Rynek pod lupą: Jan Dobkowski

Kolejne aukcje sztuki witają nas zaskakującymi rekordami – 17 czerwca 2021 roku warszawska DESA organizowała ciekawą koncepcyjnie aukcję Yellow and Gray prezentującą prace z różnych dziedzin, ale mających jedną wspólną cechę – tytułową kolorystykę. Na aukcji osiągnięto rekord sprzedaży za obraz Jana Dobkowskiego Gorące pnącze z 1973 roku – dyptyk mierzący łącznie 197 x 294 cm sprzedano za kwotę 160 tysięcy złotych i jest to w chwili obecnej najwyższa kwota uzyskana za dzieło tego artysty. Przy okazji tego wydarzenia przypominamy jego sylwetkę.

Jan Dobkowski, Karnawał, akryl na płótnie, 197 x 294 cm, 1973

Jan Dobkowski urodził się 8 czerwca 1942 w Łomży, w latach 1962 – 1968 studiował na warszawskiej ASP, gdzie w 1968 roku obronił dyplom w pracowni malarstwa prof. Jana Cybisa. W czasie studiów wraz z kolegą ze studiów Jerzym Zielińskim założył grupę Neo-Neo-Neo, która wystawiała obrazy do 1970 roku. Już z końcem studiów jego twórczość była doceniana wystawienniczo, co też zaowocowało sukcesami zagranicznymi – Muzeum Guggenheima zakupiło do swojej kolekcji obraz Podwójna dziewczyna z 1968 roku. Co ciekawe był to pierwszy czerwono – zielony obraz w twórczej pracy Dobkowskiego. W późniejszym czasie malarz skupił się na tej palecie i stworzył cały cykl charakterystycznych czerwono – zielonych obrazów, w których na zielonym tle wiły się liczne niedopowiedziane czerwone postaci. Prace te sprawiły, że artysta stał się bardzo rozpoznawalny, doceniany przez krytyków, a erotyczny charakter obrazów towarzyszy mu praktycznie przez całą twórczość. Artysta ma również na koncie liczne sukcesy w postaci wyróżnień i stypendiów, był stypendystą Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku, był laureatem nagród im. Norwida oraz im. Cybisa za całokształt twórczości. Od 1998 roku posiada również status honorowego obywatela miasta Łomży, a w 2012 roku został odznaczony srebrnym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. 

Jan Dobkowski, Eteryczna, olej na płótnie, 197 x 147 cm, 1972

Dobkowski oprócz malarstwa zajmuje się również rysunkiem, a także działaniami przestrzennymi. Liczne rysunki można nabyć na aukcjach sztuki w kwotach już od 1000 złotych w zależności od wybranej techniki. Nie da się jednak ukryć, że to malarstwo cieszy się największą popularnością zarówno wśród krytyków i entuzjastów, jak i kolekcjonerów – jego obrazy osiągają wysokie kwoty sprzedaży na praktycznie każdej aukcji. Na przestrzeni ostatnich lat można zauważyć jeszcze wyraźniej wzrost zainteresowania jego twórczością – warto w tym miejscu zwrócić uwagę na kilka aukcji porównując je z dzisiejszymi rekordami jakie osiągają jego prace. W 2016 roku uzyskiwano kwoty oscylujące w granicy 30 000 – 40 000 złotych, jednym z drożej w tamtym czasie sprzedanych obrazów był Niepotrzebny ukłon z 1973 roku będący przykładem czerwono – zielonego cyklu – sprzedany za 38 000 złotych. W tym samym roku za obraz Serce z 1969 roku również otrzymano wysoką kwotę 40 000 złotych. Trzeba również dodać, że większość prac artysty wykonywana jest na imponujących płótnach – malarz umiłował sobie format 197 cm i to właśnie na nim konsekwentnie wykonuje większość prac. Kolejny rok wykazał wzrost kwot za jakie sprzedawano kolejne prace – utrzymany w ożywionej kolorystyce Karnawał z 1973 roku został wylicytowany za kwotę 40 000 złotych, a kolejny z wcześniejszego cyklu obraz S już za 42 000 złotych. W 2018 roku obrazy malarza osiągały już kwoty w granicy 45 000 złotych, jak np. Ku sobie wylicytowany za 44 000 złotych. Kolejny rok 2019 przyniósł ze sobą dynamiczny wzrost cen jakie osiągano za prace Dobkowskiego, Rozkoszny chód sprzedany za 55 000 złotych, czy też kolejny Karnawał za 65 000 złotych pokazują znaczny wzrost zainteresowania kolekcjonerów jego twórczością. Ciekawym jest fakt, jak łatwo można zobrazować wzrost jego popularności dosłownie z roku na rok –  fakt, że w ostatnich latach zainteresowanie malarstwem wzrosło do ogromnych rozmiarów, które czas pandemii i związane z nim aukcje internetowe jeszcze zwiększyły, jednak niezwykłe jest to, jak wyraźnie można w tym przypadku zauważyć rosnące kwoty za niezmienne w charakterze i stylistyce obrazy Dobkowskiego. 

Jan Dobkowski, Uniwersum VII, akryl na płótnie, 197 x 441 cm, 2000

W roku 2020 za nieco bardziej aktualny bo wykonany w 2000 roku tryptyk Uniwersum VII uzyskano już imponującą kwotę 75 000 złotych, z kolei za utrzymany w klasycznej dla autora konwencji obraz Wielbiciel zarozumiałych dziewcząt z 1971 roku już 85 000 złotych. Rok 2020 przyniósł autorowi również pierwszy tak znaczy rekord, Eteryczna z 1972 roku została sprzedana za kwotę 110 000 złotych, co oznacza że w ciągu zaledwie trzech lat wartość obrazów malarza zwiększyła się dwukrotnie. 

Oczywiście na wymienionym rekordzie nie poprzestał, jak wspomniano we wstępie obecny rok i aukcja jeszcze z aktualnego miesiąca przyniosła ze sobą niesamowity sukces w postaci kolejnego imponującego rekordu sprzedaży – 160 000 złotych. Możemy zatem z ciekawością patrzeć w przyszłość i obserwować co ze sobą przyniosą kolejne lata w twórczości malarza. Istnieje prawdopodobieństwo, że już niedługo będziemy mieli szanse zweryfikować te teorie –  w najbliższym czasie będzie miało miejsce kilka ciekawych aukcji, na których prezentowane będą nie tylko charakterystyczne dla artysty wielkoformatowe płótna, ale również te mniejsze wykonane w nieco innej palecie i stylu. Warto zatem w najbliższym czasie obserwować sytuację rynkową, być może przyniesie ze sobą kolejne ekscytujące rekordy. 

Beata Tarnowska

Zdjęcie góra: Jan Dobkowski, Gorące pnącze, akryl na płótnie, 197 x 294 cm, 1973