Dzieło Rubensa sprzedane za ponad 14 mln

Na dzisiejszej aukcji Desa Unicum “Sztuka dawna. XIX wiek, modernizm, międzywojnie” sprzedano obraz Petera Paula Rubensa za 12 mln złotych (14,4 mln z opłatą aukcyjną). „Portret damy” stał się tym samym najdroższym dziełem sztuki sprzedanym w Polsce. Początkowa estymacja obrazu wynosiła 18-24 mln złotych, a więc wynik aukcji wypadł poniżej oczekiwań. 

„Portret damy” przedstawia młodą kobietę o ciemnych włosach i oczach w czarnej aksamitnej sukni. Do dziś nie ma pewności kogo dokładnie przedstawia obraz. Podejrzewa się, że może to być pierwsza żona Rubensa Isabella Brant, jedna z jej sióstr lub członkini rodziny Duarte. „Portret damy” nie był pokazywany publicznie od 57 lat, a ostatni raz został wystawiony w 1965 roku. Warszawską aukcję poprzedzała specjalna wystawa, na której można było zobaczyć dzieło Rubensa. Ze względu na to, że obraz został importowany spoza Unii Europejskiej jest objęty czasową odprawą celną – może być zatem wywieziony za granicę. 

Peter Paul Rubens, Portret Damy | Źródło: Desa Unicum

„Portret damy” ma bogatą historię – był częścią wielu uznanych kolekcji w Europie. Powstał prawdopodobnie około 1620-1625 w pracowni Rubensa w Antwerpii. Pierwszym właścicielem obrazu był sir Peter Lelyl – malarz i przyjaciel falamndzkiego artysty. Przez dwa stulecia “Portret damy” znajdował się w kolekcji książąt Buckingham i Chandos. Dopiero w 1848 roku został wystawiony na aukcji i trafił w ręce znanych marszandów i kolekcjonerów: Roberta Roe, Wynne’a Ellisa i Julesa Porgèsa. Od połowy XX wieku obraz był częścią paryskiej kolekcji rodziny egipskiego księcia Mohammeda Alego Ibrahima i księżniczki Hanzade. 

Paul Peter Rubens (1577-1640) – flamandzki artysta i jeden z najwybitniejszych przedstawicieli sztuki baroku. Rubens był znany jako stały bywalec europejskich salonów, a także utalentowany przedsiębiorca. Oprócz dzieł o tematyce religijnej i mitologicznej tworzył również portrety. Unikalny, indywidualny styl Rubensa wpłynął nie tylko na kształt malarstwa flamandzkiego, ale także XVIII-wieczną sztukę francuską oraz angielską. Do grona jego uczniów i współpracowników zaliczali się m.in. Jacob Jordaens, Jan Brueghel (młodszy) czy Jan Fyt.

Aktualnie szacuje się, że Rubens stworzył w sumie ponad 2 tys. obrazów i 4 tys. rysunków. Sporo kontrowersji budzi jednak autorstwo wielu prac. Część z nich powstawała przy udziale członków jego warsztatu (w tym również „Portret damy”). W 2010 roku poruszenie w świecie sztuki wywołało podważanie autentyczności „Portretu dowódcy” przez Sotheby’s. Praca została jednak sprzedana za 9 mln funtów przez inny prestiżowy dom aukcyjny – Christie’s, a autorstwo przypisano Rubensowi. Na rynku sztuki największe zainteresowanie i jednocześnie największe ceny osiągają prace, na których najwyraźniej widać styl i pędzel samego Rubensa. 

Choć „Portret damy” stał się najdroższym dziełem sztuki sprzedanym w Polsce, nie jest najdrożej sprzedaną pracą flamandzkiego mistrza. Rekord aukcyjny Rubensa padł w 2002 roku. Na aukcji Sotheby’s „Rzeź niewiniątek” została wylicytowana za 49,5 mln funtów. 

Na dzisiejszej aukcji oprócz “Portretu damy” znalazło się w sumie 71 obiektów, a wśród nich prace takich artystów jak Józef Brandt (“Przewóz rannych”), Józef Chełmoński (“Napad wilków”), Mela Muter (“Ucieczka do Egiptu”), Olga Boznańska (“Studium młodej dziewczyny w czerni”), Jacek Malczewski (“Jesienią. Portret podwójny”) czy Mojżesz Kisling (“Tamaris”).

M.T

Zdjęcie góra: aukcja Desa Unicum, źródło: materiały prasowe