Grzegorz Sztwiertnia laureatem Nagrody im. Jana Cybisa za rok 2016

Grzegorz Sztwiertnia uhonorowany został, najstarszym i najbardziej prestiżowym wyróżnieniem w dziedzinie sztuk plastycznych w Polsce. Otrzymał on Nagrodę im. Jana Cybisa za rok 2016 w uznaniu za całokształt twórczości.

Grzegorz Sztwiertnia, źródło: materiały organizatora

Nagroda im. Jana Cybisa ustanowiona została w 1973 r. przez Okręg Warszawski Związku Polskich Artystów Plastyków w celu uczczenia pamięci Jana Cybisa, którego twórczość artystyczna i działalność pedagogiczna wywarły duży wpływ na kształtowanie się polskiego środowiska artystycznego w powojennej Polsce. Jan Cybis był również głównym inicjatorem reaktywowania OW ZPAP po II wojnie światowej.

Nagroda im. Jana Cybisa przyznawana jest za wybitne osiągnięcia w dziedzinie malarstwa. Otrzymać ją może wyłącznie artysta żyjący, którego twórczość cechuje oryginalność i indywidualizm artystyczny. Nazwiska laureatów Nagrody im. Jana Cybisa to panteon polskiej sztuki współczesnej, obrazujący przekrój najważniejszych tendencji i wpływów w polskim malarstwie współczesnym w ostatnich 40-leciu. Laureatami poprzednich edycji byli m.in.: Jerzy Nowosielski, Jan Tarasin (1987), Leon Tarasewicz, Ryszard Winiarski, Teresa Pągowska, Jerzy Kałucki, Paweł Susid, Marek Sobczyk, Wojciech Fangor.

Grzegorz Sztwiertnia pracuje zamkniętymi konceptualnymi cyklami malarskimi („Melancholia”1995, „Ethicon” 1999, „Farbenlehre” 2002, „Diplokokki” 2011, „Tarczyce” 2016), które – bazując na szczątkowym materiale historycznym, naukowym i wizualnym budują racjonalne, logiczne systemy z ambicjami wyjaśniania paradoksalnych manifestacji „rzeczywistości empirycznej”. Posługując się owym paradoksem i subtelną ironią konstruuje obiekty i modele badań, diagnozy czy komentowania „rzeczywistości najniższej rang” i skompromitowanych aspektów wielkich, utopijnych projektów społecznych. „Ich forma (owych obiektów) ma jedną wspólną cechę: jest nią daleko posunięta umowność. Sztwiertnia używa słów podobnie jak używa malarstwa, przedmiotów czy quasi-naukowych gatunków literackich: wie, że są to formy zużyte. Wytrąca je więc z dotychczasowych znaczeń, ról i wyglądów, rozkłada na czynniki pierwsze i – egzaminuje (za Martą Tarabułą „Diagnostyka i modele”, 1996). Modernistyczny i konceptualny background każe mu więc grać o wielką życiową stawkę, która podejmowana jest ze świadomością możliwości i ograniczeń plastycznego opisu owych skomplikowanych koncepcji i teorii. Świadomość tych możliwości (i ograniczeń) formalnych czyni jego propozycje niezwykle wysmakowanymi wizualnie – podszytymi jednak (grecki farmakon) drastycznością tematów i treści (często archiwalnych), jakie w swej pracy wykorzystuje (np. diagnostyka medyczna). Wielowątkowość, erudycyjność, niejednoznaczność, ironia i paradoks – połączone ze świadomą redukcją środków wizualnych – jest oryginalną propozycją artysty na polu rodzimej sztuki, stanowiąc mocny i charakterystyczny głos w sprawie funkcji i roli sztuki we współczesnej kapitalistycznej, potransformacyjnej polskiej rzeczywistości społecznej.

Charakterystyczne dla jego prac krytyka: kultury, wielkich modernistycznych projektów społecznych, potransformacyjnej przestrzeni wykluczenia, społecznych i indywidualnych dysfunkcji, ograniczeń ciała i aberracji psychicznych, nawyków i zaburzeń percepcji – pokazują współczesną rzeczywistość jako wielki metafizyczny „oddział zamknięty”. Jego paranaukowe (patafizyczne) konstrukcje to modele o ambicjach budowania, z resztek i fragmentów świata po rozpadzie, możliwych obszarów sensu i logiki.

Grzegorz Sztwiertnia urodził się w 1968 roku w Cieszynie. Skończył studia na Wydziale Malarstwa w krakowskiej ASP i otrzymał dyplom z wyróżnieniem w pracowni prof. Jerzego Nowosielskiego w 1992 roku. Od 2008 dr habilitowany (ASP w Krakowie). Obecnie profesor nadzwyczajny w Akademii Sztuk Pięknych. Autor kilkudziesięciu wystaw indywidualnych, brał udział w ponad stu wystawach w Polsce i za granicą. Uczestnik większości najważniejszych przeglądów polskiego malarstwa (od połowy lat 90.). Pracuje na polu wielu dyscyplin: malarstwa, rysunku, rzeźby, instalacji, filmu, teorii sztuki, literatury. Pedagog w pracowni interdyscyplinarnej na Wydziale Malarstwa krakowskiej ASP, prowadzi również zajęcia z teorii i praktyki nowych mediów w PWSZ w Nowym Sączu.

fot. (góra): Grzegorz Sztwiertnia, Nowa historia oka,  źródło: materiały organizatora

Rynekisztuka.pl