Bezcenne dzieło Verneta odnalezione w tajemnej kolekcji Gurlitta

Kilka dni temu Fundacja Communi Heridate przekazała informację, że zaginiony w 1918 roku obraz pt. „Śmierć księcia Józefa Poniatowskiego w bitwie pod Lipskiem” autorstwa Horacego Verneta został odnalezione w kolekcji Corneliusa Gurlitta wśród ponad 1.2 tys. nieznanych dzieł. Trwają prace potwierdzające autentyczności.

Przedstawiciele Fundacji Communi Heridate, powołując się na raport tzw. kolekcji Corneliusa Gurlitta, opublikowany kilka dni temu twierdzą, że wśród ponad 1.2 tys. dzieł odnalezionych na przełomie 2012/2013r., w mieszkaniu w Monachium i domu w Salzburgu, syna zaufanego marszanda Adolfa Hitlera, Hildebranda Gurlitta, obok wybitnych dzieł Pablo Picasso, Henri Mattise’a czy Claude Monet’a, znajduje się oryginalny obraz Horacego Verneta „Śmierć księcia Józefa Poniatowskiego w bitwie pod Lipskiem”.

Sam fakt odnalezienia tak ogromnej kolekcji nieznanych dzieł wzbudził międzynarodową sensację i stał się impulsem do podjęcia badań nad ich pochodzeniem.

W ciągu dwuletnich badań proweniencyjnych, specjalnie powołany zespół ekspertów ustalił, iż pięć z liczącej ponad tysiąc obrazów zostało zrabowanych przez nazistów. Wśród tych odnalezionych dzieł znajduje się obraz „Śmierć księcia Józefa Poniatowskiego w bitwie pod Lipskiem”, którego powstanie datuje się na 19 października 1813 r. Płótno posiada sygnaturę twórcy, Horacego Verneta (1789-1863), co według ekspertów potwierdza autentyczność dzieła, które utrwaliło mit bohatera narodowego i legendę księcia Poniatowskiego.

Obraz stał się inspiracją dla wielu twórców XIX i początku XXw., przez co powstało wiele malarskich kopii i transpozycji graficznych, a także stał się motywem zamieszczanym na zastawach stołowych, zegarkach, biżuterii etc. W polskich zbiorach zachowało się kilka kopi, bardziej lub mniej wiernych oryginałowi. Najbardziej oddaną wersją jest obraz pochodzący z dawnych zbiorów Tarnowskich, obecnie znajdujący się w Muzeum Narodowym w Krakowie.

Jak wynika z informacji widniejących w karcie inwentarzowej, płótno znajdowało się w paryskich zbiorach Tyszkiewiczów/Poniatowskich do roku 1918r. Nie istnieją żadne późniejsze informacje na temat dzieła.

Co ciekawe Vernet, wykonał dwie różniące się wersje obrazu, m.in. maścią konia – obie uznawane są za zaginione.

Katarzyna Bagińska

Fotografia (góra): January Suchodolski, „Śmierć księcia Józefa Poniatowskiego w bitwie pod lipskiem” 1830.