W ostatnich latach globalne rynki sztuki rozwijały się wyjątkowo dynamicznie. Szczególnym wzrostem charakteryzował się 2022 rok, kiedy to podwyższoną aktywność obserwowaliśmy zarówno w Polsce, jak i na świecie. Niemniej jednak obecne dane zdają się sugerować, że błyskawiczny rozwój ulega spowolnieniu. Jak prezentują się wyniki sprzedaży w pierwszej połowie 2023 roku na światowym rynku sztuki? Przyglądamy się raportom Artprice oraz Artnet.

Analizując dane za pierwsze pięć miesięcy bieżącego roku, możemy zauważyć istotne różnice. Jedną z najbardziej znaczących tendencji jest spadek wartości sprzedaży (w wysokości 22 procent) generowanych przez sztukę wartą ponad 10 mln dolarów, tj. z najwyższej półki cenowej. Czy zainteresowanie tego typu obiektami uległo zmianie? Jak podaje Artnet, sytuacja może wynikać z ograniczonej liczby najcenniejszych prac, których liczba zmniejszyła się.

Rynek brytyjski

Gustav Klimt, „Dama z wachlarzem”, fot. Sotheby’s

W porównaniu z pierwszą połową ubiegłego roku, obroty na brytyjskim rynku sztuki w 2023 roku, spadły o 35% – podaje portal Artprice. Czy powodem takiego stanu rzeczy była mniejsza dostępność dzieł? Jak wynika z analizowanych danych, katalogi aukcyjne oferowały podobną liczbę prac. Niższe obroty są zatem spowodowane mniejszą ilością transakcji na najwyższym poziomie cenowym. Mimo tegorocznego rekordu Gustava Klimta, którego ,,Dama z wachlarzem” przekroczyła próg 100 mln dolarów, to w pierwszej połowie 2022 roku aż cztery obrazy osiągnęły wartość wyższą niż 50 mln dolarów (m.in. dzieło ,,Imperium świateł” Rene Magritte’a sprzedane za ponad 79 mln dolarów).

Rynek amerykański

Warto zwrócić uwagę, że spadku doświadczyły także Stany Zjednoczone, będące jednym z najważniejszych graczy na arenie międzynarodowej. Wartość obrotów zmniejszyła się o 26% w porównaniu do analogicznego okresu w roku ubiegłym. Podobnie jak w przypadku innych rynków sztuki, także i tutaj zanotowano zmniejszoną ilość transakcji z najwyższej półki cenowej. W pierwszej połowie ubiegłego roku aż 6 dzieł przekroczyło kwotę 50 mln dolarów, w tym praca Andy’ego Warhola o wartości 195 mln dolarów czy wysokiej klasy obrazy z kolekcji Anne Bass.

Rynek francuski

Jak podaje Artprice, globalny spadek sprzedaży na najwyższym poziomie cenowym, nie pozostaje bez znaczenia także na francuskim rynku, który odnotował spadek obrotów w wysokości 39%. Oprócz tego, na decyzje zakupowe kolekcjonerów czy inwestorów wpływała inflacja i wojna w Ukrainie. Wspomniane czynniki doprowadziły m.in. do zmniejszonych wyników sprzedażowych Artcurial – wysokość wartości obrotów wiodącego (na francuskim rynku sztuki) domu aukcyjnego zmniejszyła się o 68%.

Wnioski

Po kilku latach światowy rynek sztuki zaczyna spowalniać, jednak analizując raporty z poszczególnych krajów należy mieć na uwadze, że największy wpływ na obserwowane zmiany ma zmniejszona wartość transakcji na najwyższym poziomie cenowym. Ilość tego typu prac jest bowiem ograniczona. Nie bez znaczenia pozostają także czynniki ekonomiczne i społeczne.

M.M.

Źródła:

The Artnet Intelligence Report, Mid-Year Review 2023
Raporty Artprice na temat amerykańskiego, brytyjskiego i francuskiego rynku sztuki