Czterech artystów – czterech indywidualistów – cztery talenty – jedna rodzina.„ Artystyczna rodzina Rząsów”

11 listopada 2020 roku K&K Art Galeria rozpocznie cykl wystaw „Wielopokoleniowe Rodziny Artystów” poświęcony niezwykłemu zjawisku, jakim jest swego rodzaju dziedziczność twórcza. Cykl rozpocznie wystawa Rodziny Rząsów: Antoniego, Haliny, Magdy i Marcina oraz najmłodszego pokolenia – Franka, Heli i Marty.

Wystawę zdobić będą, przede wszystkim, dzieła głównie z dwóch dziedzin sztuki: rzeźby oraz fotografii. Los tak chciał, że dziedziny te podzielone są według płci; spotkamy dwóch rzeźbiarzy i dwie fotografki. Wystawie towarzyszyć więc będzie swoisty dialog tak między poszczególnymi artystami, jak i między odmienną wrażliwością właściwą dla płci kobiecej czy męskiej. Całość będzie zbiorem rozmów toczonych za pomocą sztuki. Rozmów rodzinnych: między rodzicami a synem, między teściami a synową; lecz także rozmów intymnych: między mężem a żoną.

W Galerii K&K Art znaleźć można będzie panoramiczne ujęcia codzienności uchwycone obiektywem Magdy Ciszewskiej-Rząsy, tematykę górską w poetyckiej narracji Haliny Rząsy, nawiązujące do tradycji ludowej postacie Antoniego oraz filigranowe drewniane „ludziki” Marcina.

Ta różnorodność form stanie się idealnym punktem wyjścia do polemiki.

Na wystawie zostaną pokazane prace rzeźbiarzy Antoniego i Marcina Rząsów, oraz prace fotograficzne Haliny Rząsowej i Magdy Ciszewskiej- Rząsy.

Dwa pokolenia znakomitych artystów, drugiej połowy XX wieku i współczesnych.

Antoni Rząsa

Twórczość rzeźbiarska Antoniego Rząsy jest jednym z najważniejszych zjawisk sztuki polskiej drugiej połowy XX wieku. Rozpięta między drzewem a niebem była zawsze kontrowersyjna, w każdym odcieniu decyzji artysty, wtedy gdy eksperymentował z materią i gdy mediował z Bogiem.

Urodził się w 1919 roku wieku w Futomie, u podnóża Karpat, gdzie splątało się ze sobą wiele kultur i wyznań. W rejonie w którym materiałem użytkowym i duchowym człowieka od zawsze było drewno. W roku 1938 Antoni Rząsa , naturalnym losem , rozpoczyna naukę w Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem, którą przerywa wraz z wybuchem II Wojny Światowej.

Do Zakopanego powraca dopiero w roku 1948, aby tam już pozostać na zawsze. W szkole , którą musiał opuścić teraz spotyka Antoniego Kenara. Ich wieloletnia znajomość skutkuję dla Antoniego Rząsy, pracą w szkole, rozkwitem twórczości, kontaktem z Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie. Twórczość rzeźbiarska Antoniego Rząsy należy do jednych z najważniejszych zjawisk sztuki polskiej w drugiej połowie XX wieku. Bardzo indywidualna jak zbiór modlitw wyrzeźbionych w drewnie. Prace Antoniego Rząsy prezentowane były w świecie. ( Włochy, Rosja)choć on sam niechętnie opuszczał Zakopane.

Halina Rząsowa

Halina Rząsowa

Urodziła się w 1924 r. w Krakowie, tam też ukończyła Uniwersytecką Szkołę Pielęgniarek i Położnych. W wyniku kłopotów ze zdrowiem przeniosła się do Zakopanego. Tu wyszła za mąż za fotografa Janusza Vogla. Dużo czasu spędzali w tatrzańskich schroniskach, robili zdjęcia, które zamieszczali w czasopismach, m. in. w „Taterniku”, redagowanym przez znanego alpinistę i taternika Józefa Nykę, który o pracach Haliny pisał tak:

Z jej pomocy korzystam tym chętniej, że oprócz doskonałego opanowania warsztatu, dysponuje ona również znajomością gór i zagadnień górskich, co w naszym piśmie ma znaczenie pierwszorzędne.

Po rozstaniu z Januszem Voglem poślubiła Antoniego Rząsę i podjęła pracę wychowawczyni w internacie szkoły im. A. Kenara. Interesowała się sztuką i kulturą, fotografowała, w specyficzny, poetycki sposób dokumentując prace męża. Jest też autorką pejzaży z Tatr, okolic Dachnowa i Futomy, gdzie często fotografowała krzyże, nieodmiennie wpisane w wiejski krajobraz, silnie związane z ludową religijnością.

Jej fotografie prezentowane były w 2014, 2018 i 2019 roku na wspólnych wystawach z pracami męża: w Rzeszowie, Dachnowie, Kartuzach, Szklarskiej Porębie i Bielsku-Białej. Zmarła w 1980 roku.

Marcin Rząsa

Marcin Rząsa (ur. w 1965 r. w Zakopanem), ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara, po czym w 1985 roku rozpoczął studia w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, a po roku przeniósł się do Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, do pracowni profesora Jana Kucza. Dyplom, pod kierunkiem profesora Grzegorza Kowalskiego, obronił w 1991 roku W latach 1994 – 1995 studiował w Bratysławie w Vysokiej Škole Výtvarných Umení, w pracowni Jozefa Jankovica. Mieszka i pracuje w Zakopanem, gdzie wraz z żoną prowadzi Galerię Antoniego Rząsy.

Swoje prace prezentował w kraju i za granicą, m. in. w Berlinie, Bratysławie i Rzymie, w Zutphen w Holandii, w Rosenheim w Niemczech, w BWA Szczecinie, Olsztynie, Zakopanem, Suwałkach, Gorlicach, w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Uczestniczył w plenerach rzeźbiarskich w węgierskim Taylla, niemieckim Cap Arcona, na wyspie Rugia, w Słowenii, w Czechach, w Zakopanem i Gorlicach.

Rzeźba / Obywatel Rząsy jest pikto – gramatycznym , poprawnym obserwatorem. Obywatel Rząsy zazwyczaj stoi, czasem siedzi , lub uczestniczy w obserwacji zbiorowej. Obywatel z drewna, syntetyczny, w dziwnych nakryciach głowy, a to prostych formach mało ozdobnych, lub wręcz przeciwnie, rozbudowanych przez naturę i talent artysty formach barokowych. Przywodzi na myśl wszechobecnego Syna Człowieczego Rene Magritt-a. Obywatel Rząsy to wszechobecny obserwator.

Magda Ciszewska-Rząsa

Absolwentka wydziału rzeźby warszawskiej ASP, dyplom w pracowni profesora Grzegorza Kowalskiego w 1999 roku. Zajmuje się głównie fotografią i projektowaniem. Od 1999 roku nieustannie staje się Zakopianką. Mieszka i pracuje w Galerii Antoniego Rząsy. Organizuje wystawy, spotkania autorskie, warsztaty artystyczne. W latach 2008 – 2019 uczyła fotografii w Liceum Plastycznym im. Antoniego Kenara.

Ilustarcja (góra): Antoni Rząsa