Już 15 czerwca na aukcję trafi ,,Wieczór letni” Józefa Chełmońskiego. Obraz, który przez 133 lata uznawany był za zaginiony, odnalazł się w prywatnej kolekcji. Dzieło zaledwie niedawno wzbudziło zainteresowanie właścicieli, którzy przyzwyczajeni do obecności malowidła w rodzinnych zbiorach, nie zdawali sobie sprawy z jego wartości. Estymacja płótna wyniosła 3-5 mln złotych.
Rok 1890 – to właśnie wtedy w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych odbyła się wystawa Józefa Chełmońskiego, gdzie obraz ,,Wieczór letni” widziany był po raz ostatni. Dzieło powstało piętnaście lat wcześniej, w pracowni znajdującej się na poddaszu Hotelu Europejskiego w Warszawie, nazywanego „kuźnią realizmu”. To tam artysta wraz z Antonim Piotrowskim, Stanisławem Witkiewiczem i Adamem Chmielowskim dzielił przestrzeń twórczą.
„Pracownia była dużym pokojem, gołym i nieprzytulnym, ale za to z miękkim, północnym oświetleniem, bardzo korzystnym do malowania. W jednym rogu znajdowało się coś w rodzaju posłania z poduszkami, starannie nakryte kilimem i niedźwiedzią skórą. Posłanie ze stołem, dwoma krzesłami i szafą stanowiło całe urządzenie. I gdyby nie mnóstwo rysunków porozpinanych na ścianach, widok tego pustego, zimnego pokoju byłby po prostu nie do zniesienia. Obraz doprowadził mnie do przeświadczenia – i nie mogłam się co do tego mylić – że ci młodzi ludzie żyją w skrajnym ubóstwie”. – Helena Modrzejewska (1)
Ze względu na trudne warunki materialne, malarze wspierali się, a niedokończone czy nieudane płótna, były zamalowywane i używane ponownie. ,,Wieczór letni” powstawał na przedstawiającym zaprzęg dziele Antoniego Piotrowskiego, co wykazały zdjęcia rentgenowskie. Dzieło warte miliony trafi na aukcję Desa Unicum już 15 czerwca o godz. 19:00.
M.M.
Cytat: Desa Unicum, Chełmoński w Hotelu Europejskim. U wrót ,,kuźni realizmu”.
Zdj. góra: Józef Chełmoński, Wieczór letni, 1875, źródło: Desa Unicum