Ubiegły rok wprowadził na rynek sztuki istotne zmiany w sposobie funkcjonowania. Wiele z nowych rozwiązań, zostało wdrożonych na dłuższy okres czasu. Głównym aspektem wprowadzonych innowacji jest przeniesienie wystaw oraz aukcji do świata wirtualnego. Tak duża zmiana przekłada się na działanie całego rynku.
Początkujący artyści są w kłopotliwej sytuacji. Wyszukiwanie mniej znanych twórców staje się coraz trudniejsze, przez brak fizycznego kontaktu ze sztuką i ogrom informacji dostępnych w sieci. Zarówno domy aukcyjne, jak i kolekcjonerzy są ostrożni w inwestycjach. Galerie zamknięte przez koronawirusa nie są w stanie prezentować tak wielu początkujących twórców jak kiedyś. Każda sfera w świecie sztuki została dotknięta pandemią, mimo to prognozy na rok 2021 są pozytywne.
JAK GLOBALNIE RADZĄ SOBIE GALERIE SZTUKI?
Rok 2020 charakteryzował się ogromnym spadkiem przychodów dla galerii, a badania przeprowadzone w połowie roku wykazały pesymistyczne nastroje i przewidywania. Większość badanych uważała, że sprzedaż w roku 2020 będzie niższa niż w 2019, co okazało się prawdą. Przewidywania na rok 2021 są bardziej optymistyczne. Prawie 60% ankietowanych oczekuje poprawy sprzedaży, 27% uważa, że transakcje utrzymają się na tym samym poziomie, a tylko 15% przewiduje spadek zysków.
Problemem na rynku światowym są utrzymujące się restrykcje. Prawdopodobnie dopiero w drugiej połowie roku 2021 będzie możliwy powrót na wystaw i targów w formie fizycznej. Jednak nie jest pewne, czy podróże będą tak samo proste jak poprzednio, co może sprawić, że targi staną się bardziej lokalne, a zainteresowanie regionalnymi artystami wzrośnie.
Mimo przeniesienia rynku do sfery wirtualnej i stosowania nowoczesnych rozwiązań, aby umożliwić odbiorcom jak najbardziej rzeczywiste doświadczenia, aż 75% kolekcjonerów wciąż wolało fizyczny kontakt ze sztuką. Jest to zrozumiałe, kiedy pomyślimy chociażby o wielkoformatowych pracach, które oglądane na ekranie komputera, nie oddziaływują w ten sam sposób. Kontakt ze sztuką na żywo, wyzwala w nabywcach rozmaite emocje, które działają na zasadzie bodźca skłaniającego ich do zakupu. Wystawy i targi są także miejscem spotkań, dlatego w obecnej sytuacji podtrzymywanie relacji ze stałymi klientami, staje się kluczowe.
Plusem przeniesienia rynku sztuki do wirtualnego świata jest większa liczba osób, która może zobaczyć dane dzieło oraz digitalizacja drukowanych katalogów, co zmniejsza ogólne koszta. Zaoszczędzić można także na wynajmie i wydatkach związanych z podróżowaniem. Istotną kwestią dla nabywców jest podanie ceny dzieł sztuki na stronie internetowej. Badania przeprowadzone przez Artsy wykazały, że skutkowało to aż sześciokrotnie większą szansą na sprzedaż, a 92% prac, o które pytali potencjalni kupcy, miało podaną cenę.
Trendy na rynku wiążą się także z Rozszerzoną (AR) i Wirtualną Rzeczywistością (VR). Obecny czas skłania do wprowadzania technologicznych rozwiązań, a nowe narzędzia umożliwią realistyczne doświadczenie sztuki. Stoimy w obliczu zmian, które wydają się teraz nieuniknione.
ARTYŚCI – JAKIE JEST ZAPOTRZEBOWANIE NA RYNKU?
Początkujący twórcy, którzy dopiero rozpoczynają karierę, mogą mieć spore problemy z dotarciem do nabywców. Dla kolekcjonera, który nie jest wyspecjalizowany w monitorowaniu i wyszukiwaniu nowości, odnajdywanie młodych artystów może być problematyczne. Wcześniej takie poszukiwania ułatwiały targi oraz wystawy. Obecnie mimo przeniesienia wielu obszarów do wirtualnej rzeczywistości, kupcy są mniej skłonni do ryzyka i wolą zostać przy sztuce, którą już znają. Innym czynnikiem jest mniejsza ilość wystaw.
Niewielkie galerie inwestują w mało znanych artystów, którzy po ustabilizowaniu się na rynku, często przechodzą do bardziej znanych instytucji. Oprócz sprzedaży uznanych dzieł, obecnie panuje trend, aby stwarzać możliwości nabycia sztuki w bardziej przystępnej cenie. Większe galerie inwestują w znane obrazy, a pozostałe zauważają popyt na mniej ugruntowane prace, co generuje zyski.
Problemem dla twórców, którzy niewłaściwie prowadzą działania online, może być brak zainteresowania ze strony kolekcjonerów. Kiedy myślimy o mniej znanej sztuce, odbiorcą mogą być też osoby, które dopiero zaczynają przygodę z kolekcjonowaniem. Dlatego tak ważna jest obecność w świecie wirtualnym. Nadchodzące lata tylko podkreślą siłę z jaką platformy online są w stanie promować młodych artystów.
Istotnym aspektem jest również płeć. Mimo tego, że z globalnych statystyk wynika, że większość absolwentów na akademiach sztuk pięknych to kobiety – stanowią one tylko 39% reprezentowanych przez galerie twórców. Co ciekawe, największy spadek w ubiegłym roku odnotowały instytucje, które miały mniejszy procent kobiecych prac w swoich zbiorach.
DOMY AUKCYJNE
Sotheby’s przy New Bond Street w Londynie
Sotheby’s i Christie’s osiągnęły rekordowe wyniki w 2020 roku, a sprzedaż online okazała się świetnym rozwiązaniem. Domy aukcyjne były zgodne w przewidywaniach na kolejne pięć lat. Aż 94% spodziewa się wzrostu zysków z handlu przez Internet. Mimo tego, kolekcjonerzy wolą fizyczny kontakt z dziełami, a aukcje nie przeniosą się całkowicie do wirtualnego świata. Obcowanie na żywo ze sztuką wyzwala emocje, jakich nie jest jeszcze w stanie zapewnić zamiennik w formie online. Możliwe, że po pandemii działania będą prowadzone hybrydowo, a aukcje będą odbywać się w mniejszym gronie czy w niespotykanych dotąd miejscach.
POLSKI RYNEK SZTUKI
Wojciech Fangor, M22
Jeśli chodzi o polski rynek sztuki, to w ubiegłym roku cieszył się on ogromnym zainteresowaniem. Rekord aukcyjny należał do Wojciecha Fangora i obrazu “M22”, który został sprzedany za 7,3 mln złotych oraz Tamary Łempickiej, która obecnie jest jedną z najdroższych artystek na świecie. “Portret Marjorie Ferry” w ubiegłym roku osiągnął kwotę 82 milionów złotych. Jest to rekord aukcyjny dla polskiego obrazu i najwyższa cena jaką do tej pory osiągnęła nasza rodzima sztuka.
oprac. Maria Majchrowska
Na podstawie: RAPORT UBS ART MARKET 2021, rynekisztuka.pl
szukaj wpisów które mogą Cię jeszcze zainteresować:
to cię powinno jeszcze zainteresować:
