13 marca rozpoczęła się pierwsza edycja maltabiennale.art 2024. To zupełnie nowe wydarzenie na kulturalnej mapie świata. Na biennale, które potrwa jeszcze do 31 maja, można podziwiać dzieła aż 80 artystów i artystek z 23 krajów. Najnowszy przegląd sztuki współczesnej to przedsięwzięcie, na które zdecydowanie warto zwrócić uwagę w przyszłości. W pierwszej edycji Biennale na Malcie wzięło udział wiele ciekawych polskich artystów i artystek. 

WYJĄTKOWA PIERWSZA EDYCJA

Pierwsza edycja maltabiennnale.art 2024 ma na celu zbadanie zagadnienia Morza Śródziemnego, również z perspektywy wyspiarskiej. W końcu morska tradycja związana z Morzem Śródziemnym jest istotną częścią tożsamości samej Malty. Duża część biennale odbywa się w historycznych miejscach, co było możliwe dzięki wsparciu UNESCO oraz Heritage Malta. Pawilony Narodowe, jak i Pawilon Centralny to jedne z najważniejszych zabytków na wyspie. 

Grand Masters Palace, fot. Heritage Malta, źródło: materiały prasowe

Eksplorować sztukę możemy między innymi w pałacach w portowym mieście Birgu, świątyniach Ħaġar Qim czy cytadeli w Gozo. W tych miejscach tak istotnych dla maltańskiej kultury i śródziemnomorskiej cywilizacji, artyści i artystki z różnych krajów będą prezentować swoje realizacje. Jak czytamy w tekście kuratorskim Sofii Baldi Pigh „żadne środowisko miejskie, a tym bardziej skarb kultury przesiąknięty historią, nigdy nie jest neutralne i ciche. Jeśli myśl psychogeograficzna uczy nas o ciągłym wpływie krajobrazu na naszą psychikę, to współcześni artyści, wystawiający swoje prace w tych miejscach, muszą odbudować intymną relację z tymi lokalizacjami”.

POLSKI PAWILON NA MALTABIENNALE.ART 2024

Wśród pawilonów innych krajów, takich jak Ukraina, Hiszpania, Chiny, Włochy czy Francja i Niemcy, swoje miejsce znalazł także pawilon polski. Pawilon polski mieści się w pięknej, zabytkowej Villi Portelli. W polskiej prezentacji prym wiedzie Nowa Ekspresja. Na wystawie, kuratorowanej przez Krzysztofa Stanisławskiego, zobaczymy dzieła Ryszarda Grzyba, Zdzisława Nitki, Krzysztofa Skarbka, Zbigniewa Macieja Dowgiałło i Piotra Dumały. Artyści spod znaku Nowej ekspresji zaprezentowali intrygujące, bezkompromisowe i ekspresyjne prace. Twórcy zostali zachęceni także do refleksji nad historią biblijną św. Jana Chrzciciela i jego śmierci, która jest jednym z kluczowych archetypów w sztuce i kulturze europejskiej. Motyw jest także istotny dla historii Malty, ponieważ łączy się z obrazem „Ścięcie św. Jana Chrzciciela” pędzla Caravaggia, który znajduje się w konkatedrze św. Jana w Valletcie. Dochodzi tutaj zatem do pewnej dekonstrukcji motywu św. Jana Chrzciciela i Salome, za pomocą sztuki polskich, współczesnych artystów.

Fort St.Elmo, Valletta, fot. Heritage Malta, źródło: materiały prasowe

Other Geographies, Other Stories.  OmenaArt Foundation

Poza pawilonem polskim polską sztukę będzie reprezentować pawilon tematyczny „Other Geographies, Other Stories”, który prezentuje dzieła artystek należących do kolekcji  OmenaArt Foundation. Wystawiono prace Lii Dostlievy, Barbary Falender, Izy Jagiełło, Idy Karkoszki oraz Aleksandry Karpowicz. Kuratorką wystawy jest Natalia Bradbury.  

Artystki z wystawy „Inne Geografie, Inne Historie” reprezentują różne środowiska, pokolenia i kraje, łączy je jednak wspólny polski mianownik. Przemiany, migracje i brak zdefiniowanego „domu” inspirują je do poszukiwania swojej tożsamości, narodowości i cielesności, eksplorując granice związane z byciem kobietą i artystką. Prace Jagiełło, Dostlievy, Karpowicz, Karkoszki i Falender ukazują abstrakcyjne limity nakreślone przez patriarchat, historyczną traumę, rewoltę społeczną i własne ciało. Narracja wystawy idealnie wpisuje się w charakter wyspy — miejsca, które przez tysiące lat było splotem różnych geografii i historii — tłumaczy kuratorka wystawy.

Zaproszone do wystawy artystki eksplorują przede wszystkim temat migracji, transformacji, przemian i konsekwencji burzliwych zmian, z którymi mierzy się współczesny człowiek. Każda z artystek prezentuje indywidualne podejście do sztuki i przyjętych zagadnień. 

Wioletta Kulewska Akyel na Biennale Sztuki Współczesnej na Malcie

W jednym z pawilonów wystawia swoją instalację także niezależna, polska artystka Wioletta Kulewska Akyel. Jej najnowsza instalacja malarska obejmuje wielkoformatowe obrazy na płótnie, zaprezentowane w formie namiotu. Namiot „Grotta” złożony jest z bawełnianych tkanin, na które naniesiono bezpośrednio pigmenty i gwasz. Instalacja łączy w sobie szereg elementów – stylizowaną figurację, ręcznie malowane teksty i wzory. Instalacja zawiera wiele elementów formalnych, kulturowych i osobistych, takich jak postacie kobiet, abstrakcyjne kobiece kształty, motywy płodności i regeneracji. Stworzenie namiotu na maltabiennale.art 2024 jest w pewnym sensie budowaniem nowej świątyni nadziei i różnorodności.

Natalia Gaj