Nowe badania hiszpańskich naukowców pozwoliły zidentyfikować grzyby, bakterie i ludzkie DNA na niektórych najsłynniejszych rysunkach Leonarda da Vinci, takich jak “Autoritratto” i “Uomo della Bitta”. Według raportu gazety “El País” jest możliwe, że niektóre cząsteczki znajdują się na powierzchni dzieł sztuki od czasu ich powstania w okresie renesansu.
Grafika: Leonardo da Vinci, “Autoportret”, 1513.
Multidyscyplinarna grupa badawcza dokonała niedawno niezwykłego odkrycia. Dzięki zastosowaniu zaawansowanych technologii hiszpańscy naukowcy znaleźli ślady grzybów i bakterii na rysunkach mistrza Leonarda da Vinci. Autorzy badania rozpoznali również pozostałości wirusów i archeonów. Do wszystkich drobnoustrojów, nagromadzonych przez stulecia, dodaje się obecność ludzkiego DNA we wszystkich analizowanych pracach. Większość materiału pochodzi prawdopodobnie od osób, które zajmowały się renowacją dzieł począwszy od XV wieku. Chociaż badacze uważają to za mało prawdopodobne, nie wykluczają, że jakaś część tego materiału biologicznego znajduje się na papierze od czasu namalowania go przez włoskiego geniusza. Mimo tego, nowo odkryte materiały biologiczne mają do opowiedzenia niejedną historię.
Dzieła “Autoritratto” czy “Uomo della Bitta” należą do najbardziej cenionych we włoskim renesansie. Szkice wykonane czerwoną kredą na papierze blisko 500 lat temu są szczególnie delikatne, co znacznie komplikuje ich badanie. Obecnie prace badawcze nad szkicami prowadzi multidyscyplinarna grupa składająca się z konserwatorów, historyków, mikrobiologów, biologów molekularnych oraz bioinformatyków.
Guadalupe Piñar, mikrobiolog z Uniwersytetu Zasobów Naturalnych i Nauk Przyrodniczych w Wiedniu, w wywiadzie udzielonym hiszpańskiej gazecie “El País”, potwierdził, że rysunki „zawierają dużą ilość materiału genetycznego, nazywanego tzw. archiwum biologicznym. Odkrycie, jest tym bardziej ciekawe, bowiem do tej pory zawsze sądzono, że to grzyby dominują wśród grup drobnoustrojów, które kolonizują obiekty dziedzictwa kulturowego wykonane na papierze lub na podłożu papierowym”.
Tymczasem naukowcy odkryli na dziełach sztuki bakterie żyjące na ludzkiej skórze, ślady wirusa powiązanego z zapaleniem płuc oraz mikroorganizm żyjący w jelitach. Pełne analizy tych odkryć zostały opublikowane w czasopiśmie Frontiers in Microbiology, w którym stwierdzono, że „wyniki wykazały stosunkowo wysokie zanieczyszczenie ludzkim DNA i zaskakującą przewagę bakterii nad grzybami”.
Badacze twierdzą również, że odkrycie może pomóc w stworzeniu „katalogu” mikrobiomu dla dzieł sztuki, który znacznie usprawni wykrywanie falsyfikatów. Co ciekawe, każda z prac zawierała wystarczająco unikalny zbiór drobnoustrojów, który naukowcy mogli zidentyfikować ponownie. Mikrobiomy analizowanych rysunków da Vinci miały na tyle dużo wspólnych elementów kluczowych, aby w razie potrzeby pomóc naukowcom wykryć falsyfikat na podstawie różnic w ich składzie.
asz
Grafika: Leonardo da Vinci, “Autoportret” (fragment), 1513.
