01.01.2015 w wieku lat 87 zmarł Józef Hałas. Klasyk polskiej sztuki XX wieku, należący do pokolenia Arsenału, wymieniany wraz ze Stanisławem Fijałkowski, Stefanem Gierowskim, Jerzym Nowosielskim.
Józef Hałas – konsekwentny indywidualista, który stworzył własny język malarski czerpiąc inspiracje z natury, szczególnie pejzażu Nowego Sącza. Tworzył cykle: Figury, Góry, Piony – Skosy, Wnętrza czy Przeciwstawienia w technikach malarstwa olejnego, gwaszy i rysunków. Wieloletni pedagog, profesor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych później Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Uczeń Eugeniusza Gepperta. Współtwórca, wraz z m.in. Alfonsem Mazurkiewiczem, Grupy X, członek Grupy Wrocławskiej.
Pracował na abstrakcyjnych formach malarskich, tworząc pejzaże oraz obrazując pojęcia. Pisał o życiu, sztuce i naturze świata (m.in. książka “Poradnik dla asystenta”). Inspirował się ludowością i naturą. Mistrz koloru i struktury malarskiej.
Wziął udział w ponad 350 wystawach indywidualnych i zbiorowych, w Polsce i za granicą; jest laureatem wielu nagród w tym Złoty Medal “Zasłużony kulturze Gloria Artis”. Jego prace są m. in. w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Krakowie i w wielu państwowych i prywatnych kolekcjach w Polsce i za granicą.
Jak pisze Mariusz Hermansdorfer: „ (…)W ostatnim okresie Hałas wykorzystuje wcześniejsze motywy swoich prac: geometryczne figury, rytm przeciwstawnych linii, układy punktów. Nawiązuje do doświadczeń, które przyniosły mu działania w naturze – malowanie na śniegu, fotografie i filmy realizowane w plenerze. Senior sztuki polskiej po osiemdziesiątym roku życia zaczyna malować obrazy o dużych rozmiarach.”
Młodość Hałasa wciąż trwa, nie ma lat i jest obecna w jego sztuce pełnej kontrastów, zachwytów i zwątpień, w jego czułej i uważnej obserwacji natury, nieustępliwym poszukiwaniu formy, koloru i relacji pomiędzy nimi.
Hermansdorfer pisał wcześniej: “ (…) kompozycje Hałasa skłaniają do kontemplacji, do odczuwania i przeżywania. Nie materia, lecz duch, nie struktura organiczna, lecz promieniująca z niej aura są tu ważne.”*
*Artyści Wrocławia 1945-1970, MN we Wrocławiu, Wydawnictwo Dolnośląskie 1996.
SYLWETKA TWÓRCY
Józef Hałas urodził się w Nowym Sączu 7 stycznia 1927 roku, zmarł 1 stycznia 2015 roku we Wrocławiu.
1949 – 1954 – studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu w pracowni prof. Eugeniusza Gepperta i prof. Stanisława Dawskiego. Jego prace były wystawiane na około 50-ciu wystawach indywidualnych i ponad 300-stu wystawach zbiorowych.
Od roku 1957 związany z PWSSP, później Akademią Sztuk Pięknych we Wrocławiu.
Ważną realizacją Hałasa było „Malarstwo na śniegu” z 1971r. Autorski, siedmiominutowy zapis wideo z powstawania błękitno – czerwonego obrazu we wrocławskim plenerze trafił do zbioru Dolnośląskiej Zachęty. Kadr z tego filmu zapowiadał reprezentacyjną, zbiorową wystawę „Pełnia sztuczna” zrealizowaną przez Muzeum Współczesne Wrocław (2012).
Józef Hałas jest również autorem mozaik, witraży i rzeźb. Jego mozaiki zrealizowane zostały w latach 60-tych na budynkach przy ul. Podwale we Wrocławiu; witraże w kościele Świętej Rodziny na wrocławskim Sępolnie; rzeźba przy budynkach Green Towers we Wrocławiu (2013).
Prace Józefa Hałasa znajdują się w państwowych i prywatnych kolekcjach sztuki współczesnej w tym m.in. Kolekcja Dolnośląskiej Zachęty Sztuk Pięknych, Kolekcja Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Kolekcja Muzeum Narodowego w Krakowie, Kolekcja Sztuki Jacka Łozowskiego.
Jest laureatem nagród: Grand Prix – Festiwalu Malarstwa Współczesnego w Szczecinie w 1966 roku, Nagrody Miasta Wrocławia w 1969 roku, Nagrody Kolegium Rektorów (Wrocław) w 1989 roku, Najlepsza Wystawa 2000 Roku (ZPAP) w BWA Awangarda, Śląskiej Nagrody Kulturalnej Kraju Dolnej Saksonii w roku 2002. Otrzymał także Złoty Medal Gloria Artis – Zasłużony Kulturze Narodowej, przyznanym mu w 2006 roku za całokształt twórczości.
W 2014 roku odznaczony Nagrodą Prezydenta Wrocławia za pasję pedagogiczną i kształtowanie artystycznego oblicza Wrocławia i Dolnego Śląska.
źródło: materiały prasowe