Rzemiosło artystyczne cieszy się w Polsce sporym zainteresowaniem kolekcjonerów i pasjonatów, a statystyki sprzedaży pokazują wzrost zainteresowania tą gałęzią sztuki w stosunku do lat poprzednich.
Na aukcjach można było spotkać wiele ciekawych przedmiotów osiągających najwyższe kwoty sprzedaży w określonych kategoriach jak np. srebrna buliera z podgrzewaczem w stylu Ludwika Filipa z 1856 roku sprzedana w kwietniu w Desie za 64 900 zł, czy też dwa szklane wazony dekorowane gałązkami glicynii wykonane we Francji na początku XX wieku sprzedane we wrześniu na aukcji organizowanej przez Rempex za kwotę 41 300 złotych. Choć kwoty te są imponujące, to największe ożywienie zainteresowania sztuką użytkową można jednak zauważyć podczas aukcji ceramiki.
Trzy czarki typu Sancai, Dynastia Tang, Ceramika Changsha, IX w.; źródło Desa Unicum
2018 rok wykazał znacznie większe ożywienie zainteresowania ceramiką niż rok wcześniejszy, dwadzieścia obiektów osiągnęło kwotę sprzedaży powyżej 7 000 złotych, podczas gdy w roku 2017 takich transakcji było zaledwie cztery. Dziesięć z nich miało miejsce podczas aukcji w Desie, pięć w Sopockim Domu Aukcyjnym. Najwyższa transakcja miała miejsce w Desie, XIX wieczna waza fajansowa wykonana w fabryce w Nieborowie została sprzedana za 24 000 złotych. Wśród najgorętszych nazwisk dziś można wymienić Malwinę Konopacką, której aż trzy dzieła znalazły się wśród najdrożej sprzedanych w poprzednim roku – unikatowa Teresa wykonana w ceramice szlachetnej, malowana podszkliwnie, akrylem nadszkliwnie została nabyta na aukcji Spragnieni Piękna za 24 000 złotych. Kolejną pracę artystki na tej samej aukcji nabyto za 19 000 złotych, natomiast w listopadzie w Desie pracę Wazon Teresa sprzedano za 8 260 złotych. Niezmiennie zainteresowaniem cieszyły się również obiekty wykonane w wytwórniach w Pacykowie i Kadynach.
Waza z przedstawieniem Stefana Batorego i Leszka Czarnego, 1882-1886; źr. DESA Unicum
W roku obecnym również można zaobserwować spore zainteresowanie aukcjami ceramiki. W marcu podczas aukcji Sztuka współczesna. Nowe pokolenie po 1989 roku w Desie szkliwiona Żmijka Maurycego Gomulickiego została sprzedana za kwotę 1 100 złotych. W tym przypadku kwota byłą znacznie niższa niż przewidywała estymacja na poziomie 1 800 – 4 500 złotych. Praca została wykonana w zakładach porcelany Chodzież. Z kolei w kwietniu podczas aukcji Design: Sztuka wnętrza w Desie można było nabyć prace takich artystów jak Bolesław Książek, Paweł Olszczyński, Nadzieja Kowalów, Stefania Dretler-Flin czy Zygmunt Flin. Wśród wymienionych artystów warto wymienić kilka dzieł jak patera dekoracyjna wykonana w latach 60. przez duet Stefanię Dretler-Flin i Zygmunta Flina sprzedany za 3 200 złotych czy też prace Bolesława Książka. Krata z płytami ceramicznymi wykonana przez artystę około roku 1980 została sprzedana za 5 500 złotych, a zestaw dwóch płyt ceramicznych wykonany w tym samym okresie za 3 000 złotych. Warto jednak wspomnieć, że choć w stosunku do lat poprzednich nastąpił zauważalny wzrost zainteresowania ceramiką, estymacja zwykle bywa w tym przypadku zawyżona. Pewne jest jednak, że technika ta w chwili obecnej cieszy się większym zainteresowaniem niż wyroby porcelanowe i szklane, choć w przypadku tych dziedzin również można zaobserwować kilka ciekawych aukcji w ostatnim okresie jak np. sprzedaż porcelanowej figurki Króla Augusta III Sasa z 1741 roku na aukcji w domu aukcyjnym Ostoya w 2018 roku za 29 900 złotych.
Bolesław Książek, Zestaw dwóch płyt ceramicznych, ok. 1980, źródło Desa Unicum
Z ciekawych wydarzeń warto wymienić aukcje mające miejsce w roku obecnym w Sopockim Domu Aukcyjnym. W marcu w galerii w Gdańsku miała miejsce Aukcja Ceramiki Kadyńskiej – 149 wystawionych obiektów zostało wykonanych w Królewskiej Manufakturze Majoliki w Kadynach. W kwietniu tego roku w Desie miała również miejsce wspomniana wcześniej aukcja Design. Sztuka wnętrza, na której sprzedano trzynaście obiektów wykonanych w technice ceramiki, a łączna kwota ich sprzedaży wyniosła 28 000 złotych. Poza wymienionymi już wiodącymi wytwórniami ciekawe wyroby można również nabyć w osławionej manufakturze w Bolesławcu zajmującej się produkcją już od XIV wieku – wykonane tu prace łączą unikatowy styl z tradycyjnymi polskimi wzorami, dzięki czemu nie brak zainteresowanych na tego rodzaju wykonania. W Bolesławcu mieści się również Muzeum Ceramiki. Prace wykonane w zakładach cieszą się również ogromnym zainteresowaniem m. in. w Stanach Zjednoczonych, szacuje się, że dziewięćdziesiąt procent produkowanych tu wyrobów stanowi produkt eksportowy, z czego połowa trafia właśnie do USA. Z ciekawostek związanych z zakładami warto również wymienić fakt, że proponowane tam artystyczne wyroby nierzadko stanowią ciekawy prezent podkreślający tradycję – w lipcu 2017 roku Prezydent Andrzej Duda wraz z żoną podarowali serwis kawowy wykonany w Bolesławcu księciu Williamowi i Księżnej Kate.
Marek Cecuła, Zestaw ERGO, 2013, źródło Desa Unicum
W najbliższym czasie warto mieć na uwadze zbliżające się aukcje Designu w Desie czy też trwające obecne aukcje w domu Art in House. Z pewnością można tam znaleźć ciekawe ceramiczne obiekty, ale również wiele innych wpisujących się w sztukę użytkową.
il. góra: serwis do kawy Kalipso, Wytwórnia Wyrobów Ceramicznych Steatyt w Katowicach, proj. Zygmunt Buksowicz; lata 60. XX wieku; źr. DESA Unicum
Beata Tarnowska
