Sztuka kobiet na rynku sztuki. Raport Artsy 2024
03.04.2024
Aktualności, Analiza rynku sztuki, Ciekawostki
Kiedy Artsy w 2023 roku zadebiutowało z raportem The Women Artists Market Report 2023, skoncentrowanym wokół wyników aukcyjnych, okazało się, że zaledwie 9% prac na rynku aukcyjnym w 2022 roku stanowiły dzieła stworzone przez kobiety. Z badań wynika jednak, że sytuacja wygląda zupełnie inaczej wśród artystek w innej grupie wiekowej. Spośród artystek i artystów urodzonych po 1975 roku, dzieła kobiet na aukcjach w 2022 roku stanowiły aż 44% całej sprzedaży. Jakie wyniki na globalnym rynku sztuki osiągała sztuka kobiet w 2023 roku?
Dzieła sztuki stworzone przez kobiety sprzedane w 2023 roku
Udział dzieł sztuki stworzonych przez artystki na międzynarodowym rynku sztuki w 2023 roku był podobny w stosunku do roku 2022. Wśród 50 najdroższych prac (stworzonych przez twórców i twórczynie urodzonych po roku 1975) wystawionych na aukcjach w 2023 roku, 42% było autorstwa kobiet. W przypadku dzieł zrealizowanych przez osoby urodzone po 1985 roku, realizacje artystek stanowiły aż 63% najdroższych dzieł sprzedanych na aukcji.
W 2023 roku, biorąc pod uwagę wszystkie działania komercyjne Artsy, tylko 25% sprzedanych dzieł zostało stworzonych przez kobiety. W przypadku twórców i twórczyń urodzonych po 1975 roku odsetek sztuki kobiet wzrósł do 35%. Z kolei artystki urodzone po 1997 roku (pokolenie Z). Wyciągając wnioski z powyższych danych, nietrudno zauważyć, iż w przypadku sztuki młodszych artystów i artystek, zainteresowanie sztuką jest bardziej zrównoważone ze względu na płeć. Natomiast w sztuce starszych pokoleń, artystów i artystek uznawanych za klasyków współczesności, wciąż dominuje zainteresowanie sztuką mężczyzn.
Klasyczki współczesności
Na rynku sztuki w 2023 roku prym wiodły Tracey Emin, Etel Adnan i Helen Frankenthaler. Wartość dzieł tych artystek stale rośnie. Helen Frankenthaler była przedstawicielką tzw. drugiej fali amerykańskiego ekspresjonizmu abstrakcyjnego. Jej charakterystyczne, eksperymentalne malarstwo abstrakcyjne charakteryzuje się pewną lekkością i finezją, to za to kolekcjonerzy z całego świata uwielbiają sztukę tej artystki. Powodzeniem cieszyła się także sztuka Etel Adnan, która tworzyła minimalistyczne, lecz pełne kolorów kompozycje na granicy abstrakcji i pejzażu. Tracey Emin to jedyna, wciąż żyjąca artysta w tym zestawieniu. Emin jest bezsprzecznie jedną z najważniejszych i najciekawszych artystek współczesnych. Zajmuje się malarstwem, fotografią, rzeźbą, wideo, znana jest także ze swoich instalacji, szczególnie stworzonych z neonów.
Wschodzące gwiazdy
W swoim zestawieniu Artsy postawiło jednak przede wszystkim na wschodzące nazwiska, których średni rok urodzenia to 1982. Zaprezentowano również artystki uznane, niektóre nieżyjące — wśród nich między innymi Pacita Abda, której wystawa retrospektywna podróżuje właśnie po całych Stanach Zjednoczonych i zostanie zaprezentowana w MoMA, a także Alice Baber, przedstawicielka ekspresjonizmu abstrakcyjnego. Wśród najbardziej rozpoznawalnych, żyjących artystek, które Artsy umieściło na swojej liście, znajduje się Rita Ackermann, która prężnie rozwija swoją międzynarodową karierę reprezetnowana przez jedną z najbardziej wpływowych galerii sztuki na świecie — Hauser & Wirth. Jeśli chodzi o rodzaj sztuki reprezentowany przez 20 artystek, aż 11 artystek z listy zajmuje się malarstwem figuratywnym, 5 twórczyń realizuje się w pracach abstrakcyjnych.
Gen Z na rynku sztuki w 2023 roku
Artsy przyjrzało się także wynikom artystek z Pokolenia Z, średni rok urodzenia artystek zaprezentowanych w rankingu to rok 1998. Podobnie jak w innych grupach wiekowych, wśród artystek urodzonych na przełomie wieków dominuje malarstwo figuratywne. W tej grupie wiekowej jest także największa reprezentacja artystek pochodzących z Afryki. Należą do nich kongijska artystka Cinthia Sifa Mulanga, która jest znana ze swoich obrazów przedstawiających kobiety, podczas codziennych czynności, pochodzące z RPA Zandile Tshabalala i Muofhe Manavhela, a także Araba Opoku — twórczyni pochodząca z Ghany.
Abakanowicz, Mitchell czy O’Keefe?
Spośród wszystkich grup wiekowych omówionych w raporcie, najdroższymi i najbardziej pożądanymi przez kolekcjonerów dziełami sztuki, są te autorstwa artystek nieżyjących, urodzonych pod koniec XIX i na początku XX wieku. W rankingu nie zabrakło Louise Bourgeois, Joan Mitchell, Georgii O’Keeffe, Leonory Carrington, Almy Thomas czy Agnes Martin. Ich dzieła osiągają nie tylko wysokie wyniki na aukcjach, ale są chętnie wystawiane w największych muzeach na świecie, a nawet należą do ich kolekcji. Artsy ponownie w swoim raporcie skupia się na mniej znanych, acz cenionych artystach w tej grupie wiekowej. Dzieła artystek takich jak Leonor Fini, Ruth Asawa czy Elaine de Kooning warto wypatrywać na aukcjach i śledzić wyniki sprzedaży. Artsy wyróżnia także sztukę Magdaleny Abakanowicz, zwracając uwagę na ostatnie wystawy (np. w Tate Modern).
Źródło: Raport Artsy ,,The Women Artists Market Report 2024”
N.G