe wykształcenie na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku. Wcześniej studiowała Nauki polityczne i Literaturę na Duke University w Północnej Karolinie, USA oraz na Sorbonie w Paryżu.

Sheikha Hoor Al-Qasimi – kuratorka sztuki, prezes Sharjah Art Foundation

Jest bez wątpienia jednym z największych orędowników sztuki w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Al Quasimi zasiada w zarządzie MoMA PS1, została również jednym z kuratorów pawilonu ZEA na Biennale w Wenecji w 2015 roku. Jest założycielką Sharjah Art Foundation, której misją jest bycie platformą wspierającą współczesną sztukę i kulturę w regionie Zatoki Perskiej, pielęgnowanie możliwości artystycznych i aktywne realizowanie zarówno na płaszczyźnie regionalnej i międzynarodowej kulturalnej współpracy i wymiany.

Sharjah Art Foundation została założona w 2009 roku w celu kontynuowania misji Sharjah Biennale, jednej z najbardziej znanych imprez kulturalnych w regionie. od 1993 Sharjah Biennale tworzyła pomost kulturowy między artystami, instytucjami artystycznymi i organizacjami na szczeblu lokalnym, regionalnym i międzynarodowym. Fundacja obecnie kontynuuje te zamierzenia, działając jako katalizator współpracy i wymiany w Bliskim Wschodzie i poza nim.

Maria Baibakova – założycielka Baibakov Art Projects

Maria Baibakova

Zaledwie 25-letnia Maria, urodzona w Rosji pod koniec trwania reżimu sowieckiego, przeniosła się w 1996 roku wraz z rodziną do Stanów Zjednoczonych. Tam kształciła się w Barnard College w Nowym Jorku. Jej ojcem jest potentat niklu i nieruchomości. Pieniądze, które Baibakova zawdzięcza jego pracy przeznaczyła na założenie Fundacji, którą sygnuje swoim nazwiskiem. Baibakov Art Projects mieszcząca się w Red October Chocolate Factory w Moskwie, to organizacja założona w 2008 roku jako progresywna platforma kulturowa działająca w Moskwie i za granicą. Jej misja jest dwojaka: wspierać rozumienie światowej sztuki współczesnej w Rosji i wspierać obecność rosyjskiej sztuki współczesnej na świecie. Pierwotnie Fundacja stanowiła platformę wystawienniczą, później poszerzoną o inicjatywy edukacyjne, program wydawniczy, zlecanie prac artystycznych i performance. Promuje sztukę eksperymentalną i praktyki kulturowe w Rosji i za granicą.

Bambi – artystka

Spędziła lata unikając policji w północnym Londynie, uzbrojona w aerozole i szablony. Pierwsza dama brytyjskiego Street Artu znana jako Bambi, trafiła do świata bogactwa i przepychu. Stało się to w momencie, kiedy raper Kanye West podarował swojej narzeczonej półnagi portret artystki. Kim jest Bambi? Gwiazda graffiti nazwana „żeńską Banksy”. Zyskała powszechną uwagę publiczną w 2011 roku wraz z pojawieniem się jej pracy przedstawiającej Amy Winehouse na drzwiach w Camden Town. Ze względu na nielegalny charakter jej sztuki, trzyma swoją tożsamość w tajemnicy.

Lubię bawić i rozweselać ludzi moją sztuką. Wiem, że to co robię, jest nielegalne. (…) Problemem w tym, że nigdy nie byłam w stanie oprzeć się pustej ścianie – mówi o sobie.

Obecnie jej prace, które są hołdem dla wybitnych gwiazd takich jak David Beckham i Kate Moss kosztują dziesiątki tysięcy funtów. Znane nazwiska ustawiają się w kolejce, by kupić jej prace, w tym Rihanna, Robbie Williams, Angelina Jolie i Brad Pitt. Krytycy zwracając uwagę na wysokie ceny i popularność Bambi, pytają o przyszłość i zasadność sztuki ulicy.

Phyllida Barlow – artystka

Część instalacji „Dock” (2014) Phyllidy Barlow, źródło: Tate Britain

Brytyjska artystka, profesor sztuki od 40 lat, zajmująca się rzeźbą i wielkoformatowymi instalacjami. Wykładała w Slade School of Fine Art w Londynie, gdzie również studiowała. Od kilku lat skupia się wyłącznie na własnej pracy. Barlow tworzy, jak to nazywa „anty-monumentalne” rzeźby, prace do których wykonania wykorzystuje niedrogie materiały niskiej jakości, takie jak karton, tkaniny, sklejki, styropian, siatkę i cement. Rzeźbiarska praktyka Barlow koncentruje się na eksperymentowaniu z tymi materiałami, na procesie ich re-kontekstualizacj – nadaniu im zupełnie nowej formy. W pracach Barlow można dostrzec jej stałe poszukiwania nowych możliwości formy, masy i wielkości.

Iwona Blazwick – dyrektor Whitechapel Gallery

Iwona Blazwick, źródło: london.gov.uk

Dyrektor Whitechapel Gallery w Londynie. Jej nazwisko to anglicyzm, oryginalna forma brzmi Błaszczyk. Zanim stała się asystentką kuratora w Institute of Contemporary Arts studiowała Historię Sztuki na Exeter University w Wielkiej Brytanii. Jej pierwsza wystawa „Objects and Sculpture” (1981), zawierała prace artystów takich jak: Bill Woodrow, Richard Deacon, Anish Kapoor i Antony Gormley. Od 1984 do 1986 roku Blazwick była dyrektorką AIR Gallery w Londynie. Od 2001 roku prowadzi galerię Whitechapel, która od ponad wieku prezentuje światowej sławy artystów (od mistrzów, takich jak Pablo Picasso, Jackson Pollock, Mark Rothko i Frida Kahlo do artystów współczesnych, jak Sophie Calle, Lucian Freud, Gilbert & George, Mark Wallinger). Galeria pełni ważną funkcję na arenie międzynarodowej sztuki współczesnej, odgrywa główną rolę w londyńskim krajobrazie kulturowym oraz ma kluczowe znaczenie dla dalszego rozwoju najbardziej ruchliwej dzielnicy sztuki współczesnej.

Blazwick była także kuratorką wystaw monograficznych taki osobistości jak: Sophie Calle, Isa Genzken, Sarah Lucas, Rodney Graham, Rachel Harrison, Paul McCarthy, Jasper Johns, Beatriz Milhazes, Goshka Macuga (Whitechapel Gallery); Katharina Fritsch, (Tate Modern) Art and Language, Willie Doherty, Peter Halley, Damien Hirst, Jenny Holzer, Ilya Kabakov, Barbara Kruger, Meret Oppenheim, Clifford Possum Tjapaltjarri, Gerhard Richter, Rosemarie Trockel and Lawrence Weiner, (ICA).

Marianne Boesky – galerzystka

Boesky zajmuje się prowadzeniem galerii. Pierwsza, założona w SoHo w Nowym Jorku, zakładała wspieranie wschodzących artystów z całego świata. W 2001 roku Boesky przeniosła się do Chelsea, gdzie ponownie otworzyła galerię sygnowaną własnym imieniem Marianne Boesky Gallery, gdzie do chwili obecnej kontynuuje wspieranie innowacyjnych i ambitnych projektów. Galeria stale się powiększa, rozszerzając swoje zbiory o nowych, często kontrowersyjnych artystów. W 2010 roku do ich grona dołączył Włoch Pier Paolo Calzolari, którego prace zostały pokazane na ostatnim Frieze London, które odbyło się w zeszłym tygodniu.

Karen Boros – kolekcjonerka sztuki

Wraz z mężem Christianem Borosem kolekcjonuje sztukę współczesną, która skupia dzieła powstałe od 1990 roku do dziś. Początkowo ich kolekcja miała charakter prywatny, jednak w 2008 roku małżeństwo postanowiło wystawić na widok publiczny swoje imponujące zbiory. Jako miejsce ekspozycji wybrali wybudowany rękoma przymusowych robotników bunkier z 1942 roku. Usytuowany w środku Berlina, miał funkcjonować jako schron przeciwlotniczy dla ludności cywilnej. Borosowie zakupili bunkier w 2003 roku i do 2008 roku przystosowywali go, jako przestrzeń wystawienniczą o 3000 m kw. Pierwsza wystawa dzieł nosiła tytuł „Sammlung Boros No. 1” przyciągnęła 120.000 odwiedzających i ponad 7500 wycieczek. Kolejna wystawa „Sammlung Boros No. 2” prezentuje dzieła powstałe od wczesnych lat 90-tych do najnowszych, łącząc rzeźbę, instalacje, malarstwo, rysunek, wideo i fotografie takich artystów jak: Ai Weiwei, Awst & Walther, Dirk Bell, Cosima von Bonin, Marieta Chirulescu, Thea Djordjadze, Olafur Eliasson, Alicja Kwade, Klara Lidén, Florian Meisenberg, Roman Ondák, Stephen G. Rhodes, Thomas Ruff, Michael Sailstorfer, Tomás Saraceno, Thomas Scheibitz, Wolfgang Tillmans, Rirkrit Tiravanija, Danh Vo, Cerith Wyn Evans und Thomas Zipp.

Caroline Bourgeois – kuratorka

Przez długi czas niezależna kurator, była dyrektorem artystycznym Le Plateau we Frac of Ile-de-France. Le Plateau jest kluczową przestrzenią wystawienniczą sztuki współczesnej we Francji, czynną od 2002 roku. Skupia się nie tylko na sztukach plastycznych, ale także na tańcu czy muzyce. Co roku organizuje trzy lub cztery wystawy prezentujące najnowsze trandy w sztuce. Bourgeois obecnie jest także prywatnym doradcą do spraw sztuki François Pinaulta, francuskiego biznesmena i kolekcjonera sztuki.

Agnieszka Skowron

Fot. (góra): Marina Abramović na pokazie filmu „Marina Abramović: artystka obecna” podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wiedniu 2012.

Portal Rynek i Sztuka