Obraz „Murzynka” Anny Bilińskiej-Bohdanowiczowej na wystawie w Galerii Kordegarda

Skradziony w czasie wojny i odnaleziony po prawie 70 latach obraz Anny Bilińskiej-Bohdanowiczowej pt. „Murzynka” jest obecnie prezentowany na wystawie w warszawskiej Galerii Kordegarda. Płótno można oglądać do 13 marca br.

Obraz „Murzynka” oglądać można w ramach serii wystaw przygotowanych przez warszawską Galerię Kordegarda i zatytułowanych „Utracone-odzyskane”. Ekspozycja ma na celu zaprezentowanie szerokiej publiczności dzieł, które zostały skradzione podczas wojny i powróciły do kraju na przestrzeni ostatnich kilku lat. Są to zazwyczaj wybitne realizacje sztuki polskiej, które do dzisiaj zachwycają kunsztem i techniką wykonania.

Wczoraj wieczorem odbyła się druga odsłona cyklu, którego głównym bohaterem stał się portret ciemnoskórej kobiety autorstwa Anny Bilińskiej-Bohdanowiczowej. Obraz powstał w roku 1884 podczas pobytu artystki w Paryżu. Wykonane w technice olejnej, płótno jest przykładem warsztatowej biegłości malarki, która przedstawiła postać stosując charakterystyczną żabią perspektywę. Poza nowatorskim ujęciem kobiecej sylwetki, obraz zachwyca doborem barw, świetnie opracowanym światłocieniem oraz precyzją w opracowaniu detalu. Wszystkie te cechy potwierdzają , że Anna Bilińska-Bohdanowiczowa jest jedną z najwybitniejszych polskich artystek końca XIX w.

Anna Bilińska-Bohdanowiczowa, Autoportret, 1887

Urodzona w 1857 roku malarka, od wczesnych lat dzieciństwa pobierała lekcje rysunku, a od 1877 roku uczyła się pod kierunkiem samego Wojciecha Gersona w jego prywatnej Klasie Rysunku. W tym samym czasie wystawiała swoje prace w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych. Od 1882 roku dużo podróżowała, zwiedzając Monachium, Wiedeń, Paryż i Włochy. Na dłużej związała się ze stolicą Francji, gdzie mieszkała od około 1884 do 1892 roku.

Dzieło „Murzynka”, namalowane na początku pobytu Bilińskiej-Bohdanowiczowej w Paryżu, trafiło do zbiorów prywatnych Dominika Witke-Jeżewskiego, w których znajdowało się do 1933 roku. Następnie przekazane zostało do depozytu Muzeum Narodowego w Warszawie. Udostępniane było zwiedzającym w Sali IX gmachu Muzeum przy podwalu, a po 1937 roku przeniesione zostało do Galerii Malarstwa Polskiego przy Al. Jerozolimskich.

Losy obrazu komplikują się w 1944 roku, kiedy został skradziony prawdopodobnie w trakcie powstania warszawskiego. Od 1945 roku wraz z innymi zaginionymi dziełami płótno było poszukiwane przez władze polskie. Dopiero w roku 2011 pojawił się sygnał o możliwości odzyskania utraconego obrazu, gdy do Ministerstwa Kultury wpłynęła informacja o tym, że „Murzynka” figuruje w katalogu aukcyjnym sezonu jesiennego Villi Grisebach – domu aukcyjnego w Berlinie. Co więcej, fotografia obrazu znalazła się na okładce tego wydawnictwa. Na wniosek polskiego Ministerstwa Kultury sprzedaż wstrzymano, a do Berlina udali się eksperci, którzy jednoznacznie potwierdzili pochodzenie dzieła. Według informacji przekazanych przez dom aukcyjny obraz został kupiony w 1953 r. w antykwariacie w Monachium i trafił do zbiorów fundacji Muzeum Georga Schäfera w Schweinfurcie.

Na drodze porozumienia pomiędzy ówczesnym właścicielem obrazu oraz stroną polską udało się odzyskać wojenną stratę, której oficjalne przekazanie do zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie nastąpiło 21 marca 2012 r.

Wystawa w Galerii Kordegarda prezentująca oryginalne płótno Anny Bilińskiej-Bohdanowiczowej czynna jest do 13 marca 2016 r.

m.m

Fotografia (góra): Anna Bilińska-Bohdanowiczowa, Murzynka, 1884 r