
Wiedeń jest jedną z najchętniej i najczęściej odwiedzanych europejskich stolic. Miasto słynie z niezwykle bogatej historii, kultury, a także muzyki klasycznej i literatury. Stolica Austrii zachwyca różnorodną architekturą — od tej klasycznej, po współczesną. Wśród intrygujących, nietuzinkowych budynków kryją się prawdziwe świątynie sztuki. Wiedeńskie muzea i galerie sztuki to skarbce światowego dziedzictwa. Znajdziemy w nich arcydzieła sztuki współczesnej i dawnej, przykłady dzieł lokalnych i światowych. Wiedeń jest częstym punktem weekendowych wyjazdów, szczególnie w wakacje. Na jakie muzea i galerie sztuki warto zwrócić uwagę, kiedy planujemy wycieczkę do tego miasta?
ALBERTINA MUSEUM I ALBERTINA MODERN
Podczas pobytu w Wiedniu nie można pominąć odwiedzin w Albertina Museum i oddziale ze sztuką współczesną — Albertina Modern. Oba budynki oddalone są od siebie 10 minut pieszo. Albertina może pochwalić się dziełami wielkich artystów i artystek. Widz poprzez zaznajomienie się ze zbiorami poznaje chronologię ruchów i nurtów w sztuce — od impresjonizmu, przez kubizm, surrealizm, fowizm, kończąc na abstrakcjonizmie i sztuce pop-art. Na wystawie stałej zobaczymy prace artystów, takich jak: Egon Schiele, Joan Miró, Pablo Picasso, Gustav Klimt czy Gerhard Richter. Ponadto zbiory składają się z ponad 50 tysięcy rysunków i grafik oraz ponad 1,5 mln rycin! Wśród nich aż 43 rysunki Rafaela, 150 prac Egona Schielego oraz 145 rysunki Albrechta Dürera, co czyni z nich największą kolekcję na świecie.

© The Albertina Museum, Vienna, fot. Harald Eisenberger | źródło: materiały prasowe
Z kolei Albertina Modern to muzeum, które prezentuje tylko sztukę nowoczesną oraz współczesną i skupia się na międzynarodowych i lokalnych artystach i artystkach. Kolekcja instytucji liczy obecnie ponad 60 tysięcy obiektów, dzięki czemu Albertina Modern jest jednym z największych muzeów sztuki nowoczesnej i współczesnej na świecie. W ich zbiorach odnajdziemy prace Damiena Hirsta, Hermanna Nitscha, Marii Lassnig, Valie Export, Andy’ego Warhola, Roya Lichtensteina czy Anselma Kiefera.

Albertina Moder, fot. Rupert Steiner | źródło: materiały prasowe
Muzeum Historii Sztuki
Spragnionym bardziej klasycznej, kanonicznej sztuki, proponujemy zwiedzanie Muzeum Historii Sztuki (Kunsthistorisches Museum). Ta instytucja jest jednym z najważniejszych muzeów w Europie, a nawet na świecie. Jej bogate zbiory obejmują dzieła od starożytności do czasów nowożytnych.
W muzeum zobaczymy kolekcję egipską i bliskowschodnią, w której skład wchodzi ponad 17 tysięcy eksponatów z okresu niemal czterech tysięcy lat (od ok. 3500 roku p.n.e.). Kolekcję podzielono na cztery duże obszary: kult pogrzebowy, historia kultury, rzeźba i płaskorzeźba oraz rozwój pisma. Z kolei w salach poświęconych sztuce Starożytnej Grecji i Rzymu prezentowanych jest blisko 2,5 tysiąca obiektów. Jeszcze kilka wieków wstecz pozyskano wiele obiektów, które do dziś możemy oglądać w wiedeńskim Muzeum Historii Sztuki. Instytucja może pochwalić się również, między innymi kolekcjami: około 600 tys. monet (pochodzących z trzech tysiącleci), historycznych instrumentów muzycznych i zbrojownią rycerską.

Kunsthistorisches Museum Vienna © KHM Museumsverband | źródło: materiały prasowe
Najciekawszą częścią muzeum jest dla nas Galeria Obrazów, gdzie można napawać się pięknem dzieł rodem z podręczników do historii sztuki. Główną część kolekcji stanowią obrazy pochodzące z XVI i XVII wieku. Na wystawie zobaczymy między innymi XVI-wieczne malarstwo weneckie (Tycjan, Veronese, Tintoretto), malarstwo flamandzkie XVII wieku (Peter Paul Rubens, Sir Anthony Van Dyck), wczesne malarstwo niderlandzkie (Jan van Eyck, Rogier van der Weyden) oraz malarstwo niemieckiego renesansu (Albrecht Dürer, Lucas Cranach). Niezwykle istotnymi elementami kolekcji są zbiory obrazów Pietera Bruegla Vermeera, Rembrandta, Rafaela, Caravaggia i Velázqueza.
- Widok wystawy © KHM – Museumsverband, fot. Daniel Auer | źródło: materiały prasowe
- Bruegel Gallery (Gallery X) Kunsthistorisches Museums Vienna © KHM -Museumsverband | źródło: materiały prasowe
LEOPOLD MUSEUM
Jeśli chcesz skupić się na historii sztuki austriackiej, wybierz Leopold Museum. Muzeum mieści jedną z najważniejszych na świecie kolekcji sztuki austriackiej od drugiej połowy XIX wieku do początków wieku XX. Muzeum powstało w 2001 roku, z prywatnej kolekcji Rudolfa i Elisabeth Leopold, którzy gromadzili dzieła przez ponad pół wieku. Od czasu przeniesienia kolekcji do muzeum zbiory są stale powiększane i uzupełniane. Instytucję wyróżnia imponująca kolekcja dwóch emblematycznych, wiedeńskich artystów — Egona Schiele i Gustava Klimta. Leopold Museum mieści największą i najważniejszą kolekcję Schielego na świecie, a w niej: 43 obrazy, ponad 200 akwareli oraz rysunki, grafiki i liczne pisma oraz teksty. Część sal wystawienniczych przeznaczonych jest na kolekcje dizajnu, dzieł pochodzących z początku XX wieku i związanych z Wiedniem. Miasto około 1900 roku stało się źródłem nowoczesności, nie tylko w obszarze sztuk wizualnych, ale i literatury, tańca, architektury, muzyki czy filozofii.
- Leopold Museum | | źródło: materiały prasowe Leopold Museum, Wiedeń
- Egon Schiele, Autoportret w pasiastej koszuli, węgiel i gwasz na papierze, 44,3 × 30,5 cm | | źródło: materiały prasowe Leopold Museum, Wiedeń
- Rudolf Leopold | Gustav Klimt, Śmierć i życie, 1910/15, olej na płótnie, 180,5×200,5 cm | źródło: materiały prasowe Leopold Museum, Wiedeń
MAK — Muzeum Sztuki Stosowanej
W Wiedniu znajduje się również drugie najstarsze muzeum sztuki stosowanej na świecie. Instytucja została założona w 1863 roku jako Muzeum Sztuki i Przemysłu. Obecnie muzeum gromadzi niezwykłe przykłady sztuki użytkowej od czasów średniowiecznych do współczesnych. Wystawa stała jest podzielona na kilka obszarów, w tym: „Wiedeń 1900”, „Azja”, „Laboratorium Projektowe MAK”, „Renesans, barok, rokoko”, „Historyzm i secesja”, „Biedermeier”, „Barok, rokoko, klasycyzm” oraz „Archiwum Helmuta Langa”. Kolekcja muzeum to także aż 25 tys. eksponatów z Chin, Japonii, Korei i Wietnamu datowanych od okresu neolitu do czasów współczesnych. Reprezentują one szeroki wachlarz wyrobów artystycznych i rzemieślniczych z Azji, a jednocześnie dają wgląd w wielowiekowe wzajemne relacje między Azją i Europą. Ponadto kolekcja obejmuje również 1500 obiektów z obszaru sztuki współczesnej. W kolekcji jest obecnie ponad milion obiektów, z czego ponad 300 tys. jest równocześnie eksponowanych online.
- MAK, © Hertha Hurnaus/MAK, 2023 | źródło: materiały prasowe
- Widok wystawy WILLIAM FORSYTHE: Choreographic Objects, Exhibition View, 2024 Lower MAK Exhibition Hall © kunst-dokumentation.com/MAK | źródło: materiały prasowe
- Widok wystawy ICONIC AUBÖCK: A Workshop Shapes Austria’s Concept of Design Central Room MAK Design Lab © MAK/Christian Mendez | źródło: materiały prasowe
MUMOK (Museum moderner Kunst Stiftung Ludwig Wien)
Mumok, to kolejny przykład wiedeńskiej instytucji, która gromadzi dzieła sztuki współczesnej i nowoczesnej. Ich misja jest dwojaka — z jednej strony muzeum eksponuje dzieła nowoczesnych klasyków i klasyczek, z drugiej zaś prezentuje i organizuje wystawy skupione wokół wschodzących osób artystycznych lub wcześniej nieodkrytych. To dobra praktyka, ponieważ w ten sposób przeszłość i teraźniejszość są ze sobą łączone. Instytucja posiada ponad 10 tysięcy dzieł, prawie 1600 artystów i artystek z różnych obszarów sztuki XX i XXI wieku. W muzeum zapoznamy się z przykładami klasycznego modernizmu, I połowy XX wieku, w tym z dziełami z nurtu ekspresjonizmu, konstruktywizmu, dadaizmu, surrealizmu, a nawet spod znaku Bauhausu. Należy spodziewać się prac autorstwa: Oskara Kokoschki, Ernsta Kirchnera, Giacomo Balli, Maxa Ernsta, René Magritte’a czy Johannesa Ittena.
- Widok wystawy Mapping the 60s. Art Histories from the mumok Collections, dzieła: Jann Haworth, Snake Lady, 1969–1971 /Sine Hansen, Beglühte Sicherheit / Illuminated Safety, 1965 / Sine Hansen, Großer Steinbeißer / Large Spined Loach, 1966 Sine Hansen, On Top, 1967/ Sine Hansen, Good Morning, 1970 | fot. Klaus Pichler / mumok | źródło: materiały prasowe
- Jongsuk Yoon Kumgangsan, 2024, gwasz na ścianie, 300 × 1440 cm, fot. Klaus Pichler / mumok | dzięki uprzejmości artystki i Galerie nächst St. Stephan Rosemarie Schwarzwälder w Wiedniu
- Widok wystawy Avant-Garde and Liberation. Contemporary Art and Decolonial Modernism/ Atul Dodiya, Mahatma Gandhi entering G D Birla’s Packard, 2016 – 2018/ Vivan Sundaram, Mill Re-Call, 2015/ Fahamu Pecou, gun Dance 04, 2016/ Zoe Leonard, Tipping Point, 2016/ Fahamu Pecou , Corps Perdu, l’ȃme se Retrouve, 2012, fot. Georg Petermichl / mumok | źródło: materiały prasowe
Mumok zgromadziło także niemałą kolekcję prac współczesnych, szczególnie sztuki krytycznej i społecznie zaangażowanej, zarówno rodzimych artystów i artystek, jak i przedstawicieli sztuki światowej. Należy zwrócić uwagę, iż Mumok posiada największą na świecie, unikalną kolekcję obiektów związanych z akcjonizmem wiedeńskim. Gromadzi nie tylko znaczące dzieła wiedeńskich akcjonistów (Güntera Brusa, Otto Mühla, Hermanna Nitscha i Rudolfa Schwarzkoglera), ale i współczesne materiały dokumentalne oraz liczne nagrania, notatniki, zdjęcia akcji, szkice i korespondencję.
HEIDI HORTEN COLLECTION
Heidi Horten Collection to kolejne wiedeńskie muzeum, powstałe z inicjatywy prywatnej kolekcjonerki. Heidi Goëss-Horten przez ostatnie dekady zgromadziła imponującą kolekcję liczącą kilkaset obrazów, rzeźb i grafik, która oferuje głęboki przegląd rozwoju sztuki XX i XXI wieku. Kolekcja zbiera zatem w jednym miejscu najwybitniejszych przedstawicieli historii sztuki, obejmujących okres od około 1900 roku, aż do klasycznego modernizmu i sztuki współczesnej. Już na wczesnym etapie kompletowania kolekcji znalazły się w niej dzieła Damiena Hirsta, Niki de Saint Phalle czy Gerharda Richtera. Następnie zbiory zasiliły dzieła niemieckich ekspresjonistów oraz prace Marca Chagalla i Pabla Picassa. Obecnie w muzeum możemy podziwiać dzieła artystów takich jak: Pierre-Auguste Renoir, Joan Miró, Pablo Picasso, Henri Matisse, Paul Klee, René Magritte, Fernand Léger, Niki de Saint Phalle, Egon Schiele, Lucio Fontana, Jean Dubuffet, Lucian Freud, Francis Bacon, Yves Klein czy Georg Baselitz.
- Francis Bacon, Study for Portrait of Henrietta Moraes, 1964 198,1 x 147,3 cm, dzięki uprzejmości Heidi Horten Collection © Bildrecht, Wien, 2017
- Andy Warhol, Four-Foot Flowers, 1964 122,2 x 122,2 cm| dzięki uprzejmości Heidi Horten Collection © The Andy Warhol Foundation for the Visual Arts, Inc. / Licensed by Bildrecht, Wien, 2017
- Marc Chagall, Les Amoureux, 1916, 70 x 50 cm, dzięki uprzejmości Heidi Horten Collection
N.G
fot. góra: Leopold Museum © Leopold Museum, Vienna | fot. Julia Spicker