16 lutego 1897 roku urodził się Jan Cybis

Dokładnie 119 lat temu na Opolszczyźnie urodził się polski malarz Jan Cybis. Wybitny przedstawiciel koloryzmu.

Malarz, pedagog i krytyk sztuki, rozpoznany za życia jako czołowy przedstawiciel nurtu kolorystów – Jan Cybis urodził się w małej opolskiej wsi Wróblin (niem. Fröbel) 16 lutego 1897 roku.

Znany z przedstawień martwych natur, pejzaży i portretów zachowanych w postimpresjonistycznej stylistyce, Cybis wykształcił swój unikatowy język malarski już w latach 20. gdy wraz z innymi studentami Józefa Pankiewicza wyjechał do Paryża, gdzie wstąpił do Komitetu Paryskiego (filii krakowskiej ASP, założonej w Paryżu przez Pankiewicza w 1923 r.).

Jan Cybis, Kwiaty, 1954, źródło: Desa Unicum

Nim związał się z Akademią Sztuk Pięknych w Krakowie, do roku 1919 studiował prawo, a następnie przez dwa lata uczęszczał do wrocławskiej Akademii Sztuk i Przemysłu Artystycznego, kształcąc się pod kierunkiem  Otto Müllera. W Krakowie trafił do pracowni Józefa Mehoffera, Ignacego Pieńkowskiego i Józefa Pankiewicza.

W roku 1930 brał udział w pierwszej wystawie kapistów w paryskiej Galerie Zak, a w 1931 r. w prezentacji w Galerie Moss w Genewie. W tym samym roku wrócił do kraju i stał się naczelnym propagatorem koloryzmu w polskim malarstwie międzywojennym. Był artystą niezwykle płodnym, a jako malarz zaangażowany w teoretyczne aspekty sztuki zawarł swoje rozważania w dziennikach prowadzonych w latach 1954-1966.

Choć we wczesnych pracach Cybisa przejawia się silne zainteresowanie kubizmem i tendencją do geometryzowania i upraszczania kształtów, w jego dziełach powstałych w okresie paryskim i po 1931 r. dominuje fascynacja francuskim postimpresjonizmem. To właśnie sztuka Cezanne’a i Bonnarda oraz ich koncepcje malrskie ugruntowały artystyczną postawę polskiego malarza. Płótna Cybisa charakteryzują się jasną paletą barw, uwydatnieniem świetlistości materii malarskiej, impastowym sposobem opracowania kompozycji, akcentowaniem struktur powierzchni, a przede wszystkim niezwykle wysokim poziomem warsztatowym.

Pierwsza indywidualna wystawa malarza miała miejsce w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w 1932 roku, od tego czasu był on bohaterem licznych prezentacji zarówno solowych jak i grupowych. W 1934 roku reprezentował Polskę na weneckim Biennale Sztuki. Swoje prace wystawiał ponadto w São Paulo, Brukseli, Sztokholmie, Oslo, Chicago i Nowym Jorku.

Obecnie jego dzieła cieszą się dużym uznaniem i popularnością wśród polskich kolekcjonerów sztuki nowoczesnej. Ceny za realizacje jego autorstwa wahają się od kilku tysięcy złotych za rysunki i grafiki do kilkudziesięciu tysięcy złotych za dzieła malarskie na płótnie.

m.m

Fotografia (góra): Jan Cybis, Pejzaż z Kuźnicy, lata 60. XX w., źródło: DESA Unicum