szukaj w portalu Rynek i Sztuka MENU
FILM PEKAO KOSSAK Galeria Stalowa „Fragments of Reality”

PORADNIK KOLEKCJONERA: 10 zasad inwestowania w młodą sztukę

31.12.2019

Dla początkujących, Inwestowanie w sztukę, Młoda sztuka w Polsce, Poradnik

Z czym kojarzy się dzisiaj kupowanie dzieł sztuki, niezależnie od tego, czy jest to malarstwo, fotografia czy rzeźba? Na pewno w szerokich kręgach inwestowanie w sztukę uznawane jest zarówno za ekstrawagancję, jak i oznakę wysokiego statusu społecznego, ale też utożsamiane bywa z blichtrem, z wydawaniem pieniędzy wtedy, kiedy zaspokojone zostały inne materialne potrzeby. Niestety wciąż zbyt rzadko o kupowaniu sztuki mówimy w kategoriach inwestycji. A co jest najważniejsze w inwestowaniu? Tutaj na szalę wziąć należałoby stopę zwrotu inwestycji, jej czas, a także stopień podejmowanego ryzyka.

W przypadku dzieł tworzonych przez młodych, dopiero wchodzących na rynek artystów czas inwestycji jest co prawda niepewny, jednak ryzyko, jakie podejmujemy inwestując w takie prace, jest stosunkowo niskie – inwestujemy na początku małe kwoty, a dzięki odpowiedniej wiedzy i przygotowaniu możemy liczyć na naprawdę pokaźną stopę zwrotu.

Poza wartością materialną obraz, fotografia lub rzeźba młodego twórcy ubogaci nie tylko wnętrze domu, ale również będzie intrygującym pretekstem do rozmów ze znajomymi. To również świetny pomysł na niebanalny prezent, który być może stanie się początkiem większej kolekcji…

A jak zabrać się za budowanie własnej kolekcji sztuki? Zaznaczmy, że najpierw należy zwalczyć w sobie błędne przekonanie, że sztuka jest jedynie domeną elit. Współczesna sztuka wciąż coraz mocniej się demokratyzuje, dzięki czemu można wejść w posiadanie małego płótna lub chociażby fotografii bez potrzeby wydawania niewyobrażalnych kwot. Młoda sztuka wymaga jednak przygotowania i sprawnego poruszania się w meandrach artystycznego światka… Wystarczy jednak zastosować poniższe zasady, aby nabrać pewności siebie w poruszaniu się po rynku sztuki i móc rozmawiać z interesariuszami w sposób przekonujący i profesjonalny.

Oto 10 zasad inwestowania w młodą sztukę, które przydadzą się zarówno tym, którzy poszukują sposobu na ulokowanie gotówki, jak i pasjonatów chcących posiadać jedno z upatrzonych w galerii sztuki dzieł:

inwestowanie w młodą sztukę

PORADNIK KOLEKCJONERA: 10 zasad inwestowania w młodą sztukę, fot. unsplash.com

Kupuj sztukę, która Ci się podoba
To pierwsza najważniejsza zasada inwestowania w sztukę. Jeśli nie zajmujesz się profesjonalnie kolekcjonowaniem dzieł sztuki (a zakładamy, że nie, skoro czytasz ten przewodnik), warto przede wszystkim kierować się własnym gustem podpartym nie tylko wiedzą o tym, co obecnie się sprzedaje, ale również o tym, co prezentowane jest w uznanych muzeach sztuki współczesnej, galeriach i na targach sztuki.
Ponieważ „potencjał inwestycyjny” jest w przypadku młodych artystów nieprzewidywalny, główną motywacją do kupna ich prac powinno być to, że czujesz osobisty związek z ich dziełem. Czy przemawia ono do Ciebie na poziomie emocjonalnym? Czy pasuje do Ciebie i będzie dobrym towarzyszem codzienności?

Idealnie byłoby znlaeźć złoty środek pomiędzy tym, na co zwyczajnie lubimy patrzeć, a tym, co aktualnie jest “modne”. Pamiętajmy bowiem, że trendy i mody przemijają – jeśli zaś wyrobimy sobie odpowiednie oko do tego, co wartościowe, możemy być pewni, że nie pomylimy się w naszych wyborach.

Zadaj sobie pytanie o to, co konkretnie podoba się Tobie w upatrzonym już dziele: czy jest oryginalne, czy prezentuje świeże podejście? A może jest tradycyjne, ale urzeka kolorystyką lub zastosowaną formą? Zawsze warto szukać w sztuce tego, co wyjątkowe i niepowtarzalne, co decyduje o jej ponadczasowej wartości.

doradztwo na rynku sztuki

PORADNIK KOLEKCJONERA: 10 zasad inwestowania w młodą sztukę, fot. unsplash.com

…i która pasuje do Twojego domu
Wybieranie prac artystycznych pod względem stylu: kolorów, form, również jest wysoce usprawiedliwione. W końcu musi się znaleźć w naszym domu miejsce, w którym dana praca zawiśnie i będzie cieszyć nasze zmysły. Można wybrać pracę najpierw, a potem zorganizować jej odpowiednie otoczenie, ale jeśli akurat urządzamy salon i myślimy o tym, aby zamiast reprodukcji powiesić na ścianie oryginalny obraz olejny, plakat z limitowanej edycji, grafikę lub fotografię, wówczas można rozważyć zainwestowanie w pracę wschodzącego artysty. Nie trzeba przy tym zapełniać od razu całej ściany – zrób miejsce na kilka prac i dobieraj kolejne wtedy, kiedy coś skradnie Twoje serce. Taki sposób budowania kolekcji, ale też własnej świadomości młodej sztuki daje ogromną satysfakcję i poczucie misji. Wspierasz młodych artystów, poznajesz ich, a przy okazji poszerzasz horyzonty i zyskujesz coś, co pozostanie w Twojej rodzinie na długie lata lub zostanie z zyskiem sprzedane.

inwestowanie w młodą sztukę

PORADNIK KOLEKCJONERA: 10 zasad inwestowania w młodą sztukę, fot. unsplash.com

Zostań bywalcem pokazów dyplomowych
Wiedzę o młodych artystach najlepiej czerpać z corocznych pokazów dyplomowych organizowanych na akademiach sztuki. To tutaj pokazywane są wyróżnione prace tych młodych ludzi, którzy zdaniem ekspertów dobrze rokują na przyszłość. Na takie pokazy chodzą zazwyczaj nie tylko studenci i ludzie amatorsko zainteresowani sztuką, ale pojawiają się na nich również właściciele galerii i osoby decyzyjne, odpowiedzialne za budowanie kolekcji sztuki współczesnej w dużych instytucjach.
Warto przeglądnąć wówczas katalog, poczytać o artystach, dowiedzieć się więcej o tworzonej przez nich sztuce, ale też o ich motywacjach i inspiracjach. Czasami proste dzieło może nas bowiem urzec ciekawym przekazem, poruszającą historią powstania lub po prostu osobowością twórcy. Pokazy dyplomowe to poza tym dobra okazja do poznania ludzi świata sztuki: samych artystów, galerzystów, kuratorów, etc.
Co prawda nie polecamy kupować prac bezpośrednio po takich pokazach – warto najpierw wytypować artystów, którzy nas zainteresowali i z uwagą śledzić ich poczynania w kolejnych miesiącach po ukończeniu studiów.

Odwiedzaj galerie sztuki (również online)
Obecnie sztukę można kupić nie tylko w galerii sztuki czy bezpośrednio od artysty. Można również robić zakupy online, na aukcjach i w showroomach, gdzie malarstwo i grafika użytkowa prezentowane są obok dobrego designu. Niezależnie od tego, czy osobiście masz do czynienia z artystą, czy kupujesz przez agenta, mądre kupowanie oznacza znajomość artysty: wystaw, jakie do tej pory zrobił (zbiorowych i indywidualnych), prac, które wystawił na aukcjach, a także kierunków, w jakich rozwija on swoją twórczość.

magazyny o sztuce

PORADNIK KOLEKCJONERA: 10 zasad inwestowania w młodą sztukę, fot. unsplash.com

Czytaj czasopisma branżowe
Na polskim rynku coraz mniej jest specjalistycznych pism, które pomagałyby początkującym kolekcjonerom w przemyślanych inwestycjach. Warto jednak również czytać te, które zajmują się szeroko pojętą kulturą, lifestylem a także krytyką artystyczną (chociażby Arteon, SZUM, Dwutygodnik, Magazyn RiS, Artluk czy anglojęzyczny Contemporary Lynx, Raporty Rynku Sztuki). Dzięki wiedzy o aktualnych wystawach, promowanych nazwiskach i trendach wyrobimy sobie własne zdanie na pewne kwestie i będziemy umieli decydować o tym, w co warto zainwestować, a co jest tylko przejściową modą.
Artyści, którzy cieszą się sporym zainteresowaniem mediów, z pewnością będą tymi, o których usłyszymy również w przyszłości. Zwracajmy przy tym uwagę, czy zainteresowanie jest efektem autentycznego zaangażowania w to, co proponuje dany twórca, czy jest wynikiem wywołanego przez niego skandalu lub obliczonej na atencję kontrowersji.

Bierz udział w aukcjach (również charytatywnych)
Udział w aukcjach to doskonały sposób na zorientowanie się w sytuacji młodej sztuki. Porównywanie, co i za ile zostało sprzedane dzisiaj i kilka lat temu, daje jasny obraz sytuacji artystów. Warto jednak czerpać wiedzę o cenach nie tylko z katalogów aukcyjnych, ale również bezpośrednio od artystów lub reprezentujących ich galerii. Pamiętajmy, że cena aukcyjna jest zawyżona ze względu na dodatkowe opłaty, jakie nabywca ponosi w związku z udziałem w licytacji, jak i kupnem pracy.
Ciekawą alternatywą jest udział w aukcjach charytatywnych, które co prawda są nieprzewidywalne, ale często można na nich wypatrzyć prawdziwe skarby. Takie aukcje organizuje Fundacja Psychoonkologii i Promocji Zdrowia „Ogród Nadziei” wspólnie z Muzeum Narodowym w Warszawie, Fundacja Wysokich Obcasów, a także Fundacja Ocalenie – we współpracy z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.

Buduj relacje z artystami i ich przedstawicielami
Bywanie na wernisażach, udział w spotkaniach z artystami, a także członkowstwo w towarzystwach przyjaciół muzeów to różne drogi do osiągnięcia celu, jakim jest zbudowanie trwałych relacji z artystami, ich reprezentatami. Uważnie śledź kariery wybranych twórców – w tym pomogą Ci właśnie czasopisma, magazyny online oraz wystawy zbiorowe.

Postaw na konkretne medium i styl
Aby nie pogubić się w gąszczu możliwości i mnogości coraz to pojawiających się na rynku sztuki młodych twórców, warto postawić na konkretny styl. Wracamy zatem do pierwszego punktu, w którym doradzaliśmy, aby skupić się na tym, co nam się podoba. Kiedy więc przefiltrujemy już to wszystko przez sito zdobytej wiedzy, należy zdecydować się na konkretne medium i styl.
Zacznijmy od kolekcjonowania tego, co najłatwiej dostępne, a więc grafik i fotografii. Następnie możemy przejść do malarstwa i rzeźby (choć to już wyższa szkoła jazdy). Skupmy się na wybranym stylu: nowoczesny realizm czy abstrakcja, a może minimalistyczny konceptualizm? Te pytania należy sobie zadać, aby podjąć świadome decyzje o tym, w co inwestujemy.

jak kupowac sztuke wspolczesna

PORADNIK KOLEKCJONERA: 10 zasad inwestowania w młodą sztukę, fot. unsplash.com

Buduj własną kolekcję
Jeśli zastosujesz się do powyższych zasad, kupisz nie tylko pojedyncze dzieło, ale zaczniesz szukać kolejnych. Dzięki temu zbudujesz wartościową i szczerą kolekcję.
Niech inspiracją będą dla Ciebie Herbert i Dorothy Vogel, nowojorskie małżeństwo, które mimo, że nie dysponowało ogromnymi środkami, stworzyło od lat 70. XX wieku kolekcję sztuki konceptualnej i minimal, liczącą 4 782 prac. Kupowali oni bezpośrednio od artystów (takich jak m.in. Roy Lichtensten, Christo, Donald Judd czy Chuck Close), często płacąc w ratach, a jedynym kryterium doboru dzieł było to, czy zmieszczą się one w ich małym mieszkaniu na Manhattanie. W 1992 roku podarowali swój niezwykle cenny zbiór do National Gallery of Art w Waszyngotnie D.C.

Kupuj rozważnie i… baw się dobrze!
Kupując dzieło sztuki, upewnij się, że jest ono podpisane i oryginalne. Warto też poprosić artystę lub galerię o wydanie specjalnego certyfikatu potwierdzającego autentyczność pracy. Pamiętaj, aby wziąć rachunek za zakup wraz z datą i kwotą wydanych pieniędzy. Wszystko to jest niezwykle istotne, bez względu na to, czy chcesz zachować pracę dla siebie, podarować ją komuś, ubezpieczyć lub odsprzedać.
Nie zapomnij przy tym, że po wypełnieniu wszystkich formalności, zakupione dzieło ma być przede wszystkim źródłem radości! Buduj zatem kolekcję i baw się dobrze!

Anna Niemczycka-Gottfried, rynekisztuka.pl

Potrzebujesz konkretnej porady na temat swojej kolekcji dzieł sztuki lub pomocy w rozpoczynaniu od nowa? Skorzystaj z naszych usług doradztwa. Aby dowiedzieć się więcej, skontaktuj się z nami pod adresem redakcja[at]rynekisztuka.pl.

szukaj wpisów które mogą Cię jeszcze zainteresować:

to cię powinno jeszcze zainteresować:

Anna Niemczycka-Gottfried

14.03.2019 / Magazyn, Wywiady

Dodaj komentarz:

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Magazyn

Kursy online

Odwiedź sklep Rynku i Sztuki

Zobacz nasze kursy Zobacz konsultacje dla artystów

Zapisz się do naszego newslettera

Zapisując się na newsletter zgadzasz się z regulaminem portalu rynekisztuka.pl Administratorem danych osobowych jest Media&Work Agencja Komunikacji Medialnej (ul. Buforowa 4e, p. 1, p-2-5, 52-131 Wrocław). Podanie danych jest dobrowolne. Zgoda na otrzymywanie informacji handlowych może zostać wycofana w każdym czasie. Więcej informacji na temat danych osobowych znajduje się w Polityce prywatności.