Zaginiony „Kanał w Nowym Porcie” trafił do Muzeum Narodowego w Gdańsku

Do Muzeum Narodowego w Gdańsku trafiło zaginione podczas II wojny światowej dzieło Arthura Bendrata. O jego odnalezieniu oficjalnie poinformowano na konferencji prasowej. Nie wiadomo jednak co działo się z przekazanym do zbiorów muzeum “Kanałem w Nowym Porcie” po wojnie, w jaki sposób obraz przetrwał i kto był jego poprzednim właścicielem.

Niespodziewanie dzieło zostało oddane do muzeum przez miejscowego kolekcjonera sztuki Andrzeja Walasa, byłego rugbistę Lechii. Jak mówi mężczyzna, natrafienie na “Kanał w Nowym Porcie” było kwestią przypadku. Dowiedział się o człowieku, który chce sprzedać obraz Bendrata, a gdy go odnalazł, zorientował się, że na obrazie widnieją pieczęcie Stadtmuseum i że obraz może być kradziony. Według Walasa sprzedający był zaskoczony. Ustalił, że płótno należało do mężczyzny, który już nie żyje i poprosił kolekcjonera o przekazanie obrazu do muzeum, bez ujawniania kim był poprzedni właściciel (1).

“Na początku stycznia tego roku obraz został odnaleziony i przyniesiony do siedziby Muzeum Narodowego w Gdańsku przez osobę prywatną, pana Andrzeja Walasa, znanego miejscowego kolekcjonera dzieł sztuki. Wyraził on wolę bezwarunkowego przekazania dzieła do muzeum, a przeprowadzone oględziny potwierdziły jednoznacznie tożsamość obrazu z obiektem zarejestrowanym w bazie strat wojennych MKiDN – poinformował wiceminister Sellin” (2).

Arthur Bendrat (1872-1914) urodził się w Gdańsku. Był stypendystą gdańskiego Towarzystwa Pokoju. Chętnie pracował w plenerze, a jednym z jego ulubionych tematów w twórczości artystycznej były widoki miast, często reprodukowane w postaci pocztówek. “Kanał w Nowym Porcie” namalował u szczytu swojej twórczości.

Jeszcze do niedawna datowany na 1907 rok obraz uchodził za stratę wojenną. Przed II wojną światową w kolekcji Stadtmuseum, czyli Muzeum Miejskiego w Gdańsku, znajdowało się kilka dzieł Arthura Bendrata. Obraz „Kanał w Nowym Porcie” zakupiono po Wielkiej Wystawie w Berlinie w 1907 roku, a rok później trafił do zbiorów muzeum. Zaginął wraz z drugim płótnem, przedstawiającym obserwatorium astronomiczne w Gdańsku, w okresie II wojny światowej. W jaki sposób dzieło gdańskiego artysty przetrwało wojnę pozostaje tajemnicą. Jak stwierdził Andrzej Walas, ciekawostką jest także fakt, że Bendrat namalował łódkę z biało-czerwoną flagą płynącą przez kanał portowy.

A.W.

Źródła:
(1) https://gdansk.naszemiasto.pl/tajemnica-kanalu-w-nowym-porcie-odzyskane-dzielo-sztuki/ar/c13-9197125
(2) https://www.gov.pl/web/kultura/muzeum-narodowe-w-gdansku-panstwowa-instytucja-kultury-wzbogacona-o-odzyskana-strate-wojenna–obraz-kanal-w-nowym-porcie-arthura-bendrata

Zdj. góra: Andrzej Walas podczas uroczystej prezentacji zaginionego obrazu „Kanał w Nowym Porcie” Arthura Bendrata w Muzeum Narodowym w Gdańsku / PAP