Pozycja rysunku na międzynarodowym rynku sztuki coraz silniejsza

Rysunek bardzo długo uważany był wyłącznie za etap przygotowawczy przy tworzeniu właściwego dzieła, którym najczęściej miał być obraz lub rzeźba. Fakt ten wpływał na niesprawiedliwe klasyfikowanie tego medium jako „sztuki drugiej kategorii”. Z czasem jednak sposób postrzegania dyscyplin artystycznych zaczął ulegać zmianom, zaś rysunek zyskał status odrębnego, pełnowartościowego medium, często stając się podstawą wielu prywatnych i publicznych kolekcji oraz coraz bardziej umacniając swoją pozycję jako niezależny segment rynku sztuki.

Robert Longo, Untitled, 1982, źródło: Christie’s

Rosnąca akceptacja wobec rysunku jako pełnoprawnego medium widoczna jest szczególnie na rynku aukcyjnym. W ciągu ostatniego roku na tej gałęzi twórczości artystycznej skoncentrowali się najwięksi kolekcjonerzy. Wybór ten wynika nie tylko z ich pasji do rysunku, ale i z kolekcjonerskiego rozsądku. Małoformatowe prace na papierze zajmują bowiem niewiele przestrzeni ekspozycyjnej, co dla kolekcjonerów kupujących ogromne ilości dzieł sztuki jest istotną kwestią. Rysunki są popularne także wśród początkujących kolekcjonerów, gdyż jako medium tańsze niż obrazy, rzeźby czy instalacje, stanowią również segment bezpieczniejszy z punktu widzenia inwestorów.

Cui Ruzhuo, The Grand Snowing Mountains, 2013, źródło: Poly Auction Hong Kong

Dzięki wciąż rosnącemu zainteresowaniu rysunkiem zarówno nowych, jak i doświadczonych już kolekcjonerów, ten specyficzny segment rynku sztuki stał się w ostatnich latach jednym z najbardziej dynamicznych, jeśli chodzi o sferę aukcyjną. W przeciągu minionych 10 lat prace na papierze w obrocie globalnym wygenerowały bowiem aż jedną czwartą dochodów ze sprzedaży sztuki dawnej podczas licytacji. Na przestrzeni ostatniej dekady zainteresowanie rysunkiem dawnych mistrzów wzrosło o 60 procent, zaś rysunkiem współczesnym – o 25 procent.

Edvard Munch, Krzyk, 1895, rysunek, źródło: Sotheby’s

W segmencie obrotu pracami na papierze szczególnie aktywni pozostają kolekcjonerzy amerykańscy, brytyjscy oraz francuscy, jednakże kluczowe znaczenie dla wzrostu zainteresowania tym medium na rynku sztuki mają również Chiny. Chińskie tradycje artystyczne są bowiem silnie zakorzenione w technikach rysunkowych. Wobec tego, obserwowany od 2010 roku, silny rozwój chińskiego rynku sztuki w znacznym stopniu łączy się ze wzrostem zainteresowania rysunkiem w ogóle. Okazuje się bowiem, że najdroższe dzieła z obrębu tej dyscypliny artystycznej to prace twórców chińskich. Pomimo iż najdroższym rysunkiem w historii pozostaje sprzedany w 2012 roku w nowojorskim Sotheby’s za 107 milionów dolarów „Krzyk” Edvarda Muncha, prace chińskich artystów lokują się obecnie na bardzo wysokim poziomie cenowym. Za przykład może posłużyć rysunek Qi Baishi pt. „Orzeł stojący na sosnowym drzewie”, który w 2011 roku osiągnął kwotę sprzedażową równą 65 milionom dolarów. Z kolei prace współczesnego twórcy, Cui Ruzhuo, generują obecnie większe kwoty niż dzieła Pabla Picassa.

Biorąc pod uwagę ogromne znaczenie rysunku dla kultury chińskiej, nic dziwnego, że w obrębie sztuki zachodniej uznanie tej dyscypliny artystycznej za autonomiczny segment sztuki zajęło dużo więcej czasu. W latach 90. muzea wciąż nie były przychylne samodzielnemu eksponowaniu prac na papierze, zaś uczelnie wyższe długo lekceważyły ten obszar edukacji artystycznej. Jednakże twórczość autorów takich, jak Robert Longo czy Ernest Pignon-Ernest wpłynęła na umocnienie się pozycji rysunku jako autonomicznej, pełnoprawnej dziedziny sztuki. Dużą rolę w tym procesie odegrała także działalność krytyków i kuratorów sztuki, organizatorów międzynarodowych targów, a także muzeów czy instytucji takich, jak Drawing Center w Nowym Jorku czy też, niedawno otwarte, Paris Drawing Lab.

fot. (góra) Edvard Munch, Krzyk (fragment), 1895, rysunek, źródło: Sotheby’s

Rynekisztuka.pl