Świat sztuki wspomina amerykańskiego malarza, ikonę minimalizmu – Roberta Rymana. Zmarł on 8 lutego 2019 roku w wieku 88 lat.
Robert Ryman
Artysta urodził się w Nashville, studiował muzykę w Tennessee Polytechnic Institute. Początkowo pracował jako saksofonista jazzowy. Nigdy formalnie nie studiował sztuki, zdobywał wiedzę w tej dziedzinie jako strażnik w Museum of Modern Art w Nowym Jorku, gdzie pracował przez siedem lat, od 1953 do 1960. Rok później podjął prace w dziale artystycznym Biblioteki Publicznej w Nowym Jorku. Miał kontakty z artystami takimi jak: Sol LeWitt, Dane Flavin i Roy Lichtenstein. Natomiast inspirowały go prace m.in. Marka Rothko, Willema de Kooninga czy Jacksona Pollocka.
Robert Ryman, pomarańczowy obraz, 1955; źr. moma.org
W latach 1955 i 1959 Ryman stworzył jedną ze swoich pierwszych prac pt. Pomarańczowy obraz (1955-59). Pod koniec lat 60. stworzył serię kompozycji Classico składających się z wielopłytowych obrazów na określonym typie papieru. Ryman rozwinął swój własny styl w następstwie abstrakcyjnego ekspresjonizmu, nieustannie wprowadzając innowacje poprzez eksperymentowanie, na przykład z różnymi powierzchniami, od tektury po stal walcowaną na zimno. Uważał, że tytuły jego obrazów były bez znaczenia, istniały tylko jako forma identyfikacji.
Robert Storr, profesor malarstwa w Yale School of Art z uznaniem wypowiada się o Rymanie słowami: Definiując formalne ograniczenia sztuki, był najbardziej radykalnym malarzem swoich czasów. Ryman nazywał siebie realistą, a nie abstrakcjonistą, ponieważ skupiał się i uwidaczniał w pełni wszystkie elementy, które tworzą obraz, zamiast używać ich do reprezentowania czegoś innego. Jemu nigdy nie chodziło o to, co namalować, ale „jak” malować. Chociaż istnieje wiele obrazów zawierających kolor, jego użycie bieli polegało na eliminacji zakłóceń i zwracaniu uwagi na inne szczegóły; szczegóły, których nieodłączne piękno, kiedy już zostało ujawnione, utożsamiało się z muzyką. Jego prace są stale rosnące, ponieważ jego praktyka jest o wiele bardziej subtelna i skomplikowana, niż się wydaje. Nie chciał być teoretyzowany; był tak pewien i rzeczowy w tym, co robi.
Robert Ryman wystawa w Dia Art Foundation, źr. nytimes.com
Roberta Smith, krytyczka, pisząca w New York Times mówi: Surowe podejście Rymana wyeliminowało obrazy, konwencjonalny kolor i – do pewnego stopnia – emocjonalną szczotkę. Odzwierciedlało to jego przekonanie, że każdy widoczny szczegół obrazu przyczynił się do jego doświadczenia, i że każda praca wchodzi w interakcję z jego otoczeniem, (zwłaszcza ze ścianą zazwyczaj białą, która ją wspiera) oraz z otaczającym światłem. Lubił mówić, że kontynuował malowanie przez długi czas światłem, z wyjątkiem tego, że jego światło było prawdziwe, a nie przedstawiane.
Robert Ryman, bez tytułu, 1964; źr. nytimes.com
W 2017 r. Ryman przekazał 21 obrazów do stałej kolekcji Fundacji Dia Art. Takim sposobem stała się jedynym miejscem z pracami artysty wykonanymi od latach pięćdziesiątych aż do 2003 roku. Główny kurator i zastępca dyrektora w Dia Art Foundation, Courtney J. Martin, wspomina twórczość Roberta Rymana: Wielkość jego pracy była tylko zgodna z jego głęboką dobrocią. Przygotowując się do wystawy Fundacji Dia Art w 2015 roku, poznałem głębię jego prac na papierze i jego trójwymiarowe obrazy. Jego praktykę określała ciągła eksploracja. Po wojnie rzucił wyzwanie dość statycznej idei malowania w Ameryce; przesuwał granice, tworząc obrazy trójwymiarowe, malując na metalu i innych materiałach. Sprawiał, że wiele trudnych rzeczy wyglądało niezwykle łatwo.
Prace Rymana były reprezentowane m.in. na Biennale w Wenecji. A w 2009 roku ukazała się książka Roberta Rymana pt. Teksty krytyczne od 1967 roku.
il.góra: Robert Ryman, bez tytułu, 1961; źr. Museum of Modern Art w Nowym Jorku
KK
