Kronika współczesności. Recenzja albumu Kamy Zboralskiej „Kierunek sztuka”
28.09.2022
Aktualności, Na deser, Zainwestuj w sztukę
Dynamiczny rozwój polskiego rynku sztuki wymaga odnotowania. Rekordy sprzedażowe szybko się dezaktualizują, liczby rosną, szum informacyjny potrafi przytłoczyć, zwłaszcza osoby dopiero rozpoczynające swoją przygodę ze sztuką czy kolekcjonowaniem. Jednymi z projektów, które starają się tworzyć w obiektywny sposób zestawienia najlepszych rodzimych artystów są Kompas Sztuki oraz Kompas Młodej Sztuki (artyści do 35. roku życia). Każda edycja to mała kronika współczesności pisana z perspektywy galerii. Kto lepiej podsumuje ostatnie lata wspomnianych rankingów niż ich inicjatorka Kama Zboralska? Co oferuje czytelnikom jej najnowsza publikacja „Kierunek sztuka”?
Kompasy Sztuki
„Kierunek sztuka” to album-kronika, któremu towarzyszą nie tylko walory estetyczne, ale i poznawcze. Tym razem autorka bierze na warsztat oba Kompasy Sztuki i przybliża sylwetki artystów zajmujących czołowe pozycje w rankingach od początku powstania do 2020 roku. Warto nadmienić, iż nie jest to pierwsza publikacja Zboralskiej – w 2019 roku premierę miało „101 polskich artystów współczesnych. Wybitnych, uznanych, debiutujących” wydane (podobnie jak „Kierunek sztuka”) we współpracy z Artinfo.pl. Dziennikarka jest również autorką trzeciego tomu „Przewodnika po galeriach sztuki. Sztuka inwestowania w sztukę”, dziś pozycji trudno dostępnej na rynku.
Jednym z celów Kompasów Sztuki jest uczynienie rynku bardziej przejrzystym. W tworzeniu rankingów bierze udział ok 70 galerii prywatnych i publicznych tworząc własne, subiektywne listy. W zależności od zajmowanej pozycji wskazani artyści otrzymują określoną liczbę punktów, a o finalnym kształcie Kompasu decyduje ich ostateczna suma. Jak pisze sama Zboralska są to inicjatywy, które „[…] stanowią próbę ustystematyzowania wciąż jeszcze kształtującego się polskiego rynku sztuki”. Największą część publikacji autorka poświęca omówieniu twórczości artystów, którzy zajęli 3 pierwsze miejsca, w przypadku Kompasu Sztuki są to m.in. Magdalena Abakanowicz, Wojciech Fangor, Jerzy Nowosielski, Alina Szapocznikow, Roman Opałka a Młodej – Ewa Juszkiewcz, Łukasz Patelczyk, Karolina Jabłońska, Mariusz Tarkawian czy Agata Kus.
Subiektywnie o sztuce
Omówieniu tematu Kompasu Sztuki oraz Kompasu Młodej Sztuki, czyli inicjatywom, które stanowią próbę obiektywnego stworzenia rankingu rodzimych artystów wizualnych towarzyszą osobiste wybory autorki książki (w rozdziale „Miej oko na” wskazuje nazwiska konkretnych, polecanych przez siebie twórców) oraz wyznania jej rozmówców, specjalistów i ekspertów.
Część poświęcona wywiadom z rozmaitymi osobami związanymi ze światem sztuki i kolekcjonowaniem jest interesująca przede wszystkim ze względu na przekrojowy charakter tematyczny i dobór rozmówców. Wśród osób, z którymi wywiad przeprowadziła Kama Zboralska znaleźli się m.in. Beata Patelczyk Błasiak, która opowiadała o marketingowym potencjale projektu „Wielcy Małym”, Tomasz Chmal – autor książki „Kolekcja. Wystawa osobista”, czy Sylwia i Piotr Krupa dzielący się doświadczeniami związanymi z udostępnianiem prywatnych zbiorów w ramach galerii powstającej w samym centrum Wrocławia.
W tym momencie należałoby podkreślić, że każdy wywiad odsłania inny temperament, inne doświadczenia związane z obcowaniem ze sztuką rozmówcy Zboralskiej, a są to postacie – jak już wcześniej wspomniałam – choć blisko związane ze światem artystycznym, to jednak reprezentujące różne jego odsłony i fragmenty. Najciekawiej – w moim przekonaniu – wypada rozmowa z Karoliną Nowak-Sarbińską, która jest doradczynią sztuki (art advisor). Wiedza z zakresu historii sztuki w połączeniu ze znajomością mechanizmów rynkowych sprawia, że na prowokacyjne pytania autorki książki dotyczące recepcji dzieła sztuki i gustu Nowak-Sarbińska odpowiada w sposób przenikliwy. Warto wyróżnić przede wszystkim tematy związane z kategorią kiczu i kompetencjami odbiorczymi.
Album, przewodnik, kronika
Zbiór rozmów stanowi nie tyle zderzenie perspektyw, co spotkanie różnych spojrzeń na sztukę. Z poszczególnych dialogów wyrastają refleksje nad kondycją sztuki współczesnej, praktykami kolekcjonerskim, promocją artystów, rolą galerii, trendami rynkowymi, a nawet nowinkami technologicznymi i ich wpływem na kształtowanie rzeczywistości (nie zabrakło wątku o dyskusyjnym wciąż NFT). Każda rozmowa odkrywa kolejne warstwy nie tyle rynku, co całego świata sztuki, subtelnie wydobywając refleksy osobistych doświadczeń.
Wielką zaletą „Kierunek sztuka” jest nie tylko twarda oprawa, która pozwala na traktowanie publikacji jako dopracowanego pod względem wizualnym albumu, ale i sama zawartość. Zachowano doskonałe proporcje między słowem pisanym a fotografiami dzieł sztuki, które stanowią integralny element publikacji autorki. W końcu trudno byłoby pisać o sztuce… bez sztuki. Z jednej strony książkę Kamy Zboralskiej można traktować jako swoistą kronikę sztuki, tego czasu, z drugiej – skondensowany w treści przewodnik dla kolekcjonerów i inwestorów, nie tylko tych początkujących.
Marta Tychowska
szukaj wpisów które mogą Cię jeszcze zainteresować:
to cię powinno jeszcze zainteresować:
29.09.2022 / Aktualności, Na deser, Wystawy: Europa