Graficzne ostrze satyry. Paweł Kuczyński

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Współczesne spojrzenie na sztuki plastyczne pod kątem ich hierarchizacji wydaje się, czymś archaicznym i zbędnym, gdyż poszczególne dziedziny plastyki tak dalece wyemancypowały się z wzajemnych zależności, że próba ich hierarchizowania ze względu na wartość wydaje się zabiegiem zupełnie niepotrzebnym. Z drugiej zaś strony panuje wciąż powszechne przekonanie, że wśród sztuk plastycznych niepodzielnie króluje malarstwo olejne, najbardziej klasyczne i szlachetnie, wymagające niebywałych zdolności warsztatowych, wiedzy, cierpliwości i czasu. Zaś mniej skomplikowane techniki plastyczne, takie jak rysunek, gwasz, akwarela, tempera czy akryl, stoją niżej w hierarchii sztuk, gdyż nie dają możliwości pełnego wyrażania się w sztuce. Jednak ta potoczna opinia ma niewiele wspólnego z prawdą.

Paweł Kuczyński, Gadren, fot. V.A. Gallery Poland

W sztukach plastycznych istnieje z powodzeniem samodzielny rysunek i wcale nie musi być on wstępem do prawdziwego malarstwa, tak jak akwarela nie musi być wyłącznie szkicem do obrazu olejnego. Podobnie krzywdzące jest przekonanie co do rysunku satyrycznego, który ciągle jeszcze uważany jest za formę graficznego komentarza zamieszczanego w prasie, zaś ich twórcy uważani są za rysowników żartów lub karykaturzystów zatrudnionych w gazecie. 

To umniejszanie wartości ilustracji na tle typowego malarstwa jest wysoce krzywdzące, bo obserwując współczesne ilustracje polskich karykaturzystów widać wyraźnie, że niektórzy z nich potrafili wykształcić swój własny i niepowtarzalny styl, pokazując tym samym, że ilustracja jest autonomiczną i samodzielną dziedziną sztuk plastycznych, która nie pełni roli graficznego komentarza do bieżącej polityki czy serwisów informacyjnych. Stanowi ona wyjątkową jakość w sztukach plastycznych, gdzie w skrótowej formie graficznej zawarta jest określona treść.

Paweł Kuczyński, Wirtuoz, fot. V.A. Gallery Poland

Wśród polskich rysowników na wyjątkową uwagę zasługuje Paweł Kuczyński, artysta grafik urodzony w Szczecinie. Jego dorobek twórczy budzi podziw, nic dziwnego, że Paweł Kuczyński jest wśród współczesnych artystów polskich najczęściej nagradzanym, jego prace były wielokrotnie nagradzane nie tylko w Polsce, ale także za granicą (zebrał rekordową liczbę prawie 200 nagród i wyróżnień). Jedna z ostatnich prac Pawła Kuczyńskiego „Domek z kart” otrzymała główną nagrodę w 39 edycji prestiżowego konkursu Aydın Doğan International Cartoons Competition, Turcji 2023. Konkurs ten jest określany mianem Oscar of Cartoons, tym samym artysta jest jednym z najwybitniejszych karykaturzystów na świecie. Jego rysunki pełnią funkcję satyrycznych opowieści rysunkowych, które nie są graficznym dodatkiem prasowym, ale samodzielną formą rysunku.

Paweł Kuczyński, Hater, fot. V.A. Gallery Poland

Prace Pawła Kuczyńskiego wyzwoliły rysunek satyryczny od drukowanej prasy, która przecież rysunkową satyrę stworzyła. Jego prace, wykonane w starannej technice rysunkowej, stanowią samodzielną formę graficzną, tym samym prowokują do interpretacji, wywołują określone emocje. Co ciekawe, styl Pawła Kuczyńskiego nie charakteryzuje się komicznym wyolbrzymieniem, a ukazuje raczej krytyczną postawę autora wobec rzeczywistości, wyjątkowo wrażliwą i przenikliwą, gdyż Kuczyński jest przede wszystkim bacznym obserwatorem. Tę formę sztuki graficznej można nazwać sztuką umiaru, bo w rysunkowej formie zawarty jest komentarz, namysł, interpretacja bez użycia tekstu. Rysunki autorstwa Kuczyńskiego są więc iskrą, zaproszeniem do interpretacji, namysłu.

Paweł Kuczyński, Domek z kart, fot. V.A. Gallery Poland

Ponadto styl twórczości Kuczyńskiego charakteryzuje się uniwersalnym przesłaniem, wykraczającym poza lokalne zagadnienia. Jego pracę operujące  językiem obrazów są zrozumiałe na całym świecie. Tym samym prace autorstwa Pawła Kuczyńskiego można nazwać rysunkami intelektualnymi, które nie zamykają się wyłącznie w prześmiewczej formie satyry, ale są cennym komentarzem pełniącym formę lustra, w którym odbija się rzeczywistość. Warto też zwrócić uwagę, że każda z ilustracji jest wyjątkowo misternie i starannie wykonana, z dbałością o zasady kompozycji, w której stosowana jest głęboko przemyślana chromatyka barw. Jego prace łączące akwarelę z techniką rysunku kredkami są samodzielnymi dziełami sztuki, które przeszły daleką drogę z gazet do galerii sztuki i z powodzeniem mogą konkurować z wybitnymi dziełami sztuki. Ich wyjątkowość, oryginalność spojrzenia artystycznego, mistrzostwo wykonania jak w zwierciadle odbija rzeczywistość. Tym samym prace te z powodzeniem zajmują miejsce nie tylko w instytucjach sztuki, ale są też pożądane w kolekcjach prywatnych.

prof. Roman Konik

fot. góra: Paweł Kuczyński, Les-Chasseurs Myśliwi, fot. V.A. Gallery Poland

Mecenasem publikacji jest: