Sąd w Kalifornii odrzucił roszczenia żydowskiego spadkobiercy, co do słynnych dwóch dzieł „Adam i Ewa” autorstwa Lucasa Cranacha, które pozostaną w z zbiorach Norton Simon Muzeum w Pasadenie. Obrazy zostały zrabowane w czasie II wojny światowej przez nazistów, dlatego holenderski spadkobierca arcydzieł zamierza wnieść apelacje z tej sprawie.
Orzeczenie sędziowskie, wydane 15 sierpnia w sprawie odzyskania dzieł Lucasa Cranacha utrzymuje, że obrazy po II wojnie światowej stały się własnością holenderskiego rządu. Sędzia John Walter zarzucił rodzinie Goudstikker oraz firmie, która zajmowała się spadkami powojennymi, zaniedbanie terminów obowiązujących w przypadku starania się o odzyskanie zrabowanych majątków. Jacques Goudstikker, broniący swoich interesów, zapowiedział, że taki wyrok go nie satysfakcjonuje i zamierza wnieść w tej sprawie apelację.
Lucas Cranach, „Adam i Ewa”, ok. 1530
Żydowski kolekcjoner i antykwariusz, Jacques Goudstikker kupił obrazy Cranacha w 1931 w Berlinie na aukcji dzieł zagrabionych z kolekcji Georga Straganoffa, organizowanej przez rząd sowiecki. Goudstikker w czasie wojny w 1940 roku uciekł z Holandii, a jego prace, zrabowane przez wojska nazistowskie trafiły do kolekcji Hermanna Göringa. Po okupacji obrazy ponownie trafiły na holenderski rynek. W 1961 roku George Straganoff postanowił odzyskać prawa do czterech dzieł ze zbiorów holenderskich, w tym właśnie do „Adama i Ewy” autorstwa Cranacha. Dzieło to udało mu się odkupić od holenderskiego rządu w 1966 roku, a w 1971 roku odsprzedał je kolekcjonerowi Simonowi Nortonowi, którego imię nosi obecnie Muzeum w Pasadanie.
Decyzja sądu została przyjęta przez Fundacje Simona Nortona z radością i wielkim spokojem. „Mamy świadomość wielkiej odpowiedzialności względem społeczeństwa, które niezmiennie od 1971 roku może podziwiać to wielkie dzieło malarskie. Staramy się więc i robimy wszystko, aby ta sytuacja nie uległa zmianie” – stwierdziła fundacja w oświadczeniu tuż po ogłoszeniu wyroku. Z goła inne odczucia towarzyszyły domagającemu się zwrotu kolekcjonerowi, który postanowił, że zrobi wszystko, aby odzyskać to, co zostało mu bezprawnie zagrabione przez nazistów.
fot.(góra): Lucas Cranach, Adam i Ewa, ok. 1530, fragment
Justyna Stasiek-Harabin
Rynekisztuka.pl
