Zaginione 80 lat temu dzieło Lucasa Cranacha starszego wraca do międzynarodowego obiegu

Dom aukcyjny Christie’s poinformował o powrocie na rynek portretu elektora saskiego, Jana Fryderyka I zwanego Wspaniałomyślnym, który namalowany został przez Lucasa Cranacha starszego około 1530 roku. 80 lat po tym, jak dzieło skradzione zostało przez nazistów z kolekcji Fritza Gutmanna, obraz powrócił do swoich prawowitych właścicieli, natomiast 19 kwietnia licytowany będzie podczas nowojorskiej Aukcji Dawnych Mistrzów.

Lucas Cranach starszy, Portret Jana Fryderyka I, elektora saskiego, źródło: Christie’s

Portret Lucasa Cranacha starszego przedstawia Jana Fryderyka I- elektora saskiego, landgrafa Turyngii w latach 1532-1547, księcia saskiego w latach 1547-1554 oraz przywódcę związku szmalkaldzkiego. Ponadto był on zdecydowanym zwolennikiem Marcina Lutra i reformacji. Poza tym, iż Jan Fryderyk I był patronem Lucasa Cranacha starszego, był on również jego przyjacielem. Na obrazie artysty został on przedstawiony we wspaniałej, czerwono-białej szacie.

Skradziona kolekcja

Fritz Gutmann był synem założyciela Dresdner Bank. Mieszkał on w zlokalizowanym poza granicami Amsterdamu pałacu, gdzie gromadził potężną kolekcję obrazów, antyków, porcelany, mebli i srebra stołowego. Po ataku Niemiec na Niderlandy w 1940 roku, zbiory Gutmanna zostały rozgrabione przez nazistów. Kolekcjoner wraz ze swoją żoną, Louise, zostali natomiast zesłani w 1943 roku do obozów w Theresienstadt i Auschwitz, gdzie zmarli rok później.

Odzyskanie obrazy Cranacha

Simon Goodman, wnuk Fritza, spędził wiele lat, próbując odnaleźć zrabowane przez nazistów dzieła, przy czym miał on wielkie wątpliwości, czy kiedykolwiek uda mu się zobaczyć portret Cranacha. Dopiero po opublikowaniu przez niego w 2005 roku książki pt. „Zegar Orfeusza: Poszukiwanie skarbów sztuki skradzionych mojej rodzinie przez nazistów”, Goodman zdołał nawiązać kontakt z będącą w posiadaniu zaginionego portretu Cranacha rodziną ze Stanów Zjednoczonych. Rodzina ta poinformowała bowiem o swoim odkryciu dom aukcyjny Christie’s, który stał się pośrednikiem pomiędzy nią a Goodmanem.

Jak podaje Goodman, cała jego rodzina jest zachwycona odnalezieniem obrazu. Dodaje on również, że wszyscy potomkowie Fritza Gutmanna są bardzo wdzięczni ludziom, którzy zgłosili, iż znajdują się w posiadaniu dzieła, a także Christie’s za ułatwienie powrotu portretu do jego prawowitych właścicieli. Dom aukcyjny wystawi płótno na organizowanej 19 kwietnia w swoim nowojorskim oddziale Aukcji Dawnych Mistrzów. Jego szacowana wartość waha się od 1 do 2 milionów dolarów.

K. Z. 

fot. (góra) Lucas Cranach starszy, Portret Jana Fryderyka I, elektora saskiego (fragment), źródło: Christie’s

Rynekisztuka.pl