Z wyrazami współczucia, czyli sztuka Igora Dobrowolskiego w Wallspace Gallery

Sztuka to nie tylko doznania estetyczne. We współczesnym świecie osoby artystyczne coraz chętniej i częściej podejmują tematy trudne i niewygodne. Społecznie i politycznie zaangażowana sztuka to wyróżnik naszych czasów. Dla wielu artystów ich sztuka jest obecnie nośnikiem aktualnych wydarzeń i problemów współczesnego świata. Twórcy i twórczynie nie pozostają obojętni na konflikty zbrojne i polityczne, nierówność, kryzys klimatyczny czy prawa mniejszości. Podobnie zaangażowana jest sztuka Igora Dobrowolskiego, którego dwuczęściową wystawę „Z wyrazami współczucia” można oglądać do 16 listopada w Wallspace Gallery oraz Cliché Gallery w Warszawie.

MATERIAŁ PARTNERSKI

Choć w wielu pracach Igor Dobrowolski rzuca światło na aktualne globalne problemy, jego twórczość jest przy tym szalenie uniwersalna. Punktem wyjścia jest zawsze ludzkie życie oraz ból i cierpienie z nim związane. Dzieła Dobrowolskiego stają się zatem nie tylko komentarzem i swoistym „raportem” ze współczesnego pola bitwy (dosłownie i w przenośni), ale są pewnego rodzaju potrzebą i misją. „Gorzka i bolesna prawda doświadczeń, jakie rodzą wojenny gwałt i agresja jednych wobec drugich to niezwykle trudne wyzwanie dla malarza. Zwłaszcza kiedy ten pragnie potraktować swoją artystyczną pracę jako adekwatne artystycznie zadanie. Niemal każda odpowiedzialna i prawdziwa wizualność zawiera także swój wymiar trudny do odkrycia czy nazwania. I jak w prezentowanym przypadku twórczość odwołuje się do wizualnych metafor i kolorystycznie konstruowanej znakowej wieloznaczności: raz to będzie dosadna ekspresywnie zaznaczona twarz, maska czy nawet ludzka morda; na innym obrazie zobaczymy gwałtownie narysowane postacie zaangażowane w wytwarzanie zła, które przede wszystkim uprzedmiotawiają Inną/ Innego, zarazem unicestwiając istotę drugiego żyjącego człowieka” – pisze Zbigniew Jan Mańkowski w katalogu wystawy.

Mury, 2024, olej, płyn ustrojowy, płótno; 150 x 150 cm; sygn., dat. i opisany na odwrocie.
Fot. Łukasz Brodowicz

Igor Dobrowolski zajmuje się przede wszystkim rzeźbą oraz malarstwem, takie też dzieła odnajdziemy na trwającej wystawie. Nie jest mu także obcy performance — jest twórcą licznych akcji artystycznych. Na ekspozycji zapoznamy się przede wszystkim z płótnami dużego formatu, które cechują się ujmującą ekspresją i nieskrępowanym twórczym gestem artysty. Podstawą malarstwa Dobrowolskiego jest klasyczne rozwiązanie — olej na płótnie — jednak uzupełnione o płyny ustrojowe, niekiedy szycie, ołówek czy kredkę. To malarstwo oscyluje pomiędzy swego rodzaju ekspresjonizmem abstrakcyjnym a sztuką przedstawiającą. Z gwałtownych pociągnięć pędzla i śladów ołówka można odczytać silny, wręcz nerwowy ucisk, który może ewokować bezsilność, złość i sprzeciw artysty. Z tych abstrakcyjnych elementów wyłaniają się ludzkie sylwetki — czasem jako bezkształtne sugestie, innym razem prawie realistyczne postaci niemal jak z klasycznego malarstwa.

Wszystkie dzieła prezentowane na wystawie pochodzą z 2024 roku, a duża część z nich jest bezpośrednim komentarzem i raportem z trwającego od wielu miesięcy konfliktu w Strefie Gazy. Spośród gwałtownych linii i plam barwnych wyłaniają się drastyczne sceny wojennej rzeczywistości. Malarstwo Igora Dobrowolskiego zmusza odbiorcę do empatycznego spojrzenia na sytuację. Przeglądając media społecznościowe, codziennie zderzamy się z drastycznymi wizualnymi raportami ze Strefy Gazy, każdego dnia oglądamy rannych i zniszczone miasta, z czasem uodporniliśmy się na nie, stały się częścią naszej codzienności, oglądamy je i przechodzimy dalej. Język malarski Igora Dobrowolskiego może być tutaj nowym nośnikiem, jest medium, na które nie jesteśmy jeszcze uodpornieni. Artysta wykorzystuje to zjawisko i transponuje liczne widoki z mediów społecznościowych i telewizji na kanwę malarstwa. Prace Dobrowolskiego są wstrząsające i niemal zawsze pozostawiają odbiorcę z uczuciem pewnego dyskomfortu, a na pewno zadumy. Obrazy Igora Dobrowolskiego robią również wrażenie bez wspomnianego kontekstu. Od pierwszych chwil intrygują odbiorcę i uwierają, dlatego nie można przejść obok nich obojętnie. Wstrząsające sceny ociekają emocjami i złością.

Instalacja – Bez tytułu, 2024, tworzywo sztuczne, drewno, plastic, technika mieszana; 190 x 200 x 80 cm. fot. Łukasz Brodowicz

W trakcie procesu twórczego Dobrowolski wytwarza pewne odrębne psychologiczne postaci mu właściwe, są to: wewnętrzne dziecko, strona kobieca czy tyraniczna. Dzięki takiemu zabiegowi tworzy pewne specyficzne cykle malarskie i rzeźbiarskie. Dla przykładu dzieła z cyklu „Inner child” artysta tworzył lewą ręką w stanie między transem a jawą, co pozwala mu na wyzwolenie nieograniczonej, dziecięcej wyobraźni. Z kolei cykl „The Feminine side” to szczególne rzeźby o organicznych, obłych kształtach, które mają pomóc artyście w na odnalezieniu emocji, które zwykle przypisujemy kobietom, takich jak wdzięk czy dojrzałość emocjonalna. Wspomniana „strona tyraniczna” pojawia się w złotych płaskorzeźbach. Poza tym Igor Dobrowolski, w swojej najczęstszej odsłonie to artysta zaangażowany społecznie i politycznie.

Artysta wręcz bezkompromisowo podejmuje tematy, które są poza radarem wielu artystów współczesnych. Ze śmiałością rzuca światło na przemoc, wojny i niesprawiedliwość, często skupia się na konkretnych wydarzeniach. Twórca eksploruje bardzo ciekawą zależność między artystyczną estetyką a etyką. Dobrowolski zwraca uwagę na moralną odpowiedzialność artysty wobec rzeczywistości, którą komentuje i przedstawia. Prace eksponowane na wystawie, takie jak „Najbardziej moralne ludobójstwo” czy „Przygotował sypialnię” bezpośrednio przedstawiają okrutną, współczesną rzeczywistość Palestyńczyków w Strefie Gazy. W jego dziełach dostrzeżemy nie tylko wspomniany już sprzeciw i złość, ale i szczerą i głęboką troskę o ludzi, którzy są ofiarami niemal niekończących się działań, nie tylko wojennych, ale również tych społecznych. Warto także zwrócić uwagę na nietypowe materiały, które wykorzystuje artysta, a którymi są płyny ustrojowe. Ich wykorzystanie dodaje pracom intymnego i cielesnego wymiaru, a także stawia pytanie o granice malarstwa. Użycie płynów ustrojowych może podkreślać także wymiar fizycznego cierpienia. W malarstwie Igora Dobrowolskiego nie można nie zwrócić uwagi na pewne powiązania estetyką art brut. Artysta ze świadomością i intencjonalnie „syntetyzuje” i „prymitywizuje” swoje malarstwo, aby za pomocą uproszczonego języka podkreślić fizyczny i traumatyczny wymiar wydarzeń.

Wernisaż wystawy „Igor Dobrowolski. Z wyrazami współczucia” | Wallspace Gallery

Twórczość Igora Dobrowolskiego jest wyrazem sztuki zaangażowanej, która odważnie eksploruje najważniejsze, ale i najtrudniejsze tematy. Artysta stawia pytania o współczesną kondycję ludzką, pyta odbiorców o ich empatię i obojętność. Dzieła Dobrowolskiego są świadectwem tego, że sztuka może być komunikatem, nośnikiem informacji, ale również narzędziem zmian.

Igor Dobrowolski przyszedł na świat w 1987 roku w Jeleniej Górze. W świecie sztuki działa od niedawna, bowiem od 2016 roku, jednak bardzo szybko zyskał popularność i rozgłos. Został doceniony nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. W swej twórczości zajmuje się malarstwem i rzeźbą, jest także autorem akcji artystycznych. Jego praktyka skupia się przede wszystkim na tematach społecznych, nierównościach klasowych, rasowych i ekonomicznych. Nierzadko Dobrowolski podejmuje tematykę konsumpcjonizmu. Swoje prace wystawiał w kraju i za granicą, między innymi w: Miami, Taiwanie, Londynie, Los Angeles czy Berlinie, współpracując przy tym ze słynnymi galeriami, takimi jak Maddox Gallery czy Gin Huang Gallery.

Natalia Gaj 

fot. góra: Igor Dobrowolski z rzeźbami „Agresja między nimi”, fot. Celina Przyklęk | źródło: Wallspace Gallery