Współczesne ogrody wielkich, czyli wystawa od Moneta do Matisse’a w The Royal Academy of Arts

Dlaczego temat ogrodów jest tak często poruszany przez impresjonistów i malarzy współczesnych początku XX wieku? – na to pytanie postanowili odpowiedzieć eksperci The Royal Academy of Arts, gdzie została otwarta wystawa pt. „Painting the Modern Garden: Monet to Matisse”. Ekspozycja prezentuje ponad 120 dzieł czołowych malarzy, tworzących w nurtach impresjonizmu, postimpresjonizmu i awangardy na przełomie XIX i XX wieku.Otwarta 30 stycznia 2016 wystawa poddaje analizie i przedstawia wiele odsłon niezwykłego tematu ogrodów w interpretacji znanych malarzy – głównym jej elementem jest 35 prac Claude Moneta, zapewne najważniejszego malarza „zieleni” w historii sztuki. Monet nie tylko sam pielęgnował ogrody, ale równie chętnie uwieczniał je na swoich obrazach. Już w 1860 roku, zauważa się symbiozę pomiędzy jego pasją, jaką było ogrodnictwo i malowaniem ogrodów, która trwała od wczesnych lat w Sainte-Adresse aż do schyłku życia w Giverny.

„Chyba to kwiatom zawdzięczam, że zostałem malarzem”, pisał Monet.

Bogaty wybór materiałów dokumentalnych, książek i czasopism ogrodniczych i listy należące do Claude Moneta są również częścią wystawy.

Najważniejszym punktem ekspozycji jest znakomity wybór obrazów pochodzących z cyklu lilii wodnych Monet’a, w tym m.in. „Agapanthus Triptych” (1916-1919) – prace ściśle związane z wielką panoramą, podarowaną Francji w 1922 roku. Jest to pierwsza ekspozycja w Wielkiej Brytanii i prezentacja lilii na wystawie zbiorowej.

Wraz z końcem XIX wieku symbolizm, fowizm i niemiecki ekspresjonizm zaczęły wpływać na bardziej subiektywne podejście artystów do tematu ogrodów, którzy malowali je jako wizjonerskie utopie; wielu z nich skierowało się w stronę poznawania koloru i dekoracyjnych deseni. Artyści ci malując ogrody na początku XX wieku, próbowali odnieść się także do ówczesnych realiów społecznych i politycznych, jakimi była m.in. I wojna światowa. Na tym tle twórczość Moneta wydawała się dość awangardowa. Monumentalne płótno jego ogrodu w Giverny odegrało główną rolę w powstaniu nowych ruchów artystycznych, m.in. amerykański ekspresjonizm abstrakcyjny.

Innymi kluczowymi punktami prezentacji są „Lady in the Garden” (1867), „Le jardin de l’artiste à Giverny”(1900), „Water Lilies” (1904) Monet’a, obraz Auguste Renoir’a „Monet Painting in His Garden at Argenteuil” (1873), Wassily Kandinsky i jego „Murnau – The Garden II” (1910) oraz Pierre Bonnard „Resting in the Garden” (1914). Podziwiać można będzie prace tak znakomitych twórców jak Edouard Manet, Mary Cassatt, Berthe Morisot, Camille Pissarro, Paul Cézanne, James-Jacques Tissot, John Singer Sargent, Joaquín Sorolla, Max Liebermann, Santiago Rusiňol, Henri Matisse, Paul Klee, Vincent van Gogh, Gustav Klimt, Emil Nolde i Edouard Vuillard.

Wystawa została konstruowana tak, aby poprowadzić odwiedzających przez ewolucje motywu ogrodów – od impresjonistycznej wizji światła i atmosfery zadumy oraz marzeń, poprzez odważne eksperymenty sanktuariów dających schronienie i uzdrowienie, ostatecznie ukazując pierwotne założenie jakim jest raj utracony.

Płótna można oglądać w londyńskiemu The Royal Academy of Arts do 20 kwietnia 2016 r.

Katarzyna Bagińska

Fotografia (góra): Joaquin Sorolla,”Louis Comfort Tiffany”, 1911. Źródło: The Royal Academy of Arts