Niezwykły obraz Degasa odkryty dzięki badaniu rentgenowskiemu

Wykorzystanie specjalistycznego badania rentgenowskiego, pozwoliło francuskim naukowcom zajrzeć pod powierzchnię obrazu jednego z portretów autorstwa Edgara Degasa i odkryć niezwykły wizerunek kobiety, który przez 140 lat ukryty był pod późniejszym malowidłem. Portret przedstawia prawdopodobnie Emmę Dobigny, jedną z najpopularniejszych modelek francuskich malarzy w XIX wieku.

Kobieta, której wizerunek ujawniony został dzięki zastosowaniu tzw. fluorescencji rentgenowskiej została odkryta pod „Portretem kobiety” z 1876-1880, znajdującym się obecnie w National Gallery of Victoria w Australii. Zespół badaczy okazał się pierwszym, tuż po samym Edgarze Degasie, któremu oryginalny portret ukazał się spod malarskiego podkładu. Dotychczas spod ciemnego tła, otaczającego twarz obecnej modelki wyłaniały się gdzieniegdzie słabe, niejasne przebłyski sugerujące, że coś kryje się pod spodem. Mimo to, dotychczasowe próby zebrania informacji na temat pierwotnego przedstawienia nie przynosiły jasnych, czytelnych rezultatów.

Edgar Degas, „Portret Kobiety”, 1876-1880, źródło: National Gallery of Victoria

Dopiero zastosowanie najnowszej metody rentgenowskiej, wykorzystywanej m.in. przy analizach sądowych pozwoliło na wniknięcie w głąb płótna, bez mechanicznego ingerowania w jego powierzchnię, co jeszcze kilkadziesiąt lat temu wydawało się być jedyną metodą na zbadanie niezidentyfikowanego, oryginalnego przedstawienia. Badacze, porównując inne obrazy Edgara Degasa, doszli do wniosku, że wizerunek młodej kobiety, odkryty podczas prześwietlenia należy prawdopodobnie do Emmy Dobigny, a dokładniej Marie Emmy Thuilleux, jednej z ulubionych modelek francuskich malarzy w XIX wieku. Degas malował ją w 1869 i 1870 roku, kiedy ta miała około 16 lat. Dotychczas nadal jednak nie rozpoznano wizerunku, który zastąpił oryginał. „Kobiecy portret”, bo tak brzmi jego umowna nazwa, został wykonany kilka lat później na wizerunku Dobigny, w latach 1876-1880.
– To bardzo ekscytujące odkrycie. – przekonuje David Thurrowgood, konserwator w National Gallery of Victoria w Australii. – To niecodzienne, że nowy obraz Edgara Degasa był cały czas w zasięgu naszej ręki, ukryty tuż pod inny. – dodaje.

Jak przekonuje sam zespół odpowiedzialny za odkrycie, wczesne kompozycje, zakryte w późniejszym czasie przez kolejne dzieła są niezwykle istotne dla badaczy i historyków sztuki, którzy na ich podstawie mogą dokładnie prześledzić jak kształtował się i ewoluował styl malarski danego artysty. W przypadku Degasa, porównując jego portrety malowane na przestrzeni kilku lat, łatwo dostrzec niezwykła przemianę zarówno techniki jak i palety malarskiej.

fot.(góra): Fragment dzieła Edgara Degasa „Portret Kobiety”, 1876-1880, źródło: National Gallery of Victoria

Justyna Stasiek-Harabin

Rynekisztuka.pl