W ostatniej fazie życia Picasso stał się bardziej śmiały. Na obrazach przekształcił się w odważnego, żądnego przygód i męskiego muszkietera, ubranego w bogato zdobione stroje, gotowego na romantyczne czyny i bohaterskie eskapady. Był to sekret jego szybkiego malowania, które pod wieloma względami przypominało proces twórczy abstrakcyjnych ekspresjonistów. Najlepszym tego przykładem jest arcydzieło z 1967 roku pt. „Mousquetaire et nu assis”. Wykonana z przepychem i namalowana ekstatycznymi pociągnięciami pędzla realizacja, która licytowana była w Londynie 27 lutego, jest jednym z pierwszych przedstawień muszkieterów w twórczości Pabla Picassa.
Pablo Picasso, Mousquetaire et nu assis, 1967, źródło: Christie’s
Na obrazie postaci muszkietera towarzyszy siedząca, naga kobieta o ciemnych włosach i dużych, wszechobejmujących oczach. To Jacqueline, ostatnia wielka miłość, muza i żona artysty, której obecność przenika każdą kobiecą postać namalowaną w ostatnim rozdziale życia Picassa. Muszkieter to symbol ostatniej próby odzyskania swojej słabnącej mocy seksualnej. Za pośrednictwem tego obrazu artysta doskonale połączył elementy sztuki dawnej i współczesnej.
Podobnie jak Rembrandt, Matisse czy de Kooning , Picasso zrealizował zadziwiającą liczbę obrazów i rysunków w swoich ostatnich latach życia. Wydaje się, że ma w tym okresie artysta narzucił sobie niezwykły rygor w pracy twórczej- tak, jakby próbował pokonać upływ czasu.
Przez całą karierę Picasso w swoich pracach wcielał się w role historycznych lub mitologicznych postaci. Wyobrażał sobie siebie jako melancholijnego arlekina, potwornego minotaura czy odważnego torreadora. W ostatniej dekadzie artysta przyjął rolę żądnego przygód muszkietera.
Pojawienie się muszkietera w sztuce Picassa ma duży związek z rekonwalescencją po operacji w grudniu 1965 roku. W tamtym czasie, odpoczywając w swoim domu w Notre-Dame-de-Vie w Mougins we Francji, artysta zanurzył się w literaturze. Pochłaniał sztuki Szekspira, powieści Balzaka, Dickensa i Dumasa. Ponownie malować zaczął wiosną 1967 roku- wtedy to postacie literackie z Dumasa zostały naniesione na płótno.
Sylwetka muszkietera w sztuce miała długą historię- prezentowana była w pracach Halsa, Rembrandta czy Goi. Picasso, odwołując się do wielkich artystów z przeszłości, mierzył się z ich ,,pędzlem”, sytuując siebie jednocześnie wśród najwspanialszych mistrzów malarstwa.
Późniejsze dzieła Picassa to zarówno niesamowity autoportret artysty, jak i jego intymny pamiętnik- stąd obsesyjne datowanie każdego utworu. Widać na nich pożądanie seksualne, ale i pragnienie tworzenia bez ograniczeń wynikających ze starczego wieku.
Paulina Krupa
fot. (góra) Pablo Picasso, Mousquetaire et nu assis (fragment), 1967, źródło: Christie’s
Rynekisztuka.pl
